Дэлхийн эрүүл мэндийн байгууллагаас мэдээлснээр, Covid-19-ийн омикрон хувилбарын эрсдэл өндөр. Түүгээр ч зогсохгүй халдварын тархалт эрчимжиж, нууц үе богиносч байгаа нь өвдсөн хүмүүс дахин өвдөх магадлалыг нэмэгдүүлж буй юм.

Монгол Улсад одоогийн байдлаар омикроны 36 тохиолдол батлагдаад байна. Гэхдээ энэ бол лабораторийн хэмжээнд баталгаажуулсан сорьц. Харин эрсдэл өндөр, сэжигтэй кластер тархалтуудад батлагдаагүй омикрон байх эерэг тохиолдол олон бий. Шинжилгээгээр батлагдаагүй ч шинж тэмдэгтэй бол омикрон гэж үзэж байгаа хүмүүс ч цөөнгүй. Эдгээр шалтгаанаас үүдэж иргэдийн дунд омикрон хувилбар энгийн ханиадтай ижил гэх хандлага гарсан. Эрдэмтэд болоод судлаачид энэ талаар ямар байр суурьтай байгааг нэгтгэн хүргэе.

ХӨНГӨН, БАЛАРХАЙ ШИНЖ ТЭМДЭГТЭЙ ХҮМҮҮС ОМИКРОНЫ УЛМААС
ХҮНДРЭХ ЭРСДЭЛ ӨНДӨР

Эрүүлийг хамгаалахын гавьяат ажилтан А.АМБАСЭЛМАА:

-Омикроны тархалтын хурд маш эрчтэй болж байна. Монгол Улсад өдрөөс өдөрт нэмэгдэх тохиолдлын тоо 2-3 дахин ихэсч, лабораторийн шинжилгээнд эзлэх эерэг сорьц 2-27 хувиар өсч байна. Бусад улс болон дотоодын нөхцөл байдлаас харахад омикроны эмнэлзүйн хүндрэл SARS, Covid-19 хоёрын бусад хувилбаруудтай адилхан. Эмзэг бүлэг, архаг өвчтэй хүмүүс, ахмад настан, вакцинд хамрагдаагүй хүмүүс хүндрэх байдал ажиглагдсан. Эдгээр бүлгийн хүмүүсийн биеийн байдал хүндрэх эрсдэл өндөр байна.

Халдварын тархалтад нөлөөлж байгаа хүчин зүйл нь нэмэлт тунгийн дархлаажуулалтаас гадна хөнгөн балархай шинж тэмдэгтэй хүмүүс. Тэд нийт тохиолдлын 30-аас дээш хувийг эзэлж байгаа юм. Тиймээс шинж тэмдэггүй халдвар тараагч болдог учраас хавьтал болсон бол өөрийгөө тусгаарлах хэрэгтэй. Халдварын нууц үедээ байгаа үед халдварлуулах чадамж өндөр байдаг.

Хэрэв иргэд өөрт ямар нэгэн шинж тэмдэг илэрч байгаа л бол түргэвчилсэн шинжилгээ өгөх хэрэгтэй. Хариу нь сөрөг гарсан ч шинж тэмдэг илэрсээр байвал эмчид хандаж, зөвлөгөө аваад, өөрийгөө аль болох тусгаарлах нь зөв. Бусад хувилбарын үед халдварлах чадвар өндөр байгаагаас гадна шинж тэмдэг богино хугацаанд  илэрч, хүндэрч байсан. Үүнээс болоод уушги нь хатгаагаар өвдөх, хатгалгаа болж хүндэрч байлаа. Харин омикроны хувьд дельта, альфагаас зовиур, шинж тэмдэг нь удаан хугацаанд үргэлжилж байгаагаараа онцлог.

ЭРСДЭЛТ БҮЛГИЙН ХҮН ХАЛДВАР АВСАН ТОХИОЛДОЛД ЗААВАЛ ЭМЧИЙН ХЯНАЛТАД ОРОХГҮЙ БОЛ ХҮНДЭРНЭ

ХӨСҮТ-ийн Эмнэлгийн тусламж, үйлчилгээ эрхэлсэн дэд захирал Д.ЧИНБАЯР:

-Омикроны хөнгөн болон хүндэвтэр оноштой хүнд амьсгалын дээд замын халдварын үед илэрдэг хамар битүүрэх, хоолой аргаж хөндүүрлэх, хуурай ханиалгах, хөнгөн халуурах шинж тэмдэг илэрч байна. Харин хүндэрч байгаа хүмүүсийн тухайд амьсгаадах, ханиалгах, цустай цэр гарах шинж тэмдэг давамгай илэрч байна.

Омикроны үед өмнөх хувилбарт халдваруудын нэгэн адил эмчилгээ үзүүлж байна. Гэхдээ эрсдэлт бүлгийн хүмүүс омикроноор өвдсөн тохиолдолд хүндрэх эрсдэл нь өндөр гэдгийг анхаарч, халдвараас сэргийлэх, халдвар авснаа мэдсэн бол яаралтай эмнэлэгт хандаж, эмчийн хяналтад эмчилгээ хийлгэх шаардлагатай.

Шинээр илрэх халдварын тоо нэмэгдэхийн хэрээр хүнд болон нэн хүнд хүмүүсийн тоо ч нэмэгдэж байна. Биеийн байдал нэн хүнд байгаа хүмүүсийн ихэнх нь өндөр настай, хавсарсан өвчтэй учраас өндөр настай, хавсарсан өвчтэй хүмүүс халдвар авсан бол заавал эмчийн хяналтад эмчилгээгээ хийлгэх ёстой. Covid-19-өөр өвчлөөд эдгэрсний дараа цус өтгөрч, судас бөглөрч байгаа талаарх дата мэдээллийг эмхтгэж байна.

Ямар ч өвчний үед хүн өөрөө дур мэдэж, өөрийгөө эмчилнэ гэж байхгүй. Хэрэв ямар нэгэн зовиур, шаналгаа, эмнэл зүйн шинж тэмдэг байгаа л бол мэргэжлийн эмчид хандаж, шалтгааныг нь оношлуулаад эмчилгээ хийлгэнэ.

Мэргэжлийн эмч хувь хүн бүрд тохирсон эмчилгээг зөвлөдөг. Ерөнхийдөө цус өтгөрч байна гээд цус шингэлэх үйлчилгээтэй эмүүдийг хамаа замбараагүй хэрэглэж болохгүй. Цус бүлэгнэлтийн эсрэг эмийг удаан хугацаагаар хэрэглэснээр эсрэг үр дүн, хүндрэлүүд гарч болно.

COVID-19-ӨӨР ДАХИН ӨВДСӨН БОЛ ЗААВАЛ УУШГИНЫ РЕНТГЕНД ХАРУУЛАХ ШААРДЛАГАТАЙ

Улсын Нэгдүгээр төв эмнэлгийн Уушги, харшил судлалын төвийн дарга Б.ОДОНЧИМЭГ:

-Омикрон хувилбар халдварлах чадвар өндөр бөгөөд богино хугацаанд тархаж байна. Өвчилсөн хүмүүсийн биеийн байдал хөнгөн ч зовиур их. Вакцин хийлгээгүй бол өвдөх магадлал 100 хувь, хоёр тун хийлгэсэн бол 75 хувь, нэг тун хийлгэсэн бол өвдөх магадлал 35 хувь байна. Эмнэлзүйн шинж тэмдгийн тухайд халуурах, ханиалгах, амт үнэр алдагдах, хоолой сөөх зэрэг шинж тэмдгүүд илэрч байна. Мөн бага насны хүүхдэд гүйлгэх, суулгах, биеэр тууралт гарах шинж тэмдэг илэрч байна. Харин хүнд шинж тэмдэгт амьсгал давчдах орж буй бөгөөд зарим иргэд гүнзгий амьсгал авч чадахгүй байна. Тиймээс энэ үед халдвар хамгааллын дэглэмээ баримталж, архаг суурь өвчтэй бол биеэ сайн хянахыг зөвлөж байна. Шаардлагатай тохиолдолд эмнэлгийн байгууллагад хандах хэрэгтэй. Ханиад, томуугийн шинж тэмдэг илэрч байгаа бол эмнэлэгт яаран бүү хандаарай.

Covid-19-өөр өмнө нь өвдсөн тохиолдолд дахин шинж тэмдэг илэрч байгаа бол заавал мэргэжлийн эмчид хандаж, уушгины рентгенд харуулах шаардлагатай.

Дэлхийн улс орнуудад давтан өвдөлт 3-5 дахин нэмэгдсэн. Монгол Улсад ч мөн адил. Учир нь давтан өвдөж байгаа хүмүүсийн 100 хувь нь өвдсөний дараа вакцин тариулаагүй байна. Тиймээс дархлаажуулалтад тухай бүрд нь хамрагдах нь зүйтэй.

ОМИКРОНЫГ БУСАД ХУВИЛБАРААС ХҮНД, ХӨНГӨН ГЭЖ ХАРЬЦУУЛАХ БОЛОМЖГҮЙ

Эрүүл мэндийн сайдын зөвлөх, УОК-ын дэргэдэх Эрдэмтдийн зөвлөлийн нарийн бичгийн дарга О.БАТБАЯР:

-Хэдийгээр энэ удаад халдварын өвчлөл хөнгөн, вакцинжуулалтын хувь өндөр байгаа ч омикроныг бусад хувилбаруудтай харьцуулах боломжгүй. Учир нь ДЭМБ-аас омикроны эрсдэл өндөр. Халдвараар өвдөх хүндрэл, нас барах эрсдэл олон оронд бүртгэгдээд байгаа талаар мэдээлж байна. Тиймээс хувилбарын хүнд хөнгөн гэхээс илүү өвдсөн хүний биеийн байдлаас шууд хамаарч байна.

Хөнгөн өвдсөн бол заавал эмийн багц авалгүй томуу, томуу төст өвчний адил өөрийгөө гэртээ тусгаарлаад, 38-аас дээш хэмтэй халуурч, ханиалгавал эмээ уугаад эдгэрэх боломжтой. Онцын шаардлагагүй бол эмийн багц заавал авах гэсний хэрэггүй.

Иргэн болгон багцаа авбал таны бусад тусламж үйлчилгээнд зарцуулах мөнгөнөөс хасагдана гэсэн үг. Тэгэхээр биеийн байдал хөнгөн тохиолдолд гэртээ өөрийгөө тусгаарлаад, эмчлэх шаардлагатай. Иргэн бүр багц авна гэвэл Эрүүл мэндийн даатгалын санд байгаа бусад тусламж үйлчилгээнд зарцуулагдах мөнгөнөөс хорогдоно гэсэн үг. Багц олгож байна. Гэхдээ онцын шаардлагагүй бол багц авах гээд байх хэрэггүй. Ямар ч байсан өвдсөн тохиолдолд мэргэжлийн эмчид заавал хандаж, эмчилгээ оношилгоо хийлгэсний дараа эм хэрэглэх эсэхээ шийдэх нь зөв. Тиймээс дур мэдэн ямар нэгэн эмчилгээ өөртөө хийхгүй байхыг хүсч байна.