Ерөнхий сайдын хэвлэлийн төлөөлөгч Ч.Болортуяа Засгийн газрын хуралдаанаас гаргасан шийдвэрийг танилцуулж байна.

Ерөнхий сайдын хэвлэлийн төлөөлөгч Ч.Болортуяа:

-Засгийн газрын хуралдаанаар хичээл сургуулийн нөхцөл байдлын талаар хэлэлцлээ. Энэ өдрүүдэд ерөнхий боловсрол болон их дээд сургуулийн оюутан, сурагчдын улирлын амралт үргэлжилж байгаа ч дөрөв, таван настнуудын цэцэрлэгийн үйл ажиллагаа үргэлжилж байна. Шинэ улирлын хичээлийг танхимаар бүрэн нээх эсэх асуудлыг өнөөдрийн хуралдаанаар хэлэлцсэн. УОК-ын Эрдэмтдийн зөвлөлийн өгч буй мэдээллээр хоёрдугаар сарын эхээр омикрон хувилбарын давалгаа оргил үедээ хүрэх тооцооллыг гаргасан. Тийм учраас БШУЯ-наас хичээл сургуулийг хэрхэн эхлүүлэх талаар гурван төрлийн санал танилцуулсан. Ерөнхий сайдын зүгээс ЭМЯ, БШУЯ, УОК саналаа нэгтгэх долоо хоногийн хугацаатай үүрэг даалгавар өглөө.

Өнөөгийн нөхцөл байдалд хөл хорио тогтоох шаардлагагүй. Одоогоор аль нэг байгууллагаас ийм санал ирээгүйг мэдэгдье. Ерөнхий сайдын зүгээс Засгийн газрын харъяа байгууллагын ажилчдыг 50 хувиар ажиллуулах УОК-ын саналыг дэмжээгүй. Тиймээс төрийн алба бүрэн бүрэлдэхүүнээрээ ажиллах үүргийг өгсөн. Энэ жилийн сар шинийн баяраар төрийн золголт болохгүй бөгөөд төрийн байгууллагууд золголт хийхийг хориглосон. Иргэдийг цахимаар золгохыг Засгийн газраас уриалж байна.

Мөн Замын-Үүд авто боомтоор нэвтрэх ачаа тээврийн хөдөлгөөний зохицуулалтад өөрчлөлт оруулж, хилийн шугам дахь чингэлэг шилжүүлэн ачих талбай, боомтын цогцолбор болон гаалийн хяналтын бүсийн нутаг дэвсгэрт хэсэгчилсэн байдлаар энэ сарын 10-наас 2022 оны дөрөвдүгээр сарын 10-н хүртэл онцгой дэглэм тогтоосон. Эрээн боомтын гаалийн баталгаат талбайд хуримтлагдсан 985 чингэлгийг энэ сарын 11-нээс найм хоногийн хугацаанд 433-ыг нь татсан. Эхний өдрүүдэд 23 чингэлэг татсан бол сүүлийн өдрүүдэд 6065 болж нэмэгдсэн. Ингэснээр ес хоногт бүх чингэлгүүдийг татан авч дуусна. Мөн үндэсний шигшээ багийн тамирчид “Бээжин-2022” болон пара олимпийн наадамд оролцвол нэг удаагийн 10 сая төгрөгийн дэмжлэг үзүүлэхээр боллоо.

Хүүхдийн мөнгөн хуримтлалыг төрийн санд байршуулан хуримтлуулах, олгох, бүртгэх журмыг баталлаа. "Ирээдүйн өв сан"-гийн 2022 оны олох орлогоос Монгол Улсын 18 хүртэлх насны иргэн бүрт мөнгөн хуримтлал үүсгэх хууль эрх зүйн боломжийг бүрдүүлсэн. Энэ журмаар иргэд хүүхдийн мөнгөө одоо харилцаж буй банкны дансаар авах эсвэл төрийн санд үлдээх хүсэлтийг жилд нэг удаа гаргана. Иргэд И-баримт, И-халамж болон биеэр гаргах боломжтой. Өнөөдрийн батлагдсан журмаар иргэд хүсэлтээ сар бүрийн 15-ны өдөр нэг удаа гаргах бөгөөд дараагийн сарын хуримтлалыг мөнгөн хэлбэрээр авах сонголтоо урьдчилж гаргаж болно.

Мал эмнэлгийн газрын дарга Б.Ганзориг болон Эм, эмнэлгийн хэрэгслийн хяналт зохицуулалтын газрын дарга Б.Цэцэгсайханыг ажлын хариуцлага алдсан учраас албан тушаалаас нь чөлөөлөх шийдвэр гарсан. Мөн Эдийн засгийн хөгжлийн дэд сайдаар Сангийн яамны Төрийн нарийн бичгийн дарга С.Наранцогтыг, Сангийн яамны Төрийн нарийн бичгийн даргаар тус яамны газрын дарга Ж.Ганбатыг, Сангийн яамны газрын даргаар ажиллаж байсан Г.Түвдэндоржийг Байгаль орчин, аялал жуулчлалын дэд сайдаар, тус яамны Төрийн нарийн бичгийн даргаар УИХ-ын Тамгын газрын дэд дарга Э.Баттулгыг, ШӨХТГ-ын даргаар Т.Гантулгыг, МХЕГ-ын дарга Т.Гантулгын оронд ХЗДХЯ-ны Төрийн нарийн бичгийн даргаар ажиллаж буй Б.Баасандоржийг томилсон.  Харин Хууль зүй, дотоод хэргийн яамны Төрийн нарийн бичгийн даргаар Хууль зүйн бодлогын газрын даргаар ажиллаж байгаа П.Сайнзоригийг томилов.

Зам тээврийн хөгжлийн сайд Л.Халтар:

-Засгийн газрын ээлжит хуралдаанаар зам тээврийн салбартай холбоотой хоёр гол асуудлыг хэлэлцлээ. 2013 онд гарсан Монгол Улсын тогтоолыг эрчимжүүлэхээр боллоо. Монгол Улсад хэрэгжих төмөр замын бүтээн байгуулалт, төрөөс төмөр замын талаар баримтлах бодлогын баримт бичигт заасан 1-2 дугаар үе шатны үйл явцыг гүйцэтгэх ажлыг "Монголын төмөр зам" ТӨХК-д олгосон тогтоол юм.

Өнөөдөр үүний биелэлтийг ярилцаад 2020-2024 онд Засгийн газрын мөрийн хөтөлбөрт туссаны дагуу баруун, зүүн босоо чиглэлийн төмөр замын бүтээн байгуулалтыг хариуцуулахыг хэвээр үргэлжлүүлэхээр болсон. Тиймээс "Монголын төмөр зам" ТӨХК Монголын болон гаднын хөрөнгө оруулагч, баруун зүүн чиглэлд байгаа уул уурхайн компаниудтай хамтран төсөл хэрэгжүүлэхээр болсон. Үүний үр дүнд Монгол Улсад нийт 4700 км орчим урт төмөр замын сүлжээ бий болох ба үүнд шинээр нэмэгдэх нь 2725 км юм.

Эдгээрээс гадна 2022 оны эхний хагаст багтаж, Тавантолгой Гашуунсухайт, Зүүнбаян чиглэлийн тээвэрлэлтийг хийнэ. Хоёрдугаарт, Шинэ сэргэлтийн бодлогын бичиг баримтад орсон Алтанбулаг-Замын-Үүд чиглэлийн хурдны замын төсөлд олон улсын тендер зарлахаар боллоо. Өмнөх гүйцэтгэл хангалтгүй байсны улмаас цуцалсан туршлага бий. Тиймээс 2022 оны хоёрдугаар сарын 15-ны өдөр хурдны авто замын бүтээн байгуулалтад олон улсын нээлттэй тендер зарлах нь зүйтэй гэж үзсэн. Тендерийг ойрын хугацаанд зарлана.

Сангийн сайд Б.Жавхлан:

-2021 оны арваннэгдүгээр сарын 15-нд 2022 оны төсөв батлагдсан. Энэ хугацаанд төрийн болон орон нутгийн өмч хөрөнгөөр бараа материал худалдан авах хуулийн хүрээнд худалдаа авах ажиллагаа тендерийн үйл ажиллагаанууд ямар гүйцэтгэлтэй байна вэ гэдэг нэгдсэн мэдээллийг хуралдаанд танилцуулсан. Нэгдүгээр сарын 18-ний өдрийн байдлаар энэ жил батлагдсан нийт 717 төсөл арга хэмжээний нийтдээ 3.1 их наяд төгрөгийн өртөг бүхий хөрөнгө оруулалтуудаас одоогийн байдлаар 19.5 хувийн гүйцэтгэлтэй гарсан. Өөрөөр хэлбэл, 140 төсөл арга хэмжээний тендерийг зарласан байгаа нь маш хангалтгүй байна гэж үзлээ. Тиймээс төсвийн ерөнхийлөн захирагч нар болон тендер зарлан зохион байгуулдаг бүх төсвийн захирагч нарт гурван сарын 1 гэхэд өөрсдийн хариуцсан худалдан авах ажиллагааг хийх хугацаатай үүрэг даалгавар өгсөн.

717 төсөл арга хэмжээнээс бараг 50 хувь нь буюу 342 төсөл арга хэмжээг аймаг, нийслэлийн Засаг даргын тамгын газар руу шилжүүлсэн. Өөрөөр хэлбэл, дээрх газрууд нь тендерүүдийг зохион байгуулж эхлүүлэх ёстой. Гэтэл харамсалтай нь бүх аймгуудаас долоод нь нийтдээ 13 тендер зарласан байна. Энэ бол маш хангалтгүй тоо. Нийслэлд ганц ч тендер зарлаж эхлээгүй байна. Тиймээс төсвийн бүх ерөнхийлөн захирагч нарт хугацаатай хатуу үүрэг даалгавар өгсөн. Тендер болон хөрөнгө оруулалтын төсвийн бодлого нь эдийн засгийг дэмжих, байгууллагууд цалин орлоготой байх цаашлаад өрхийн орлогын хэмжээнд хүртэл нөлөөлдөг.

2022 оны төсөв батлахад Засгийн газраас өргөн барьсан төсвийн төсөл дээр аудит хийхэд төсөл арга хэмжээ нь бэлэн биш, ТЭЗҮ нь байхгүй гэсэн акт гараагүй. Өөрөөр хэлбэл, Засгийн газраас өргөн барьсан бүх төсөл, арга хэмжээнүүд тендер зохион байгуулахад бэлтгэл ажил бүрэн хангагдсан гэж үзсэн. Тиймээс цэвэр зохион байгуулалтын арга хэмжээнээс хамаарна. Төсвийн ерөнхийлөн захирагч нар орон нутагт тендер зохион байгуулахдаа маш удаашралтай байна. Өмнөх жилийн олон удаагийн хөл хориотой байсан бол энэ жил тэдэнд ямар нэгэн шалтгаан тоочих эрх байхгүй. Тэтгэврийн зөрүүг арилгах нь тулгамдсан асуудлын нэг болоод байна. Үүнээс өмнө нийгмийн даатгалын суурь тогтолцоонд шинэчлэлт хийх шаардлагатай. Засгийн газраас Нийгмийн даатгалын багц хуулийг УИХ-д өргөн барьсан. Энэ нь процессын хууль юм. Үүгээр реформын шинжтэй олон асуудал хөндөгдөнө. Харин тэтгэвэр тэтгэмжийг хэдэн төгрөгөөр нэмэх эсэх нь хуулиар зохицуулагддаггүй. Засгийн газар нь тухайн жилийнхээ төсвийн хэмжээ боломжоос шалтгаалж хувь хэмжээг тогтоодог. Цаашид инфляцийн хувь хэмжээтэй уялдуулж тэтгэврийн хэмжээг нэмэгдүүлж байсан жишгийг үргэлжлүүлэхээр Засгийн газар дунд хугацаандаа төлөвлөж байгаа. Өөрөөр хэлбэл, тэтгэвэр тэтгэмжийг нэмэгдүүлэх арга хэмжээ Засгийн газрын бодлогын тэргүүн ээлжид байна.

Хүүхдийн мөнгийг ямар хувилбараар авах тухай сонголтыг эцэг эхчүүдэд үлдээсэн. Нийт 1.2 сая хүүхэд мөнгө авдаг ба өчигдрийн байдлаар 1.1 сая хүүхдийн мөнгөний сонголтыг хийжээ. Эцэг эхчүүд хүүхдэдээ мөнгөн хуримтлалын талаарх сэтгэхүй, ач холбогдлыг сайтар ойлгуулах нь чухал. Тооцооллоор, хэрэв хүүхэд 0-18 нас хүртлээ мөнгөө хадгалбал ирээдүйд 20-22 сая төгрөгийн мөнгөн хуримтлал үүснэ. 18 настай ийм хэмжээний хадгаламжтай байх нь ирээдүйн хөрөнгө оруулагч иргэнийг бий болгоно гэсэн үг. Энэ нь хүүхдийн ирээдүйн сургалтын төлбөр болох төдийгүй хөдөлмөрийн гараагаа эхлэхэд анхны хэрэглэгдэхүүн худалдаж авахад зарцуулах гэх мэтчилэн хуримтлалтай иргэнийг бий болгох дунд, урт хугацааны ач холбогдолтой бодлого юм. Хүүхдийн мөнгөө Төрийн сан дээр хадгалах уу, эсвэл түүнээсээ татаж аван ашиглах уу гэдэг сонголт бий. Татаж аваад өөрийн сонгосон өөр банкин дахь хүүхдийн хүүтэй хадгаламжид байршуулах эсвэл хүүхдийн амьжиргаандаа зарцуулж болно. Энэ нь 2022 оны долдугаар сарын 1-нийг хүртэл үргэлжлэх юм.   Түүнээс хойш 50 мянган төгрөг нь хадгаламж болох, үлдсэн нь дээрх сонголттой байх зохицуулалтаар явна.

Засгийн газрын хуралдааны төгсгөлд Ерөнхий сайдын хэвлэлийн төлөөлөгч Ч.Болортуяа “Өнөөгийн нөхцөл байдалд хөл хорио тогтоох шаардлагагүй гэж үзсэн. Тиймээс төрийн албыг 50 хувиар ажиллахыг дэмжээгүй. 100 хувь бүрэн бүрэлдэхүүнээр ажиллана” гэдгийг онцлов.