2005 онд Парис хотод болсон ЮНЕСКО-гийн Нэгдсэн чуулганы 33-р хэсэг дээр 10 дугаар сарын 27-ны өдрийг дуу, дүрс бичлэгийн өвийг хамгаалах дэлхийн өдөр болгохоор зарласан байдаг. Архивын ерөнхий газар 8 дахь жилдээ буюу 2013 оноос хойш уг өдрийг тэмдэглэн өнгөрүүлж байна. 

“Дэлхийн дуу, дүрс бичлэгийн өвийг хамгаалах өдөр”, Монгол Улсад худалдааны байгууллага үүсэж хөгжсөний 100 жил, Монгол Кино урлаг үүсэж хөгжсөний 85 жилийн ойг тохиолдуулан өнөөдөр Монгол Улсын Худалдааны гавьяат ажилтан, эдийн засгийн ухааны доктор (PhD) профессор А.Шагдарсүрэн, Монгол Улсын урлагийн гавьяат зүтгэлтэн найруулагч Б.Нагнайдорж нарын хувийн гаралтай баримтыг Үндэсний төв архивын сан хөмрөгт хүлээн авах ёслолын үйл ажиллагааг зохион байгуулж байна.

Нээлтэд Худалдааны гавьяат ажилтан, эдийн засгийн ухааны доктор (PhD) профессор А.Шагдарсүрэн, түүний гэргийн Р.Содном, урлагийн гавьяат зүтгэлтэн найруулагч Б.Нагнайдорж түүний гэргий Ш.Даваасүрэн, Архивын ерөнхий газрын удирдлагууд, Соёлын гавьяат зүтгэлтэн Д.Нямаа, Ардын эмч Р.Цэдэн-Иш, МУ-ын гавьяат багш Т.Гунаажав, Ц.Түвшинтөгс, Байгаль орчны гавьяат ажилтан Б.Чимэд, кино найруулагч Д.Цэнддорж зэрэг зочид төлөөлөгч нар оролцлоо.

Үндэсний төв архивын сан хөмрөг нь Монголын ард түмний амьдрал, хөгжлийн түүхийг тусгасан эрдэм шинжилгээ, нийгэм, улс төр, эдийн засаг, соёлын ач холбогдолтой бүх төрлийн архивын баримтаас бүрддэг бөгөөд өнөөдөр 2 гавьяатын хувийн гаралтай баримтаар үндэсний архивын сан хөмрөгийг баяжууллаа.

Монгол Улсын Худалдааны гавьяат ажилтан А.Шагдарсүрэн нь улс төр, түүх эдийн засаг, уран сайхны “Гэрээ засаад төрөө засмуй”, “Торгууд хаант улсын түүхэн товчоо”, “Дөрвөн найраглал, дөрмөсөн хадмал” зэрэг 40 гаруй бүтээл туурвиж, 1999 оноос өнөөг хүртэл олон арван бүтээлүүдийг хэвлүүлж, эдийн засгийн салбарт тасралтгүй 50 гаруй жил ажиллажээ.

Монгол Улсын урлагийн гавьяат зүтгэлтэн найруулагч Б.Нагнайдорж нь Монголын уран сайхны болон баримтат 60 гаруй киноны ерөнхий найруулагч, “Төрийн сүлд” төсөл, “20-р зууны дэлгэц” телевизийн олон ангит нэвтрүүлэг, Улсын баяр наадмын ерөнхий найруулагч, Монгол Улсын Төрийн шагналт, Урлагийн гавьяат зүтгэлтэн, кино зураглаач, найруулагч Б.Балжиннямтай хамтран “Мандухай цэцэн хатан” киноны найруулагч зэрэг олон бүтээл дээр ажилласан тэрээр тус киноны  ерөнхий найруулагчийн зохиолын эх хувийг үндэсний архивын сан хөмрөгт хүлээлгэж өгөв.

Архивын ерөнхий газрын хүндэтгэлийн дэвтэрт бичсэн үгэндээ “Уран бүтээлч өчүүхэн миний хийж бүтээсэн 50 жилийн бүтээлүүдийг өөрийн сан хөмрөгтөө хүлээн авч надад болон миний гэр бүл,үр хүүхдэд хэмжээлшгүй мөнхийн ажил бүтээж, сэтгэл санаагаар болон бусад талаар мартагдашгүй үйлс бүтээлцсэн Архивын хамт олонд баярлалаа” гээд талархаж байгаагаа онцлов.

Тус үйл ажиллагаанд хөмрөг үүсгэгч нарын  намтар түүх, амьдрал үйл ажиллагаанд нь холбогдох гар бичмэл, ном зохиол, судалгаа, гэрэл зураг, дүрс бичлэг, баримтат кино,  эд өлгийн дурсгалыг олон нийтэд түгээх, дэлгэрүүлэх зорилготой үзэсгэлэн дэгэлснээс харвал эзэмшсэн мэргэжилдээ үнэнч, цөхрөлтгүй хөдөлмөрч, тасралтгүй бүтээгч, залуу хойч үедээ үлгэр дуурайлал болон хөдөлмөрлөж ирсэн эрхмүүд гэдгийг харж болно.