Ардын хувьсгалын түүхт 100 жилийн ойн үндэсний их баяр наадмыг тойрсон үйл явдлуудыг та бүхэндээ багцлан хүргэе. Анх наадам уламжлал ёсоор зохион байгуулагдана гэж байсан боловч Covid-19-ийн нөхцөл байдал хүндэрч, иргэд эсэргүүцсэн учир төр засгийн зүгээс энэ жил наадмаа цуцлах шийдвэр гаргасан. Харин сүүлийн байдлаар төр засгийн зүгээс энэ жилдээ наадмаа хийнэ гэхдээ зөвхөн бөх, сур харвааг зохион байгуулна гэсэн чиглэлтэй байгаа гэнэ. Хурдан морины тухайд унаач хүүхдүүд халдвар авах, тараах өндөр эрсдэлтэй тул энэ жилдээ наадмаар уралдуулахгүй гэсэн аж. Гэтэл өчигдөр нийслэлийн албаны хүмүүс наймдугаар сар гараад зарим аймгуудад нөхцөл байдал сайжирвал хурдан морины бүсийн уралдаан зохион байгуулна гэдгийг мэдэгдэв.

НААДМЫН НЭЭЛТИЙГ 7-Р САРЫН 11-НИЙ ӨДӨР ХҮРГЭНЭ

Жил бүр л баяр наадмын нээлтийн арга хэмжээг хэн найруулах вэ гэдэг асуулт гарч ирдэг. Магтуулахаасаа илүү шүүмжлэлд өртдөг энэхүү албыг сүүлийн таван жилийн хугацаанд гурван хүн хашиж байв. Харин энэ жил түүхт ой гэдэг утгаараа өнөөх гурван найруулагч маань хамтран найруулахаар болсон. Тодруулбал, Н.Наранбаатар, Г.Цоггэрэл, Б.Баатар нар сонгогдсон. Гэвч цар тахлын улмаас үзэгчгүй цахим наадах болсон тул Б.Баатар ерөнхий найруулагч, Г.Цоггэрэл түүний зөвлөхөөр ажиллах болж, Н.Наранбаатар өөрийн хүсэлтээр найруулахаас татгалзсан.

Хэдийгээр наадам цуцлагдсан ч долдугаар сарын 11-ний өглөө Монголын ард түмэн наадмынхаа нээлтийг цэнхэр дэлгэцээрээ үзнэ. Нээлтийн зураг авалтыг Хүй долоо худагт хийсэн бөгөөд 250 уран бүтээлч, 100 цэрэг гээд нийтдээ 350 хүн оролцсон. Энэ жилийн наадмын нээлт, хаалтын үйл ажиллагааны зардал 850 сая төгрөг. Өмнөх жилүүдэд наадмын нээлт, хаалтын төсөв 600 сая төгрөг байв.

ДОПИНГТОЙ БӨХЧҮҮДИЙГ БАРИЛДУУЛАХГҮЙ

Сүүлийн хоёр жилийн улсын баяр наадмаар допинг хэрэглэсэн бөхчүүдийн асуудал эцэслэн шийдэгдэхгүй байсаар 100 жилийн ойтой золгосон. Үндэсний бөхийн холбооны тэргүүн Ц.Магалжав ч энэ жилийн наадамд допингтой бөхчүүдийг бүртгэхгүй гэдгээ мэдэгдсэн. Сүүлд Өршөөлийн хуулиар барилдах эрхээ хасуулсан бөхчүүдийн эрхийг сэргээнэ гэж яригдаж байсан ч ташаа мэдээлэл болохыг Хууль зүй, дотоод хэргийн яамны сайд Х.Нямбаатар мэдэгдсэн. Тэрбээр “Ийм Өршөөлийн хууль ерөөсөө гараагүй. Хэвлэлээр ийм зөрүүтэй мэдээ явж байна лээ. Эрүүгийн болон Зөрчлийн хууль зөрчсөн хүмүүс энэ хуульд хамрагдахаар батлагдсан. Бусад төрлийн хуулиар хариуцлага, эрх хасагдсан хүмүүс энэ хуульд хамрагдахгүй” гэв.

Долдугаар сарын 12-ны өдрөөр улсын аварга Э.Оюунболд болон улсын начин Д.Цэрэнтогтох нарын барилдах эрх сэргэж байгаа. Хэрэв наадам наймдугаар сард болно гэвэл тэд барилдах эрхтэй. Харин Н.Батсуурь аварга, Р.Пүрэвдагва арслан, Н.Бат-Орших харцага нарыг наймдугаар сард наадамд болвол бүртгэхгүй гэдгийг Ц.Магалжавын ярианаас харж болно.

ИРГЭД “NO NAADAM” УРИАН ДОР ЖАГСЧ, НААДАМ ЦУЦЛАГДАВ

Наадамд төсөвлөсөн төсөв, зохион байгуулж буй байдал болон бизнесүүдээ хааж боогдуулж байгаа нь иргэдийн дургүйцлийг хүргэж, тэд “Тэвчээр тасарлаа”, “No Naadam” гэх уриан дор Сүхбаатарын талбай дээр жагссан. Жагсаалд оролцогсдын ихэнхи нь төр засаг бизнесүүдээ хааж боож, өндөр өртгөөр наадам хийх гэж буйг мөн Covid-19-ийн улмаас өдөр бүр иргэдээ алдсаар байж наадах гэж байгааг эсэргүүцсэн. Үүнээс гадна хурдан морь унаач хүүхдүүдийн асуудлыг ч хөндсөн. Иргэд жагсаал хийсэн долдугаар сарын 1-ний өдөр УОК наадам хойшлуулах саналыг гарган, Засгийн газрын хуралдаанаар хуралдаанаар түүхт 100 жилийн ойн баяр наадмыг цуцлах шийдвэр гаргасан.

Дайны хүнд хэцүү жилүүдэд цуцлагдаж байгаагүй гэдэг Үндэсний их баяр наадам маань энэ удаад нүдэнд үл үзэгдэх дайсны улмаас цуцлагдлаа.

НААДАМ ЦУЦЛАГДСАНД БУХИМДСАН УЯАЧИД ТӨВ ТАЛБАЙ РУУ МОРЬТОЙ ОРЖ ИРЭВ

Долдугаар сарын 1-ний орой наадам цуцлагдах тухай шуум гарч эхэлсэн үеэс уяачид Сүхбаатарын талбай дээр жагсаал хийнэ гэдгээ мэдэгдсэн. Тэд ч хэлсэн ёсоороо долдугаар сарын 2-ны өдөр морьтойгоо Сүхбаатарын талбайд орж ирсэн. Удалгүй наадам хийхийг шаардсан харваачид, бөхчүүд цугларч, жагсаалд нэгдэв. Уяачид төрийн ордоныг тойрч, эсэргүүцлээ илэрхийлсэн ч төр засаг наадам хийхгүй гэдэг шийдвэртээ бат зогссон.

Харин өчигдөр/2021.07.08/ уяачид, бөхчүүд, харваачид дахин жагсаал хийн, Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөлд төрт ёсны баяр наадам тасрах ёсгүй гэсэн шаардлагыг хүргүүлсэн. Үүнтэй холбогдуулан үндэсний бөхийн холбооны тэргүүн Ц.Магалжав байр сууриа илэрхийлж, “Өвчин тахал багасахаар энэ жилдээ багтаад 100 жилийн бөхийн барилдаан, сурын харваанд насанд хүрсэн хүмүүс оролцох байдлаар төр засаг хийх боломжтой гэсэн чиглэлтэй байгаа тул өнөөдрийн жагсаалд бөхчүүд оролцоогүйг олон нийт ойлгох биз” хэмээсэн.

Өөрөөр хэлбэл, энэ жилдээ багтаагаад 100 жилийн ойн баяр наадмаа тэмдэглэнэ гэхдээ зөвхөн бөх, сур хоёр л болох боломжтой гэдгийг албаны хүмүүс хэлсэн аж.

БҮСИЙН УРАЛДААН БОЛНО

Өчигдөр орой Монголын морин спорт, уяачдын холбооны төлөөллүүд Нийслэлийн Засаг даргын орлогч, инновац, технологийн асуудал хариуцсан төслүүдийн удирдагч Д.Ихбаяр, Нийслэлийн Засаг даргын Хөгжлийн бодлогын асуудал хариуцсан нэгдүгээр орлогч Ж.Сандагсүрэн нартай уулзалт хийсэн. Энэхүү уулзалтын үеэр Ж.Сандагсүрэн “Та бүхний хариуг маргааш өгнө. Бид наадмыг иргэдийнхээ аюулгүй байдалд нийцүүлээд зохион байгуулах хүсэлтэй байсан юм шүү” гэв. Харин Д.Ихбаяр “Наймдугаар сар дөнгөж гаргаад зарим аймгуудад Covid-19-ийн нөхцөл байдал гайгүй байвал тухайн үед шийдвэр гаргаад бүсийн уралдаануудыг зохион байгуулъя гэсэн шийдвэр гаргасан” хэмээн ярив.