Европын парламент буурай орнуудын сонгуульд ажиглагчаар оролцохдоо авлига авч, элдэв будилааныг нь нуун дарагдуулдаг 11 гишүүнийг илрүүлж, наймыг нь хар жагсаалтад оруулж,  гуравт нь анхааруулга өгчээ.

Гэвч шийдвэр гаргах түвшний албан тушаалтан өөрийн улс төрийн холбоотноо арай зөөлөн шийтгэсэн нь хэт намчирхсан үйлдэл гэж зарим эх сурвалжууд шүүмжилсэн байна.

Хар жагсаалтад бичигдсэн таван гишүүн нь Европын парламентын барууны үзэлт “Identity and Democracy” бүлгийн франц улстөрчид болох Вирижин Жорон, Эрве Жувин, Жан-Лин Лакапелле, Тьерри Мариани, Филипп Оливье нар гэнэ. Тэднийг ОХУ-ын Украинаас булаан авсан Крым хойг, мөн Казахстанд болсон сонгуулийг ажиглахдаа авлига авч, гарсан будилаануудыг хаацайлсан хэмээн хар жагсаалтад нэмсэн байна.

Харин хар жагсаалтад бичигдсэн үлдсэн гурван гишүүн бол зүүний үзэлт “Gauche unitaire européenne”, ”Nordic Green Left” бүлгүүдийн ирланд улс төрч Кларе Дэйли, Мик Уоллес, Испанийн Ману Пинеда нар аж. Тэд Эквадор, Венесуэлийн сонгуульд оролцохдоо мөн ижил хэргээр буруутгагдаж хар жагсаалтад багтжээ.

Ийнхүү хар жагсаалтад орсон гишүүд энэ оныг дуустал албан ёсоор сонгуулийн ажиглалтад оролцох эрхгүй болох аж. Түүнчлэн анхааруулга авсан гурван гишүүнээс “Gauche unitaire européenne”, ”Nordic Green Left” бүлгүүдийн Эквадорын сонгуульд ажилласан франц улс төрч Лейла Чайби, испани улстөрч Идоя Виллануева Руис хоёрыг удахгүй хар жагсаалтад нэмж магадгүй гэнэ.

Харин үлдсэн нэг гишүүн буюу Европын парламентын хамгийн том бүлгэм болох төвийн үзэлт Европын Ардын намын Казахстаны сонгуульд очиж ажилласан Фулвио Мартуссиелло юм. Тэрбээр Италийн удирдагч асан Сильвио Берлусконигийн найз аж.

Дээрх 11 улстөрчийн нэрийг Европын парламентын сонгууль ажиглах албан ёсны үүрэг бүхий Ардчиллыг дэмжиж, сонгуулийг хянах бүлгийн өнгөрсөн долоо хоногт болсон хурлын шийдвэрээр ил болгожээ. Тэгэхдээ нэрсийг тус бүлгийн дарга төвийн үзэлт швед улстөрч Томас Тобе уншиж танилцуулжээ. Тэрбээр мөн цар тахлаас болж Европын парламентын сонгууль ажиглалт саатсанаас болж хуурамч ажиглагчидтай холбоотой олон будилаан гарч, санаа зовох том асуудал болсныг онцолжээ.

Сонгуулийн ажиглалтад чухамдаа санал хураалтыг чөлөөтэй, шударга байлгана гэж Европын парламентын итгэмжлэх бичгээрээ тангарагласан гишүүдийг сонгууль болохоос хэд хоногийн өмнө автократ засгийн газруудаас бүх зардлыг нь шийдэн тусгайлан урьж  оролцуулдаг юм. Энэ талаар Берлинд байрладаг Европын ардчилсан сонгуулийн платформыг судалдаг төрийн бус байгууллагын тэргүүн Стефани Шиффер “Хуурамч ажиглагчид бол маш яаралтай шийдвэрлэх шаардлагатай, чухал тулгамдсан асуудал. Үүнийг маш өргөн цар хүрээнд нарийн тогтолцоотойгоор зохион байгуулж байна” гэж тайлбарласан байна. Тухайлбал, сүүлд болсон ОХУ-ын Ерөнхийлөгчийн сонгуульд 5000 орчим хуурамч ажиглагч уригдсан гэдэг. Шиффер үргэлжлүүлэн “Хуурамч ажиглагчидтай холбоотой будилаан ихэвчлэн авилгатай холбогддог бөгөөд цаашлаад Европын хүрээлэнгүүдэд бүхэл бүтэн авлигын сүлжээ үүсгэдэг. Улмаар Европын парламентын нэр хүнд доройтож, цаашдын сонгууль ажиглах үйлсэд саад болж байна” хэмээжээ.

Авлига авсан гишүүдийн нэрийг нээлттэй зарласан нь хамгийн зөв арга байлаа хэмээн шинжээчид дүгнэж байна. Харин нэр нь зарлагдсан гишүүд ямар нэг албан ёсны мэдэгдэл хийгээгүй байгаа гэнэ.

Гэхдээ дээрх 11 гишүүний 10 нь баруун болон зүүний үзэлт бүлгүүдийн гишүүд байгаа нь бусад том бүлгүүдийн гишүүд хууль зөрчсөн хэргийг дарах гэсэн улс төрийн шалтгаантай байж болзошгүй гэдэгт зарим мэргэжилтнүүд санаа зовж байна.

Эх сурвалж: EUOBSERVER