Монгол Улсын Засгийн газар /2020.12.13/ -аас гаргасан шийдвэрийн дагуу 2020 оны арванхоёрдугаар сарын 1-нээс 2021 оны долдугаар сарын 1-н хүртэл айл өрх, зарим аж ахуй нэгжүүдийг хэрэглээний эрчим хүч, ус дулаан, хогны төлбөрийг төр хариуцах шийдвэр гаргасан.

Тодруулбал,  төсөвт байгууллага, төрийн болон орон нутгийн өмчит түүний оролцоотой хуулийн этгээд, уул уурхайн олборлох, боловсруулах үйлдвэр, БССБ, криптовалюттай холбоотой үйл ажиллагаа эрхлэгч,  газрын тосны бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх, бөөний болон тусгай зөвшөөрөл эзэмшигчид, интернет, үүрэн холбооны үйл ажиллагаа эрхлэгч тусгай зөвшөөрөл эзэмшигч, согтууруулах ундаа, тамхи үйлдвэрлэх тусгай зөвшөөрөл эзэмшигч, өнгөт металл, цементийн үйлдвэр ажиллуулж байгаа есөөс бусад аж ахуй нэгжүүдийн цахилгаан, дулаан, хогны мөнгийг төр хариуцах юм. Энэ шийдвэрийн талаар эдийн засагчид болон иргэд, аж ахуй нэгжийн төлөөллийн байр суурийг хүргэж байна.

ЦАЛИНГАА ТАВЬЖ ЧАДАХГҮЙ, ТҮРЭЭСЭЭ ТӨЛЖ ЧАДАХГҮЙ БАЙГАА ААН-Д БОДИТ ДЭМЖЛЭГ

ЭДИЙН ЗАСАГЧ Д.АНГАР:

-Цар тахлын үед борлуулалтгүй, ашиг орлогогүй, ажилчдынхаа цалинг өгч чадахгүй, сарын түрээсээ төлж чадахгүй байгаа аж ахуй ахуй, байгууллагад энэ бол том дэмжлэг. Үүнтэй маргахгүй зүйл байхгүй. Гэхдээ Засгийн газраас энэ нь тухайн аж ахуй нэгжийн хэддүгээр асуудал вэ гэдгийг зөв тодорхойлж, таарсан арга хэмжээг авсан бол аж ахуй нэгжүүдэд хэрэгтэй байлаа.

Нэн тэргүүнд аж ахуй нэгжүүдийн “толгойны өвчин” зээлийн хүү болчихоод байгаа. Эхнээсээ банкны зээлийн хүү нэхэгдэж байна. Ирэх оны долдугаар сарын 1-н хүртэл зээлийг нь хойшлууллаа гэхэд хүү нь хуримтлагдаад л явна. Энэ нь ашиг орлогогүй, борлуулалтгүй болсон аж ахуй нэгжүүдийг  шууд дампуур гэсэн үг шүү дээ. Зээлийн хүү өнгөрсөн оныхоос 0.1 хувиар ч буурсангүй. Цар тахлын нөхцөл байдал үүсээгүй юм шиг зээлийн хүүг бодож байгаа. Миний хувьд Засгийн газраас эрчим хүч, ус дулаан, хогны төлбөрийг тэглэх нь том дэмжлэг хэдий ч нөгөө талаар аж ахуй нэгжүүдэд зээлийн хүүг бууруулах арга хэмжээ нэн чухал байна.

“ТӨРӨӨС ЗАРДЛЫГ НЬ ДААГААД ӨГЬЕ ГЭХЭД ДУРГҮЙ ХЭН БАЙХ ВЭ ДЭЭ”

ЭДИЙН ЗАСАГЧ Б.ДӨЛГӨӨН:

-Монгол болон дэлхийн бусад улсад эдийн засгийн тал дээр авч хэрэгжүүлж байгаа бүх бодлогыг хоёр ангилж болно. Нэгдүгээрт, өрх буюу иргэд рүү чиглэсэн, нөгөөх нь ажлын байрыг хадгалж, баялаг бүтээгчдийг дэмжихэд чиглэж байна. Монгол Улсын хувьд айл өрх, иргэд рүү чиглэсэн арга хэмжээг сайн авч байна. Жишээлбэл, хүүхдийн мөнгө, хүнсний талон, сайжруулсан шахмал түлшний үнийг 75 хувь бууруулах, цахилгаан, ус дулааны төлбөрийг нь тэглэх шийдвэр зэргийг нэрлэж болно.

Гэтэл ажлын байраа хамгаалах тал дээр бараг арга хэмжээ авсангүй гэж хэлж болохоор түвшинд байна. Засгийн газар мөнгө төсөв байхгүй гэдэг тайлбараар ам таглаж байгаа ч, улсын төсөвтөө музей, соёлын төв, театр гээд хөрөнгө оруулалтанд 3.5 их наяд төгрөг, бараа үйлчилгээ авахад 2.1 их наяд төгрөг төсөвлөсөн. Гэтэл үүнээс тодорхой хэсгийг зарцуулбал бид хувийн хэвшилдээ хэдэн 100 мянган ажлын байр, хэдэн 10 мянган аж ахуй нэгжийг дампуурлаас сэргийлж чадах бол. Монгол Улсын хувьд өнгөрсөн есдүгээр сарын байдлаар 97 мянган аж ахуйн нэгж татварын тайлангаа өгч байгаа. Үүний 85 мянга орчим нь 1-9 ажилтантай. Эдгээрээс өнөөдөр хэд нь дампуурчихсан, хэд нь 2021 онд дампуурах вэ гэдэг шууд Засгийн газраас хамааралтай байна.

Энгийн үед бизнес дампуурвал тухайн бизнесмений ур чадварын асуудал. Гэтэл бүхэл бүтэн нэг сар хатуу хөл хорио тогтоочихоод “За та нарын ус, цахилгааныг төр даалаа шүү” гэхэд хангалтгүй ээ. Төрөөс баялаг бүтээгчдэд зүгээр мөнгө өг гэж хэлээгүй шүү. Харин миний санаа бол төсөвт байгаа цемент арматур болох мөнгийг л хөнгөлттэй зээл хэлбэрээр олгож, баялаг бүтээгчдээ дэмжих талаар ярьж байгаа юм.

Өнөөдөр эдийн засаг талдаа Засгийн газраас нотолгоонд тулгуурласан шийдвэр гаргахгүй байна. Улс төрдөө илүү хөтлөгдөөд байна. Яг одоо цахилгаан, ус дулааны төлбөрөө төлж чадахгүй иргэд бий. Гэхдээ улсаараа тийм байдалд хүрээгүй. Төрөөс “Зардлыг нь даагаад өгье” гэхэд хэн дургүй байх вэ дээ. Харин энэ өртгөөр өөр юу хийж болох байсан бэ гэдэг чухал асуулт. Гэтэл өнөөдөр ус, цахилгаан, дулаанаа төлүүллээ ч гэсэн, 100 мянган ажлын байр байхгүй болбол 2021 оны долдугаар сараас 100 мянган өрх ирээдүйд цахилгаан, ус, дулаанаа төлөхөд хүнд болно. Цахилгаан дулаан, усны зардалд 630 тэрбум төгрөгийг зарцуулна гэсэн. Энэ мөнгөөр хэчнээн хүний ажлын байрыг хамгаалж болох байсан бэ. Одоо төсөвт байгаа музей, соёлын төвийг барьдгаараа барих уу, эсвэл ажлын байр хамгаалах зорилгоор өөрчлөх үү гэдэг дээр Сангийн асуудал эрхэлсэн улстөрчийн үнэн нүүр царай гарах юм шиг байна.

“ЗАСГИЙН ГАЗРИЙН ШИЙДВЭР АЖ АХУЙ НЭГЖҮҮДЭД БОДИТ ДЭМЖЛЭГ БОЛЖ ЧАДЛАА”

КОФЕ ШОПЫН ҮЙЛЧИЛГЭЭ ЭРХЭЛДЭГ Ж.БЯМБАСАЙХАН:

-Өндөржүүлсэн бэлэн байдалд шилжиж байгаатай холбоотойгоор Улсын онцгой комиссын шийдвэрийн дагуу өчигдөр /2020.12.14/ гэрээтэй компаниараа ариутгал, халдваргүйжүүлэлт хийлгэж, үйл ажиллагаагаа нээсэн. Үйлчилгээний байгууллагуудад тавигдах түр журмын дагуу зөвлөмжүүдээ байрлуулж, хүн хоорондын зайг тогтоож, суудлынхаа тоог 50 хувиар бууруулсан. Одоогоор оюутнуудын онлайн хичээл орж байгаа учраас цөөнгүй оюутан үйлчлүүлж байна.

Засгийн газрийн энэ удаагийн шийдвэр аж ахуй нэгжүүдэд бодит дэмжлэг болж чадлаа. Бидний хувьд ашиглалтын зардлаас чөлөөлөгдсөнөөр үйл ажиллагаагаа тогтвортой явуулах боломжтой болж байна. Манайх үйлчилгээ эрхэлдэг талбайгаа түрээсэлдэг. Түрээслэгч маань өнгөрсөн нэг сарын хугацаанд түрээсийн төлбөрийг 50 хувь хөнгөлж авч байсан. Түрээслэгчийн хувьд улсаас ямар ч дэмжлэг авахгүй байгаа учраас харилцан бие биеэ ойлгож, дэмжсэн гэсэн үг.

“АЖИЛТАЙ, ОРЛОГОТОЙ ИРГЭД НЬ ТӨЛБӨРӨӨ ТӨЛСӨН НЬ ЭДИЙН ЗАСАГТ Ч ХЭМНЭЛТТЭЙ”

БАЯНЗҮРХ ДҮҮРГИЙН ИРГЭН Р.АМАРЖАРГАЛ:

-Би мэдээллийн технологич мэргэжилтэй. Засгийн газрын энэ удаагийн шийдвэр нь бэлэн мөнгө тарааснаас илүү зөв шийдвэр. Гэхдээ эрчим хүчний салбарынхаа ачааллыг тооцож, цаашдын үр дагавраа бодолгүйгээр ийм шийдвэр гаргалаа гэж харж байна. Ажилтай, орлоготой байгаа иргэд нь цахилгаан, ус дулааныхаа мөнгийг төлөөд явсан нь улс орны эдийн засагт ч хэмнэлттэй гэж бодож байна.

Магадгүй цар тахлын улмаас өрхийн орлого буурснаа нотолж чадвал цахилгаан, ус дулааны төлбөрөөс чөлөөлөгдөх нь зөв байх. Энэ шийдвэр гаргасан даруйд эрчим хүчний ачаалал нэмэгдсэн гэдгийг мэргэжилтнүүд хэлж байна. Засгийн газраас ийм шийдвэр гаргачихсан байхад гэр хорооллын айлууд ажлаа хөнгөвчилж, цахилгаан халаагуураар гэрээ халаахыг бодно биз дээ.

МҮХАҮТ: АЖЛЫН БАЙР ХУМИГДАХААС СЭРГИЙЛЭХ, БИЗНЕСИЙН ОРЧНЫГ САЙЖРУУЛАХАД БОДИТ ДЭМЖЛЭГ БОЛЛОО 

МҮХАҮТ-аас хатуу хөл хорионы үеийн нөхцөл байдлыг судалж, эдийн засгийн хохирлыг хохирол багатай даван туулах, ажлын байрыг хадгалах, хувийн хэвшлийг дэмжих чиглэлээр цогц саналууд боловсруулж, Монгол Улсын Ерөнхийлөгч, УИХ, Засгийн газарт хүргүүлээд байсан юм.

Эдгээрээс бизнес эрхлэхэд шаардагдах цахилгаан, ус дулааныг өр төлбөр харгалзахгүйгээр тасралтгүй хангах, үйл ажиллагаа нь зогссон болон хязгаарлагдсан аж ахуй нэгжүүдийг ус цахилгааны төлбөрөөс хөнгөлөх чөлөөлөлт заалтыг Засгийн газар дэмжиж, 2020 оны арванхоёрдугаар сарын 13-ний өдрийн ээлжит бус хуралдаанаар улсын хэмжээнд бүх айл өрх зарим аж ахуй нэгжийн цахилгаан ус дулаан, хогны төлбөрийг 2020 оны арванхоёрдугаар сарын 1-ээс 2021 оны долдугаар сарын 1-ний өдрийг хүртэл төр бүрэн хариуцах шийдвэр гаргалаа.

Энэхүү шийдвэр нь хувийн хэвшлийн үйл ажиллагааг тогтворжуулах, ажлын байр цаашид хумигдахаас сэргийлэх, хадгалагдах, эдийн засгийн уналтыг саармагжуулах, бизнесийн орчныг сайжруулахад бодит дэмжлэг боллоо хэмээн МҮХАҮТ-ын зүгээс үзэж, нийт гишүүд дэмжигч, бизнес эрхлэгчдийнхээ нэрийн өмнөөс талархал илэрхийлж байна.

А.СҮРЭН