Монгол бөхийн түүхэнд байгаагүй удаан үргэлжилсэн, эзэн нь тодорхой, баримт нотолгоотой допингийн хэрэг төгсгөлийн шатандаа орлоо. Улсын Дээд шүүхийн хяналтын шатны захиргааны хэргийн шүүх хуралдаанаар Э.Оюунболдын нэхэмжлэлтэй Үндэсний их баяр наадмыг зохион байгуулах хороонд холбогдох захиргааны хэргийг нэхэмжлэгчийн өмгөөлөгч болон гуравдагч этгээдийн өмгөөлөгчийн гаргасан гомдлын дагуу өчигдөр/2020.11.02/ хянан хэлэлцэж, түүний аварга цолыг хураахаар болсон нь бөх сонирхдын хувьд бас нэгэн дуулиан байв.

Үндэсний их баяр наадмыг зохион байгуулах хорооны 2019 оны аравдугаар сарын 24-ний өдрийн 08 дугаартай “Сэргээшийн шинжилгээний дүнтэй холбогдуулан авах зарим арга хэмжээний тухай” тогтоолын өөрт холбогдох хэсгүүдийг хүчингүй болгуулах нэхэмжлэлийг Э.Оюунболд жилийн өмнө шүүхэд өгсөн. Түүний шүүхэд хандах болсон шалтгаан нь Үндэсний их баяр наадмыг зохион байгуулах хороо Э.Оюунболдын барилдаж давсан даваа бүрийг хүчингүйд тооцох, барилдах эрхийг нь хоёр жилийн хугацаагаар хасах, түүнд өвдөг шороодсон бөхчүүдийн давааг ахиулж, цол, чимгийг олгуулах, мөн Монгол Улсын аварга цолыг хураах саналыг Монгол Улсын Ерөнхийлөгчид өргөн мэдүүлэхээр шийдвэрлэсэн юм.

Бөх сонирхчдыг жил шахам талцуулсан уг хэргийг Нийслэл дэх Захиргааны хэргийн анхан шатны шүүх  2020 оны зургадугаар сарын 17-ны өдөр хянан хэлэлцээд Э.Оюунболдын нэхэмжлэлийг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгон шийдвэрлэсэн билээ.

Харин захиргааны хэргийн давж заалдах шатны шүүх уг хэргийг 2020 оны долдугаар дугаар сарын 21-ний өдөр хянан хэлэлцээд Үндэсний их баяр наадмыг зохион байгуулах хорооны 08 дугаар тогтоолын Э.Оюунболдод холбогдох хэсэгт “түүний барилдах эрхийг хоёр жилийн хугацаагаар хасах” гэснийг “Нэг жилийн хугацаагаар хасах” болгон өөрчилж, анхан шатны шүүхийн шийдвэрийн бусад заалтыг хэвээр үлдээсэн юм.

Тэгвэл өчигдөр Улсын Дээд шүүхийн хяналтын шатны захиргааны хэргийн шүүх хуралдаанаар хэргийг хянан хэлэлцээд давж заалдах шатны шүүхийн магадлалд өөрчлөлт оруулж, Үндэсний их баяр наадмыг зохион байгуулах хорооны 08 дугаар тогтоолын хоёрдахь заалт буюу Э.Оюунболдын барилдах эрхийг 2 жилийн хугацаагаар хасах заалтыг бүхэлд нь хүчингүй болгож, бусад заалтыг хэвээр үлдээж шийдвэрлэлээ. Өөрөөр хэлбэл, Э.Оюунболдын барилдах эрх нь нээгдэж, Ерөнхийлөгчийн зарлигаар аварга цолноосоо салах болж байна.

Болсон үйл явдлыг эргэн сануулахад, Э.Оюунболдоос авсан шээсний шинжилгээнд WADA буюу Дэлхийн допингийн эсрэг агентлагаас гаргасан “Хориглосон жагсаалт 2019”-д орсон S1.1A бүлгийн Станазол, S4 бүлгийн мелдониум, S5 бүлгийн гидрохлортиазид, хлориазид хэмээх дөрвөн төрлийн бодис илэрснийг зарласан. Мөн тэрбээр Б сорьцын шинжилгээ өгөхөөс татгалзаж, түүний шинжилгээний дээжийг сольсон гэж үзсэн юм.

Станазол төрлийн 5-10 мг бодис 10 хоног, мелдониум төрлийн 500-1000 мг бодис 4-6 долоо хоног, гидрохлортиазид төрлийн бодис 3.5 өдөр тус тус хүний биед хуримтлагдаж байж бүрэн ангижирдаг тухай drugs.com мэдээлжээ. 

Энэ асуудлаар Э.Оюунболд АТГ-д хандаж, түүний мөрөөр 2009-2019 оны наадамд шөвгөрсөн давхардсан тоогоор 192 бөхийн давхардлыг нь арилгавал 109 бөхийн шинжилгээний дээжийг дэлхийн допингийн эсрэг төвийн Солонгос дахь итгэмжлэгдсэн лабораторийн шинжилгээтэй харьцуулан шалгасан. Энэхүү хяналт шалгалтын үндсэн дээр нийт допингийн шинжилгээнд бүдэрсэн 38 бөх бий гэж АТГ мэдэгдсэн юм. Гэвч өдийг хүртэл эдгээр бөхчүүдийн нэрс нууц хэвээр байна.

Харин Э.Оюунболдтой хамт допингийн хэрэгт холбогдсон улсын өсөх идэр начин Д.Цэрэнтогтох допинг хэрэглэснээ хүлээн зөвшөөрч, цолоо хураалгаж, хоёр жилээр барилдах эрхээ хасуулахаар болсон.

Гурван шатны шүүхийн шийдвэрээр өнгөрсөн жилийн Үндэсний их баяр наадмаар Э.Оюунболдод өвдөг шороодсон бөхчүүдэд цол, чимгийг нь нөхөн олгох болно. Э.Оюунболд Тулгар Төрийн 2228, Их Монгол Улсын 813, Ардын хувьсгалын 98 жилийн ойн Үндэсний их баяр наадмын хүчит бөхийн барилдаанд:

• Нэгийн даваанд: Хэнтий аймгийн залуу бөх М.Баярбаатар
• Хоёрын даваанд: Сэлэнгэ аймгийн харьяат, аймгийн начин Т.Лхагвасүрэн
• Гурвын даваанд: Төв аймгийн харьяат, аймгийн харцага М.Жамсрандорж
• Дөрвийн даваанд: Завхан аймгийн Алдархаан сумын харьяат, аймгийн арслан П.Батсүх
• Тавын даваанд: Баян-Өлгий аймгийн Дэлүүн сумын харьяат, тухайн үедээ аймгийн арслан цолтой байсан Н.Мустафа
• Зургаагийн даваанд: Өвөрхангай аймгийн Зүүнбаян-Улаан сумын харьяат, тухайн жилдээ шинэхэн улсын начин болсон Б.Цэдэнсодном
• Долоогийн даваанд: Дорнод аймгийн Дашбалбар сумын харьяат, тухайн жилдээ шинэхэн улсын харцага болсон Д.Анар
• Наймын даваанд: Хөвсгөл аймгийн Тосонцэнгэл сумын харьяат, улсын арслан Ц.Содномдорж
• Есийн даваанд: Увс аймгийн Ховд сумын харьяат, улсын аварга Н.Батсуурь зэрэг хүчит бөхчүүдийг давж, Монгол Улсын аварга цолонд хүрсэн.

Хэрэвзээ Монгол Улсын ерөнхийлөгч Х.Баттулга зарлига гаргаж, Э.Оюунболдын цолыг хураах зарлиг гаргавал:

• Улсын начин Н.Мустафа чимэг
• Улсын начин Б.Цэдэнсодном Монгол Улсын харцага
• Улсын харцага Д.Анар Монгол Улсын заан
• Улсын арслан Ц.Содномдорж Үлэмж бадрах чимэг
• Улсын аварга Н.Батсуурь Монгол Улсын Даян Аварга цолны эзэн тус тус болно.

Ийнхүү бүтэн жил гаруй хугацаанд үргэлжилсэн маргаан гурван шатны шүүхээр дамжиж, эцэслэх дөхөж байна. Одоо зөвхөн Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Х.Баттулга зарлиг гаргаж, Э.Оюунболдын аварга цолыг хурааж, түүнд унасан бөхчүүдийн цол, чимгийг нөхөн олгох үлдлээ.

Ирэх Ардын хувьсгалын 100 жилийн ойгоор сүүлийн хоёр улсын их баяр наадамд допинг хэрэглэсэн бөхчүүд зодоглох болж байна. Одоогоор улсын аварга Н.Батсуурь, улсын арслан Р.Пүрэвдагва, улсын харцага ББат-Орших нарын хүртсэн цол, чимгийг хурааж, барилдах эрхийг нь 11 сараар хасах санал гаргаад байгаа аж. Хэрэв энэхүү санал дэмжигдвэл сүүлийн хоёр жилийн хугацаанд допинг хэрэглэсэн нь тогтоогдсон таван бөхийн дөрөв нь эргэн наадмын зүлэг ногоон дэвжээнээ зодоглох болж байна.