Нүүрс нь хүн төрөлхтний эрт дээр үеэс хэрэглэж ирсэн түлш,  эдүгээ ч эрчим хүчний гол эх үүсвэр болсоор байна. Монголын нүүдэлчдийн амьдрал байгалиас хараат байсан хэдий ч тухайн цаг үедээ ашигт малтмалаа их, бага хэмжээгээр илрүүлэн ашиглахыг оролдож байв. Манай улсад 700-аад жилийн тэртээ төмрийн хүдрийг хайлуулахад нүүрсийг хэрэглэж ирсэн археологийн баримт бий. Түүнчлэн 1275 онд Монгол нутагт ирж суурьшсан Марко Пологийн тэмдэглэлд "Монгол, Юань улсын бүх мужид бараан чулуу элбэг бөгөөд мод мэт шатдаг тэр чулууг уулнаас малтаж гаргана. Түүний гал модноос их илчтэй, цог нь шөнөжин унтрахгүй өглөө хүргэнэ. Тэр чулуу хямд төсөр тул түүнийг түлж мод хэмнэдэг" тухай өгүүлсэн байдаг. Мөн Халх журам-д 1722 онд нэмсэн нэгэн зүйлд "сангийн чулуу нүүрс, шохой хулгай хийвэл гурван есөд авсугай" гэжээ. Энэ бүгдээс үзвэл монголчууд XII зууны үеэс нүүрсийг хэрэглэдэг тохиолдол байсан гэж үзэж болох юм.

• Өнөө цагт дэлхийн эрчим хүчний үндсэн хэрэгцээний 30 хувийг нүүрс хангаж байна. Энэ нь 1970 оноос хойших хамгийн өндөр үзүүлэлт юм.

• Нүүрс нь дэлхийн цахилгаан үйлдвэрлэлийн 41 хувь, ган үйлдвэрлэлийн 70 хувьд ашиглагддаг.

• Дэлхийн нөөцийн институтийн мэдээгээр 2012 онд дэлхий дахинд 1200 нүүрс шатаах үйлдвэр шинээр баригдсаны олонх нь Хятад, Пакистанд байжээ.

• Япон нь байгалийн нөөц гэх зүйлгүй орон бөгөөд өнгөрсөн долоон жилийн хугацаанд олон улсын нүүрсний төсөлд 19.7 тэрбум ам.долларын хөрөнгө оруулалт хийсэн байна.

• Германы “KfW” банк өнгөрсөн найман жилийн хугацаанд Грек, Энэтхэг, Серб, Өмнөд Африк, Австралийн нүүрсний төслүүдэд 3.7 тэрбум ам.долларыг зээлүүлжээ.

• Нүүрсний импортоор Хятад, Япон, Энэтхэг, Өмнөд Солонгос, Тайвань тэргүүлдэг бол экспортоор Индонези, Австрали, ОХУ, АНУ, Колумб улсууд тэргүүлдэг байна.

• Хятад нь өнгөрсөн онд 2000 гаруй жижиг нүүрсний уурхайг хаасан байна. Энэ нь уур амьсгалын өөрчлөлт болон Бээжингийн агаарын бохирдолтоос үүдэн нүүрснээс татгалзах бодлого баримталж буйтай холбоотой.

• Африкийн хөрсөн дор 35 тэрбум тонн нүүрсний нөөц хадгалагдаж буй боловч 60 хувь буюу 600 сая хүн гэрэл цахилгаангүй амьдарч байна

Б.АНХТУЯА

ЭХ СУРВАЛЖ: OIL PRICE.COM