НЭМЭЛТ:

Гишүүд Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүхээс асуулт, асууж үг хэлж дууссанаар санал хураалт явууллаа. Санал хураалтад 71 гишүүн оролцож,  70 гишүүн дэмжиж УИХ-ын гишүүдийн 93.3 хувийн саналаар У.Хүрэлсүхийг Монгол Улсын Ерөнхий сайдад дэмжлээ. Харин дэмжээгүй нэг гишүүн нь УИХ-ын гишүүн Б.Пүрэвдорж байлаа.

Ингээд У.Хүрэлсүх Монгол Улсын 31 дахь Ерөнхий сайд болж, улиран томилогдлоо.

Монгол Улсын Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүхийн УИХ-ын чуулганы нэгдсэн хуралдаанд хэлсэн үг

Манай улсын ард иргэд ээ!

Эрхэм хүндэт Монгол Улсын Ерөнхийлөгч өө!

Улсын Их Хурлын дарга, эрхэм гишүүд ээ!

Та бид туурга тусгаар улсынхаа төрийн эрх барих дээд байгууллага Улсын Их Хурлыг амжилттай зохион байгуулж чадлаа.

Улсынхаа Ерөнхий сайдыг багаар нь дэмжиж, хийж бүтээж буй бүтээн байгуулалтын ажил, шударга ёсны төлөө тэмцлийг нь тууштай үргэлжлүүлэх нь зүйтэй хэмээн үзэж, дэмжин сонгосон ард түмэндээ чин сэтгэлийн  талархал илэрхийлье.

Надад дахин итгэл үзүүлж, Монгол Улсын Ерөнхий сайдын нэр хүндтэй, хариуцлагатай албанд  тохойн томилуулсан Монгол Улсын Их Хурал, нэр дэвшүүлсэн Монгол Ардын Намын журмын нөхдөдөө баярлалаа.           

Одоо Та бидэнд ард түмнийхээ итгэл найдварыг хичээл зүтгэлээр хариулах үлдлээ.

Сонгуулийн ялалт маань сонгуулийн хариуцлагаар солигдож байна. Энэ удаагийн сонгууль улс төрийн намуудын өрсөлдөөн гэхээсээ илүүтэй улс төр бизнесийн бүлэглэлийнхэн ялах уу?, шударга ёсыг хүсэмжилсэн ард түмэн ялах уу? гэсэн нэн амаргүй тэмцлийн дунд үргэлжлэн өрнөлөө. 

Манай ард түмэн төр барих дээд эрхээ эдэлж, задарсныг засагладаг, ядарсныг хайрладаг төртэй байх сонголтоо хийж чадлаа.

Сонгогч олон маань өнгө мөнгө, хоосон амлалт, улс төрийн хийрхэлд авталгүй, хийсэн бодит ажил, бүтээсэн үр дүн, хөгжлийн бодлого, тууштай зарчим, ёс зүй, шударга ёсыг үнэлдэг болсон гэдгээ дахин нотолж харуулж чадлаа.

Монголын ард түмэн тогтвортой улс төр, тогтвортой төр засагтай байх нь улс орны хөгжил дэвшил, үндэсний аюулгүй байдал, ард түмний амьдралд илүү чухал гэж үзэж байгаа нь энэ сонголтоос тодхон харагдаж байна.

Гадаад талд ч энэ нөхцөл байдал бас мэдрэгдэж байна. Сонгуулийн маргааш гэхэд л олон улсын зах зээл дээр манай улсын хувьцааны үнэ ханш өссөн нь төр засаг, төрийн бодлого тогтвортой байхын чухлыг нотлон харуулж байгаа юм.

Энэхүү сонгууль нь Ардын Хувьсгалын 100 жил, Ардын Намын 100 жилийн ойн өмнө тохиож байгаагаараа түүхэн онцлогтой юм.

Энэхүү түүхт ойн босгон дээр Монгол Ардын Нам парламентын сонгуульд үнэмлэхүй ялалт байгуулсан нь Монголын ард түмэн Ардын намд, ууган намд өндөр итгэл найдвар үзүүлж, үүрэг хариуцлага үүрүүлж байна гэдгийг бид бүхэн гүнээ ухамсарлаж байна.

Монгол хэмээх улсын тулах хоёр баганын нэг нь Ардын нам гэвэл нөгөө нь Ардчилсан нам гэж би боддог. Амжилт ололт, алдаа дутагдалтай ч ардчилсан өөрчлөлтийн 30 жилийн түүхийг  бид хамтдаа бүтээсэн. Цаашид ч манай хоёр намын харилцан ойлголцол, хамтын ажиллагаанаас Монголын Улсын ирээдүй хувь заяа ихээхэн шалтгаална гэдгээ зориуд хэлэхийг хүсч байна.

Ирэх 30 жилд үндэсний язгуур эрх ашгийг дээдлэн, эв нэгдлийг эрхэмлэн Монгол Улсынхаа хөгжил, дэвшлийн төлөө намууд нь зөв бодлоготой, улстөрчид нь зөв сэтгэлтэй, сахилга хариуцлагатай, ёс зүйтэй байж, хамтдаа хүчин зүтгэхийг Ууган намын дарга, Улсын Ерөнхий сайдын хувьд бүх улс төрийн нам хүчнүүдэд уриалж байна.

Улсын Их Хурлын эрхэм гишүүд ээ!

Дэлхий нийтийг хамарсан аюулт өвчин, цар тахал, түүнээс улбаалсан нийгэм, эдийн засгийн хүндрэл, давагдашгүй хүчин зүйлүүд, ирэх дөрвөн жилд төлөгдөх Мазаалай, Чингис, Гэрэгэ, Хуралдай зэрэг бондын 2.9 тэрбум ам.долларын өр болон бусад шийдлээ хүлээсэн олон арван асуудал, хүндрэл бэрхшээлүүд та биднийг тосон хүлээж байна. Шинэ Засгийн газар хүндхэн цаг үед хүндхэн ачааг үүрч ажиллах болно гэдгээ ч бид бүхэн мэдэрч байна. Бид амаргүй он жилүүдийг хохирол багатай даван туулж, улс орныхоо эдийн засгийг хөл дээр нь босгох зайлшгүй шаардлагатай болж байна.Энэ бүгдийг нарийн тооцоолж, Засгийн газрын үйл ажиллагааны мөрийн хөтөлбөрт тусган оруулж ирж та бүхнээр хэлэлцүүлэх болно.

Шинэ Засгийн газрын ирэх дөрвөн жилийн мөрийн хөтөлбөр бол “Алсын хараа-2050” Монгол улсын ирэх 30 жилийн хөгжлийн бодлогын эхний дөрвөн жилийн зорилт, төлөвлөлт байх болно.  

Ирэх дөрвөн жилд хэрэгжүүлэх дөрвөн томоохон зорилтын талаар онцлон хэлье.

Нэг. Импортлогч улсаас экспортлогч улс болцгооё!

Монгол улсын эдийн засаг өрийн дарамтгүй, өрсөлдөх чадвартай, бүс нутгийн худалдааны идэвхтэй оролцогч болох арга зам бол экспортыг нэмэгдүүлэх явдал юм.

Ирэх дөрвөн жилд Тавантолгой-Гашуунсухайт, Тавантолгой-Зүүнбаян чиглэлийн төмөр замыг барьж дуусган, уул уурхайн томоохон төслүүдийг дэд бүтцээр холбож, боловсруулах үйлдвэрүүдийг байгуулахын зэрэгцээ, Үндэсний баялгийн сангаар дамжуулан эдийн засгаа бодитой тэлэх явдал чухал байна.

Монголчууд бидний олон арван жилийн хүсэл мөрөөдөл байсан газрын тос боловсруулах үйлдвэрийг ашиглалтад оруулснаар, долларын урсгалыг дотооддоо шингээж, Дэлхийн зах зээл дээрх нефтийн үнэ ханшны савалгаанд автахгүй байх, улсынхаа шатахууны хэрэгцээгээ хангаж, эдийн засгийн өсөлтийг нэмэгдүүлэх боломж нөхцөлийг бүрдүүлнэ.

Үүний зэрэгцээ улс орныхоо эрчим хүчний хэрэгцээг дотооддоо хангах томоохон зорилтыг дэвшүүлж байна. Энэ ажлын хүрээнд Таван толгойн цахилгаан станц, Эрдэнэбүрэнгийн усан цахилгаан станцыг шинээр барих бөгөөд эрчим хүчний эх үүсвэрүүдийн хүчин чадлыг нэмэгдүүлэх арга хэмжээг авч хэрэгжүүлнэ.

Мөн ОХУ, Монгол, БНХАУ-ыг холбосон байгалийн хийн хоолой барих ажил эхэллээ. Бүс нутгийн энэхүү томоохон бүтээн байгуулалтын ажил нь манай улсын эдийн засагт өндөр ач холбогдолтой төсөл байхын зэрэгцээ мөнхийн хоёр хөрштөйгөө эдийн засгийн хамтын ажиллагааны бас нэгэн шинэ хуудасыг нээж хамтын ажиллгааны интеграцид орж байна.

Үндэсний аж үйлдвэрийн сэргэлтийг бодлогоор дэмжиж, уул уурхай, хүнс хөдөө аж ахуй, органик хүнсний үйлдвэрлэл, эрчим хүч, аялал жуулчлал, бүтээлч үйлдвэрлэл, мэдээлэл технологи, тээвэр логистик зэрэг салбаруудыг тэргүүлэх салбар болгон хөгжүүлж, төр хувийн хэвшлийн идэвхтэй түншлэлийг бэхжүүлэх болно.  Нэн ялангуяа хөдөө аж ахуй, газар тариалангаа дэмжиж, хүнсний хэрэгцээгээ дотооддоо хангаж, хүнс экспортлогч орон болох зорилтыг дэвшүүлэн ажиллаж байна.

Худалдаа хөрөнгө оруулалтын орчныг илүү таатай болгоход чиглэсэн, гадаад дотоодын хөрөнгө оруулалтыг тууштай нэмэгдүүлэхийн зэрэгцээ үндэсний үйлдвэрлэгч, баялаг бүтээгчдээ бүх талаар дэмжин төр хувийн хэвшлийн түншлэл, хамтын ажиллагааг шинэ түвшинд гаргах болно.Эдгээр арга хэмжээнүүдийг авч хэрэгжүүлсний үр дүнд олон мянган ажлын байр шинээр бий болж, ажилгүйдэл, ядуурал зохих түвшинд буурна.

Хоёр. Нийгэмд шударга ёсыг тогтоож, Цахим Монгол болцгооё.

Миний бие сонгуулийн үеэр эх орныхоо 20 аймаг, нийслэл хотын есөн дүүрэгт ажиллаж, 100 гаруй мянган иргэдтэй уулзахад хамгийн ихээр хүсэмжилж буй зүйл нь нийгэмд шударга ёсыг  тогтоох асуудал байлаа.

Улаанбаатарын утаа манан сарниж байгаатай адил улс төрийн манан ч сарниж эхэллээ. Нам дамжсан улс төр бизнесийн олигархи бүлэглэлүүдтэй бид тэмцэж байна.

Энэ бол ард түмний захиалга. Энэ бол Монгол Улсын аюулгүй байдал. Энэ бол Монгол Улсын тусгаар тогтгол, энэ бол шударга ёсны төлөөх тэмцэл юм.

Шударга сайхан нийгэмд амьдрахыг ард түмэн маань хүсэж, хүсэмжилж байна. Тэд ард түмнээ алагчилдаггүй, баян хоосноор нь ялгаварладаггүй төр засагтай, хууль дүрэмтэй байхыг хүсэж байна. Ард түмэн маань эх орныхоо баялагт эзэн болж, эх орондоо эзэн байхыг хүсэж байна. Тэд ирээдүй, үр хүүхэддээ сайхан Монгол орноо үлдээхийг хүсэж байна.

Энэ хүсэлтийг биелүүлэх нь Монгол төрийн эрхэм үүрэг гэж үзэж байна.

Миний бие анх Ерөнхий сайд болохдоо “Би намаа цэвэрлэнэ, төрөө цэвэрлэнэ” гэж хэлж байсан. Энэ амлалт ажил хэрэг болж байгааг ард түмэн маань харж байгаа.

Монгол Улсыг хуульгүй мэт авирлаж байгаа этгээдүүдэд хууль байгаа, төр засаг байгаа, ард түмэн байгаа гэдгийг цаашид ч улам мэдрүүлэх болно.

Монгол төр шударга бусын өмнө толгой гудайлгах учиргүй. Өвөг дээдсийн маань халуун амь, бүлээн цусаар дархлагдсан Монгол төрийн алтан сүлд өнгө мөнгөний сүрэнд бүдгэрэх ёсгүй.

Цаашид нийгэмд шударга ёсыг бэхжүүлэх, төрийн албаны бүх шатанд сахилга хариуцлага дэг журмыг тогтооход онцгойлон анхаарч ажиллах болно гэдгээ мэдэгдэж байна. Нэн ялангуяа ард иргэдийг ихээхэн бухимдуулж байгаа дунд, доод шатны хүнд суртал, хууль хүчний байгууллагынхан, авилга албан тушаалын гэмт этгээдүүдтэй төрийн хуулийн хүрээнд хатуу тэмцэж ажиллах болно.

Харин хуулиа дээдэлж, ёс зүйг эрхэмлэн шударгаар ажиллаж буй төрийн албан хаагчдаа Монголын төр бүх талаар дэмжиж, хамгаалан ажиллах болно гэдгээ хэлье.  

Цаашид бид задарсныг засагладаг, ядарсныг хайрладаг төртэй байх ёстой. Энэ төр бол Монгол төр.

Улс орны хөгжлийн гол асуудлын нэг бол мэдээлэл технологи, харилцаа холбооны салбарын хөгжлийг түргэтгэх явдал юм. Энэ салбарт Засгийн газар онцгой анхаарал хандуулан ажиллах болно. Энэ ажлын хүрээнд  иргэдэд хүргэх төрийн үйлчилгээг цахимд шилжүүлэх ажлыг Засгийн газрын эхний 100 хоногт багтаан эхлүүлнэ.

Гурав. Иргэдийнхээ амьдралын чанарыг дээшлүүлж, дундаж давхаргаа тэлье.

Бид уул уурхай, байшин барилга, хөрөнгө мөнгө ярьсаар байгаад хүний хөгжлийн асуудал, ард түмнээ соён гэгээрүүлэх ажлыг орхигдуулсан тал бий. Тийм учраас манай засгийн газрын бодлогын гол цөм нь монгол хүн, монгол гэр бүлийн хөгжил байх болно.

Залуу гэр бүлүүд банкны өндөр зээлийн хүүд дарлуулж, орон сууцтай болохын төлөө залуу насаа бүхэлд нь зориулж байна. Эдийн засаг өссөн ч амьдралын чанар сайжрахгүй ирсэн гол шалтгаан ч үүнтэй холбоотой.

Цаашид бид орлогод нийцсэн орон сууцны хорооллууд, түрээсийн байруудыг бүсчлэн байгуулах ажлыг эхлүүлж байна.

Хуримтлалын нэгдсэн сангийн тогтолцоонд шилжиж, орон сууцны дэмжлэг, эрүүл мэндийн даатгал, боловсролын тэтгэлэг болон тэтгэвэр, тэтгэмжийн асуудлыг нэг сангаас шийдвэрлэнэ.

Нийгмийн хамгаалал, халамжийн бодлогоо илүү оновчтойгоор хэрэгжүүлж, нийгмийн суурь үйлчилгээг тэгш, хүртээмжтэй болгоно. Мөн 200 сургууль, 273 цэцэрлэг шинээр барьж, чанартай боловсролыг үр хүүхдэдээ олгож, эцэг эхчүүдийнх нь хөдөлмөр эрхлэх боломж нөхцөлийг бүрдүүлнэ.  

Иргэдээ жил бүр эрүүл мэндийн оношилгоонд хамрагдах үндэсний оношилгооны тогтолцоог нэвтрүүлнэ. Эрүүл мэнд, боловсролын шинэчлэл, өөрчлөлтийн үр шимийг монгол хүн бүр хүртэх ёстой. Улсын төсвийн хөрөнгө оруулалтыг энэ хоёр салбарт түлхүү чиглүүлэх болно.

Банк санхүүгийн системийн шинэчлэлийг гүнзгийрүүлж, банкны эздийн монополийг задалж, зээлийн хүүг сарын нэг хувьд хүргэх шат дараатай арга хэмжээ авна. Зээлийн хүү буурч, хүртээмж нэмэгдэх нь ард иргэдээ зээлийн дарамтаас ангижруулж, хийе бүтээе гэсэн иргэдээ дэмжиж байгаа төрийн дэмжлэг юм.

“Иргэд нь ажилтай, орлоготой, орон сууцтай болж, амьдралын чанар дээшилснээр нийгэм тогтвортой байна” гэж би боддог. Улс төр, нийгмийн тогтвортой байдал нь улс орон хөгжихийн үндэс юм.

Үндэсний их өв соёл, төрт ёс, түүхэн уламжлал, ёс заншил зэрэг үндэсний үнэт зүйлсээ эрхэмлэн хамгаалах, сурталчлан таниулах, өсвөр үеэ эх оронч үзлээр төлөвшүүлэн хүмүүжүүлэх, дэлхийн соёл иргэншилтэй хөл нийлүүлэн хөгжих, төрөөс соёл урлагийн талаар баримтлах бодлого, соён гэгээрүүлэх ажлыг хэрэгжүүлэх зорилгоор Соёлын яамыг бие даалган байгуулна.

Энэ бодлогынхоо хүрээнд Их эзэн Чингис хааны музей, Байгалийн түүхийн музей, Үндэсний урлагийн их театр, Төв номын сан зэрэг түүх, соёлын салбарт эхлүүлсэн бүтээн байгуулалтын ажлаа бүрэн дуусгана.

Залуучууд чөлөөт цагаа зөв боловсон өнгөрөөх, Эрүүл мэндээ хамгаалах, бие бялдараа хөгжүүлэхэд дэмжлэг үзүүлэн биеийн тамир спортын ордон, клуб, фитнесүүдийг барьж байгуулах ажлыг төр хувийн хэвшилтэй хамтран хэрэгжүүлэх болно.

Дөрөв. Хот, хөдөөгийн хөгжлийн зохист тэнцвэрийг хангацгаая.

1990 оноос хойш төв рүү чиглэсэн их нүүдэл эхэлж, Улаанбаатар хотын хүн ам гурав дахин нэмэгдсэн. Үүнээс үүдэн гэр хороолол тэлж, агаар орчин, хөрсний бохирдол нэмэгдэж, замын түгжрэл ихэссэн зэрэг олон хүндрэл бэрхшээл, зовлонтой бид бүхэн нүүр тулж амьдарч байна.

Бид өнгөрсөн нэг жилийн хугацаанд Улаанбаатар хотын агаарын бохирдлыг 50 хувь бууруулж чадсан, цаашид 80 хувь хүртэл бууруулна. Мөн аймгийн төв, томоохон суурин газруудын агаарын бохирдлыг үе шаттайгаар бууруулах ажлыг зохион байгуулна.

Хариуцлагагүй уул уурхайг эмхэлж цэгцлэх ажил эхэлж, байгаль эхийн нуруу амарч өнгө төрхөө засч байгаа. Энэ ажлыг цаашид улам эрчимжүүлж, байгаль дэлхийгээ хамгаалах, нөхөн сэргээх, хариуцлагагүй уул уурхайг таслан зогсооход чиглэсэн арга хэмжээнүүдийг тууштай авч хэрэгжүүлнэ.

Малчин түмэн, таван хошуу мал бол монгол ахуй, монгол оршихуйн үндэс юм. Тиймээс малчдын талаар баримтлах төрийн бодлогыг хэрэгжүүлэхэд онцгойлон анхаарах болно.

Орон нутгийн дэд бүтцийг сайжруулж, малын түүхий эд боловсруулах аж үйлдвэрийн цогцолборыг байгуулна. Бэлчээрийн менежментийг сайжруулж, усжуулалтын асуудлыг шийдвэрлэх болно.

Төвлөрлийг сааруулах тогтолцоог бий болгож, нийслэлийн дагуул хотууд байгуулж, хөдөөгийн хөгжлийг дэмжсэн санхүү, татварын бодлого хэрэгжүүлэх ажлаа улам гүнзгийрүүлнэ.

Нүүдэлчдийн болон суурин соёл иргэншил зэрэгцэн оршиж буй өнөөгийн цаг үед хот, хөдөөгийн хөгжлийн зохист харьцааг хангах нь манай улсын хөгжлийн тэргүүлэх зорилтын нэг байх болно.

Эрхэм гишүүд ээ!

Сонгогч түмнийхээ өргөн дэмжлэгийг өнөөдрөөс эхлэн өндөр хариуцлага хэмээн ухамсарлан зүтгэцгээе ээ.

Бид ард түмнийхээ итгэлийг зүтгэлээр хариулах учиртай. Манай засгийн газар дэвшүүлсэн мөрийн хөтөлбөрөө хэрэгжүүлэхийн зэрэгцээ ёс зүйтэй, сахилга баттай, хариуцлагатай ард түмнээ гэсэн сэтгэл зүрхтэй ажиллах болно.

“Төрийн минь сүлд өршөө” гэж сүсэглэн залбирдаг ард түмний үр сад бид Монгол төрийн босгыг өндөр байлгах учиртай.

Би Монгол Улсын Ерөнхий сайдын хувьд Засгийн газрын гишүүн сайд нартаа өргөсөн тангарагтаа үнэнч, сахилга хариуцлагатай, шударга ажиллахыг хатуу шаардаж бас хариуцлага тооцон ажиллах болно.

Эх орон маань хөгжил дэвшлийнхээ гараан дээр зогсож байна. Ард түмэн маань шударга ёсны төлөө тэмцэж, хүн ардын маань итгэл найдвар сэргэж байна. Сайн сайхан амьдралд хүрэхийн төлөө та бид алхам алхамаар урагшилж байна.

Ирэх дөрвөн жил бол Монголчууд бидний хувьд хийж эхлүүлсэн ажлаа дуусгасан, амжилт бүтээлээ бататгасан, алдаа дутагдлаа зассан, эдийн засгаа өсгөсөн, ажилгүйдэл ядуурлыг бууруулсан, ажлын байрыг нэмэгдүүлсэн, эрх чөлөө шударга ёсыг бэхжүүлсэн шинэ сэргэлтийн он жилүүд байх болно.

Эхлүүлсэн тэмцлээ үргэлжлүүлж, эхэлсэн ажлаа дуусгахад бидэнд цаг хугацаа олгосон ард түмэндээ гүн талархал илэрхийлье. Бид хичээн зүтгэн ажиллах болно.

Монгол түмнийг минь буурал дээдсийн цог хийморь тэтгэж,

Бурхан халдун хайрханы ноён оргил мөнхөд ивээх болтугай.

Монгол Улсын төлөө зүтгэе!!!

НЭМЭЛТ: Ерөнхий сайдаар улиран сонгогдох гэж буй Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүхээс УИХ-ын гишүүд асуулт асууж байна.

УИХ-ын гишүүн Н.Алтанхуяг: Намын харьяаллаас болж ажлаас халагдаад шүүхээр яваад шийдвэр нь гарсан хоёр хүн Орхон аймагт байгаа. Энэ хүмүүсийг буцааж ажилд нь томилох уу. Хууль Монгол Улсад хэрэгжих үү.

Ерөнхий сайдад нэр дэвшигч У.Хүрэлсүх: Монголд хууль хэрэгждэг нийгэм байх ёстой гэж ойлгодог. Үүнийг л баталгаажуулсан. Гаргасан хууль дүрэм хэрэгжихгүй байгаа бол хэрэгжүүлэх ёстой. Хууль хэрэгждэг төртэй байх ёстой. Үүний төлөө ажиллана.

УИХ-ын гишүүн Н.Алтанхуяг: Ерөнхий бөөрөнхий лоозонгийн шинжтэй юм энэ дөрвөн жилд би сонсохгүй шүү. Эрдэнэтээс сонгогдсон Д.Батлут Засаг даргаар ажиллаж байсан. Намын харьяаллаар хоёр хүнийг ажлаас нь халсан шүүхийн шийдвэр гарчихсаныг би Ерөнхий сайдад нь хэллээ. Бусад аймагт юу болж байгааг би хэлж мэдэхгүй. АН-ынхан тэгж байгаад дуугарах байлгүй дээ. Одоохондоо хэлгүй юм шиг сууцгааж байна. Хуулийн хэлтсийн даргаар ажиллаж байсан н.Мөнхбаяр гээд залуу бий. Нөгөө нь Соёл урлаг спортын газарт хэлтсийн даргаар ажиллаж байсан нэг эмэгтэй байгаа. Энэ хоёр хүнийг буцааж ажилд нь аваарай. Үгүй бол би өдөр болгон энэ индрээс ярина шүү. Заавал ажил хэрэг болгох ёстой шүү.

УИХ-ын гишүүн Б.Пүрэвдорж: Намаа удирдаж олонх болсон танд баяр хүргэе. Гадаад худалдаа 1.6 тэрбумаар буурлаа. Экспорт 1.3 тэрбумаар багассан. Эдийн засгийн агшилтыг сэргээхэд ямар төлөвлөгөө боловсруулав. Хар, саарал жагсаалтаас хэзээ гарах вэ. Хар тамхинд холбогдсон нөхдөдөө хариуцлага тооцсон уу. Эдийн засгийн хямралтай үед ААН-үүдийг дэмжсэн бодлогууд чинь “бай”-гаа оносонгүй. Тодорхой арга хэмжээ авахгүй бол эдийн засаг улам хүндрэх нь.

Ерөнхий сайдад нэр дэвшигч У.Хүрэлсүх: Улсын эдийн засаг хүндхэн байгаа гэдэгтэй тантай санал нэг байна. УИХ, Засгийн газар байгаа боломж нөөцдөө тааруулж ажилласан гэж үзэж байна. Боломж нь л тэр. Би олон зүйл амлаж чадахгүй бас худлаа хэлж чадахгүй. Байгаа боломж нөөцдөө тааруулж ажлаа хийж байгаа. Цаашдаа ч тэгж ажиллана. Шинэ Засгийн газар байгуулагдаад төсвийн тодотгол хийнэ. Саарал жагсаалтаас гарна. Холбогдох баримт бичгүүдийг нь бүрдүүлээд өгчихсөн. Ажлын хэсэг ажиллаж байна. Хар тамхитай холбогдсон нөхдөдөө арга хэмжээ авсан. Цаашдаа ийм зохисгүй байдал гаргахгүйн төлөө бүх талаасаа хяналт тавьж ажиллана. Цагдаа, тагнуул ажиллаж байгаа. Харамсалтай нь бидэнд мэдэгдэхгүйгээр ийм зүйл хийж байна. Энэ бол гэмт хэрэг. Гэмт хэрэг баригдсан. Хар тамхи зөө гэж тэдэнд хэн ч үүрэг даалгавар өгөөгүй. Холбогдох хүмүүс нь гэмт хэрэг хийсэн. Энэ гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх ажлуудыг зохион байгуулж байгаа.

УИХ-ын гишүүн С.Ганбаатар: Гурван зүйл хэлье. Биеэ тоож, баярхаж, аархаж болохгүй. Баахан юм гуйсан, нэхсэн хүмүүс зөндөө байгаа байх. Ерөнхий сайдын ажил улс орны хөгжлийн гол тулгуур. Гол асуудлаа барьж ажиллаарай. Өнгөрсөн дөрвөн жил гол асуудал руугаа ороогүй. Оюутолгойн төслийг Монголын ард түмэнд ашигтай болгохын төлөө өнгөрсөн дөрвөн жил хумсаа ч хөдөлгөөгүй. Энийг хамгийн түрүүнд барьж аваарай. Монгол Улсад мөнгө дутагдаж байгаа. Мөнгө олох ганц зүйл нь уул уурхайн баялаг. Гэрээнд өөрчлөлт оруулахад хамтарч ажиллана. Бүгд хамтарч ажиллах ёстой. Хоёрдугаарт, Эрдэнэтийн 49 хувь яг ч шийдэгдээгүй. УИХ ажлаа сайн хийсэн. Шийдвэр гаргасан. Шүүх дээрээ гацсан бололтой. Үүнийг эр зоригтой барьж аваарай. Улсын гурван талт хэлэлцээрийг яаралтайгаар хийгээрэй. Би хийе, бяртай байна гэж ханцуй шамлахаасаа илүүтэй үүнийг надаас илүүтэй хэн хийж чадах уу гэдгийг тооцож тэр хүмүүсийг хүчтэй оролцуулаарай. Чадахгүй хүмүүс нь таны ажлыг унагаана шүү.

УИХ-ын гишүүн Ц.Туваан: Ерөнхий сайд сөрөг хүчинтэйгээ хэр хамтарч ажиллах вэ. Хүнсээ 100 хувь дотоодоосоо хангахад ямар бодлого барьж ажиллах вэ. Цар тахалтай тэмцэх тактик бодлогоо танилцуулаач. Цар талхын үед Эрүүл мэндийн салбар болон хувийн хэвшлээ дэмжих чиглэлд ямар бодлого барьж ажиллах вэ?

Ерөнхий сайдад нэр дэвшигч У.Хүрэлсүх: Сөрөг хүчинтэйгээ хамтарч ажиллана. Бид дайсан биш, анд нөхдүүд. МАН, АН хоёрын хамтын ажиллагаа, харилцан ойлголцлоос улс орны хөгжил, хувь заяа шууд хамаарна гэж ойлгодог. Тийм учраас парламентад суудалтай намууд хамтарч ажиллах ёстой. Та бүгдийн шүүмжлэлийг хүлээж авна. Харин доромжлуулахгүй гэдгээ эртхэн хэлье. Хүнсний бүтээгдэхүүнийг дотооддоо хангах асуудалд санал нэгтэй байна. Бүрэн боломжтой хүнснийхээ хэрэгцээг дотоодоо хангах төдийгүй цаашдаа хүнсээ гадагш гаргадаг орон болгох зорилт тавьсан. Энэ жилээс ажил нь эхэлж байгаа. Эрчимжсэн мал аж ахуйгаа хөгжүүлнэ.

УИХ-ын гишүүн О.Цогтгэрэл: Тэргүүлж ажиллах 3 чиглэлийг та хэлж өгөөч. Бүх зүйлийг шийдэх боломжгүй учраас таны Засгийн газрын төвлөрч ажиллах гурван ажил нь юу вэ?

Ерөнхий сайдад нэр дэвшигч У.Хүрэлсүх: Долоон асуудалд анхаарч ажиллана. Улс орноо хүнсээр хангах, орон сууцжуулах, нефть шатахуунаар хангах, цахилгаанаар хангах, төрийн албанд шударга ёсыг тогтоох чиглэлд анхаарч ажиллана.

Үүгээр гишүүд асуулт асууж дууссанаар үг хэлж эхэллээ.

УИХ-ын гишүүн Т.Доржханд: Амжилт хүсье. Багаа анх удаа өөрөө мэдэж бүрдүүлэх маш хариуцлагатай, жишиг болох түүхэн цаг хугацаа байна. Өмнөх Ерөнхий сайд нарт ийм боломж олдоггүй байсан. Гурван зүйл захимаар байна. Засгийн газрын бүтэц бүрэлдэхүүн цомхон баймаар байна. Төрийн үйлчилгээнүүдийг цахимжуулах хэрэгтэй байна. Технологи инновацийн яамыг бүтэцдээ оруулж өгнө үү. Засгийн газрын гишүүдийг та бүрдүүлж байгаа учраас 2016 оны алдааг давтмааргүй байна, чадварлаг боловсон хүчнийг сонгож өгөөч. Санхүү, эдийн засгийн хариуцсан сайд нь мэргэжлийн туршлагатай хүн баймаар байна. Эрүүл мэнд, боловсролын салбарт мэргэжлийн чадвартай залуусыг тавиач гэж хүсмээр байна. Шаардлагагүй орон тоог хасмаар байна. Дэд сайд, төрийн нарийн бичиг, зөвлөхүүд гээд хэрэггүй орон тоог цомхотгож, үр ашиггүй албан тушаалыг хасч өгөөч.

УИХ-ын гишүүн Т.Аюурсайхан: Дэмжиж байна. Олон зорилт тавьсан. Ард түмэндээ ч гэсэн чухал амлалтуудыг өгсөн. Энэ амлалтаа маш бодитойгоор хэрэгжүүлж бид бүхэнд урам зориг өгч байгаа учраас дэмжиж байгаа. Байгалийн баялгийг ард түмнийхээ хэрэгцээнд, эх орныхоо мэдэлд авах ажлаа илүү үр дүнтэй үргэлжүүлээсэй гэж хүсч байна. Бидэнд хангалттай их байгалийн баялаг бий. Гар хүрсэн олон газар, хэвлий байгаа учраас зарим газраа онгон хэвээр нь үлдээх чиглэлд анхаарах нь зөв байх. Ард түмний амьдрал сайнгүй байгааг та маш сайн мэднэ. Улс орноо хэдэнтээ бүтэн тойрсон хүн. Ард түмний нуруун дээр татварын ачаа хүндээр очиж байгаа. Өнгөрсөн хугацааны буруу бодлогын ачааг үндсэндээ ард түмэн маань үүрээд л явж байна гэсэн үг. Энэ бүхнийг засахын тулд эх үүсвэр хэрэгтэй. Энэ нь байгалийн баялгаа зөв зохистой ашиглах явдал юм. Томоохон ажлууд хүлээгдэж байна. Оюутолгой ордыг ч гишүүд ярьж байна. Төслийг Монгол Улсад ашигтай болгож гэрээгээ сайжруулах төслийг УИХ-аас анх удаа баталсан. Энэ бүхнийг хийхийн тулд та багаа бүрдүүлнэ. Ингэхдээ эх оронч, шударга, сэтгэлтэй хүмүүсээр багаа бүрдүүлээрэй гэж хүсье. Хэдийгээр өндөр боловсролтой ч гэсэн сэтгэлгүй бол хор хохирол нь асар их байдаг. Сэтгэл, зүтгэлийг чухалчилж танхимаа бүрдүүлэхийг хүсье.

УИХ-ын гишүүн Б.Бейсен: Эрүүл мэндийн салбарын тусламж үйлчилгээний чанар айл өрх, баг, сум дүүргийн түвшинд хангалтгүй байгаа тул хөтөлбөр гаргаж ажиллах нь зүйтэй. Сумын эмнэлгүүдийн барилга чанаргүй, багтаамж муутай баригддаг. Тендер зарладаг боловч дунд нь ажиллаад чанаргүй барилга барьж байна. Ижил барилгатай хэр нь цэцэрлэг, эмнэлгүүдийн төсөв өөр байна. Үүн дээр анхаарна уу. Өнгөрсөн жил Баян-Өлгий аймагт тахал гарсан. Би голомтод ажиллаж, тахлыг илрүүлсэн. Гэтэл голомтод ажилласан 94 ажилтны цалинг одоо хүртэл өгөөгүй байна. Мөн Асгатын мөнгөний ордыг ашиглалтад оруулах тал дээр ажиллаасай гэж хүсч байна. Хүнсний аюулгүй байдлын талаар анхаарах асуудал байна.

УИХ-ын гишүүн С.Одонтуяа: Ерөнхий сайдад нэр дэвшиж байгаад баяр хүргэе. Одоо үнэнтэй нүүр тулах цаг нь болсон. Эдийн засаг маш хүндэрч эхний таван сарын байдлаар төсвийн алдагдал 1.4 тэрбум гаруй төгрөгт хүрсэн. Үрэлгэн байдлаа засахгүй бол бидэнд гаднаас мөнгө босгох боломж байхгүй байна. Засгийн газар тансаглаад байхаар иргэдийн бухимдал нэмэгдэж байна. Сүхбаатарын талбайг тойруулаад хараарай. Ийм өндөр тансаг байр хэрэггүй. Хүүхдийн эмнэлэггүй байж ийм тансаглал хэрэггүй. Эмэгтэй гишүүдийг хамтатгаад ажиллуул л даа. Бид өрх гэрийн төсвөө аваад явдаг хүмүүс шүү дээ. Ковидтой холбоогүйгээр хар тамхины асуудал орж ирсэн шүү дээ. Та Дарханы замыг дуусгахгүй бол, Шинэ нисэх буудлыг ашиглалтад оруулахгүй бол толгойтой чинь ярина гэсэн, толгойтой нь ярив уу, толгойг нь илээд УИХ-д оруулж ирэв үү. Бодох л хэрэгтэй. Эдийн засаг талх, махны ухаан шүү дээ. Өрх гэр орлогогүй бол талх, махаа яаж авах вэ гэдэг асуудал тул эдийн засгийг сэргээх чиглэлд баялаг бүтээгчдээ, үйлдвэрлэгчдээ дэмжих ёстой

УИХ-ын чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар У.Хүрэлсүхийг Монгол Улсын Ерөнхий сайдаар томилох асуудлыг хэлэлцэж эхэллээ.

Монгол Улсын Их Хурлын 2020 оны ээлжит сонгуулийн дүнгээр УИХ-д олонх суудал авсан Монгол Ардын намаас Ухнаагийн Хүрэлсүхийг Монгол Улсын Ерөнхий сайдад нэр дэвшүүлэн Монгол Улсын Ерөнхийлөгчид өчигдөр өргөн мэдүүлсэн.

Үндсэн хуулийн 39 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсэгт заасны дагуу Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Х.Баттулга Монгол Улсын Ерөнхий сайдаар  У.Хүрэлсүхийг томилох саналыг УИХ-д оруулсны дагуу ийнхүү хэлэлцэж эхэллээ.

Төгссөн сургууль, мэргэжил:

• 1985 онд Нийслэлийн 10 жилийн хоёрдугаар дунд сургууль
• 1989 онд Батлан Хамгаалахын Их Сургуулийг Улс төрийн курс,
• 1994 онд Төрийн Захиргаа, Удирдлагын Хөгжлийн Институтийг Төрийн удирдлагын арга зүйч мэргэжлээр,
• 2000 онд Монгол Улсын Их Сургуулийн Хууль Зүйн Дээд Сургуулийг Эрх зүйч мэргэжлээр тус тус төгссөн.

Ажилласан байдал:

• 1989-1990 онд Монголын Ардын Армийн 152 дугаар ангид улс төрийн орлогч
• 1991-1994 онд МАХН-ын Төв хороонд улс төрийн ажилтан
• 1994-1996 онд Улсын Их Хурал дахь МАХН-ын Бүлгийн Ажлын албанд зөвлөх
• 1996-1997 онд МАХН-ын Залуучууд Хөгжил төвийн Ерөнхий захирал
• 1997-1999 онд Монголын Ардчилсан Социалист Залуучуудын Холбооны Ерөнхийлөгч
• 1999-2000 онд Улсын Их Хурал дахь МАХН-ын Бүлгийн Ажлын албанд Нийгмийн бодлогын зөвлөх
• 2000-2005 онд Монголын Ардчилсан Социалист Залуучуудын Холбооны Ерөнхийлөгч
• 2000-2007 онд МАХН-ын Удирдах Зөвлөлийн гишүүн
• 2000-2004 онд Улсын Их Хурлын гишүүн
• 2004-2008 онд Улсын Их Хурлын гишүүн
• 2004-2006 онд Засгийн Газрын гишүүн, Онцгой Байдлын асуудал эрхэлсэн сайд.
• 2006-2008 онд Засгийн Газрын гишүүн, Мэргэжлийн Хяналтын асуудал эрхэлсэн сайд
• 2007 оноос Зүүний хүчний холбооны ерөнхийлөгч
• 2008 – 2012 МАН-ын Ерөнхий нарийн бичгийн дарга
• 2012 онд Улсын Их Хурлын гишүүнээр сонгогдсон.
• 2014-2015 Засгийн газрын гишүүн, Монгол Улсын Шадар сайд
• 2016 оноос Засгийн газрын гишүүн, Монгол Улсын Шадар сайд
• 2017 оноос өнөөдрийг хүртэл Ерөнхий сайдаар ажиллаж байна.