Бурхан багшийн Их дүйчин өдрийг нийтээр тэмдэглэх баярын өдөр болгох тухай заалтыг Нийтээр тэмдэглэх баярын болон тэмдэглэлт өдрүүдийн тухай хуулийн 4 дүгээр зүйлийн 4.1.10 дахь хэсэгт нэмэлтээр оруулсан юм. Хуулийн төслийг УИХ-ын 9 гишүүн санаачлан 2019 оны 8 дугаар сарын 14-ний өдөр өргөн мэдүүлснийг 12 дугаар сарын 20-ны өдрийн чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар хэлэлцэн, баталсан билээ.

Бурхан багшийн Их дүйчин өдрийг нийтээр тэмдэглэх баярын өдөр болгон хуульчилснаас хойш анх удаа өнөөдөр ёслон тэмдэглэж буйтай холбогдуулан Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Х.Баттулга илгээлт гаргажээ. Ерөнхийлөгчийн илгээлтийг Монголын Бурхан шашинтны төв Гандантэгчэнлин хийдийн Батцагаан дуганд өнөөдөр болсон Бурхан багшийн Их дүйчин өдрийн баярын ёслол хүндэтгэлийн үйл ажиллагааны үеэр Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн Гадаад бодлогын зөвлөх Т.Тэгшжаргал уншиж сонордуулав.

МОНГОЛ УЛСЫН ЕРӨНХИЙЛӨГЧИЙН ИЛГЭЭЛТЭД:

“Монголын ард түмэн, бурхны шашинд сүсэгтэй зон олондоо зуны тэргүүн сарын шинийн арван тавны бэлгэт сайн өдөр, Бурхан багшийн Их дүйчин өдрийн мэндийг дэвшүүлье.

Монголчууд эртнээс номт төрийн хос ёсны уламжлалт бодлогоор улс орноо удирдан залж, ардын сэтгэлийг амар амгалан, төрийн ёсыг төвшитгөж ирсэн. Зуун жилийн тэртээ эрх чөлөө, тусгаар тогтнолоо сэргээн мандуулахдаа энэ ёсоор шашин, төрийг хослон баригч улсын эзэн хаантай ч байж үзсэн. Энэ уламжлалыг хадгалж, 1992 онд батлагдсан Монгол Улсын ардчилсан шинэ Үндсэн хуульд төр нь шашнаа хүндэтгэж, шашин нь төрөө дээдэлнэ гэж заасан.

Монголын тулгар төр Хүннү гүрний үеэс эхлэн гурвантаа дэлгэрсэн бурхны шашин бол монголчуудын хэдэн зуу, мянган жилийн түүх соёлд нэвт шингэж, эргээд түүнийгээ бүтээн тэтгэж ирсэн оюун санааны дархлаа, уламжлалт шашин мөн билээ. Ийм ч учраас ард түмний оюуны дархлааг хамгаалж байх нь улс үндэстний аюулгүй байдалд амин чухал болох талаар Монгол Улсын Үндэсний аюулгүй байдлын үзэл баримтлалд соёл иргэншлийн аюулгүй байдлыг хангах хүрээнд уламжлалт бурхны шашин, соёлыг сэргээн хөгжүүлж, сүм хийдийн үйл ажиллагааг нийгмийн оюун санааг гэгээрүүлэх, үндэсний эв нэгдлийг бэхжүүлэх, ядуурлыг бууруулах, зовлон гамшигт нэрвэгдсэн хүн ардад туслалцаа үзүүлэх, байгаль орчныг хамгаалах үйлсэд чиглүүлэхэд төрөөс анхаарч, дэмжлэг үзүүлэхээр заасан билээ.

Өнгөрсөн жил Монгол Улсын төр засаг, хууль тогтоох дээд байгууллага Улсын Их Хурлаас жил бүрийн зуны тэргүүн сарын шинийн 15-ны Бурхан багшийн Их дүйчин өдрийг нийтээр тэмдэглэх баяр, амралтын өдөр болгон хуульчилж, өнөө жил энэ өдрийг анх удаа хуулийн дагуу ёслон тэмдэглэж байна. Өвөг дээдэс, өнгөрүүлсэн түүхээ дээдэлдэг, буян нүглийг зааглан ялгах ухаанаар алдаа оноогоо шүүн дэнсэлдэг, наманчилдаг, амьтай үртэй бүхнийг энэрэн хайрлах сэтгэлээ хөгжүүлэн дадуулж, сайн үйлсэд шамддаг нэгэн өдрийг бүх нийтээрээ ёс суртахууныг эрхэмлэсэн өдөр болгож, тэмдэглэн өнгөрүүлж байгаад баяртай байна.

Хүн өөрөө төгс төгөлдөр болох зам мөрд суралцаж, аврал, ариуслыг гаднын хэн нэгнээс бус, харин өөрөөсөө эрж хайж, олж гэгээрдэг нь буддын шашинтны хувьд хамгийн үнэт ололт юм. Орчлонгийн цагийн хүрд эргэлдэж он цаг алсрах тусам буддын шашны шинжлэх ухаанч хандлага, танин мэдэхүйн нэн өвөрмөц арга хэлбэр нь дорно, өрнийн оюун билигт эрдэмтдийн сонирхлыг татаж, гайхширалыг төрүүлж, нэн чухаг судлагдахуун болсоор байна.

Монголчуудын цэцэлсэн нэгэн үг бий. “Төрөө засъя гэвэл гэрээ зас, гэрээ засъя гэвэл биеэ зас, биеэ засъя гэвэл эрдэм сур, эрдэм суръя гэвэл сэтгэлээ тогтоо” гэж өвөг дээдэс маань сургасан байдаг. Бодож бясалгаж, эргэлзэж ухаарч байгаа хүн бусдыг зовоохгүй, нүглээс хол аж төрдөг гэсэн энэ энгийн ухагдахуун бол энэрэн хайрлахуйг дээдэлдэг буддизмын гол үзэл санаатай яв цав нийцдэг. Бидний амьдран буй байгаль дэлхийн гүн гүнзгий өөрчлөлтийн эрин, 21 дүгээр зууны хурд, мэдээллийн цөмд эргэлдэж байгаа хүнийг буддын шашны итгэл үнэмшлээр цэнэглэж, түүнд бодож бясалгах, өөрийгөө таньж мэдэх хичээл дадлыг олгох нь даян дэлхийн энх тайвны төлөө хийж байгаа үнэлж баршгүй их тус мөн билээ.

Энэрлээр нэгдэж, эвээр бүтээе. Хамаг амьтан амгалан жаргалантай байх болтугай” гэжээ.

Б.ЖАРГАЛ