БУРУУ АЛХАМ ХИЙВЭЛ ИНФЛЯЦИ ДАХИН “ГАЛЗУУРНА”
 
Улирлын тоймд эдийн засгийн бусад сал­барын та­лаар хэд хэдэн чу­хал тоо, баримтыг он­цол­жээ. Тухайлбал, төсвийн бай­гуул­лагуудын санхүүгийн бай­дал өнгөрсөн жилийнхээс нэ­лээд сайжирсан байна. Энэ нь байгалийн баялгийн үнэ ханш тогтвортой өсч буй­тай холбоотой аж. Гэхдээ төсвийн хүрээний мэдэгдлүүдэд сайныг дагасан саар зүйлүүд ч их бий. Ерөнхийдөө нэг талдаа эерэг дүр зураг ажиглагдавч төрийн оновчтой бодлого дутагдвал эргээд сөрөг үр дагавар гарах эрсдэл ч өндөр хэвээр байна. Жишээ нь, төсвийн орлого тодорхой хэмжээгээр нэмэгдсэн ч Засгийн газарт зарцуулалтаа  хяналттай байл­гах шахалт ч нэмэгдэж буй. Мөн УИХ энэ оны төсвийн то­дотголыг батлахдаа төсвийн алдагдлыг  ДНБ-ий 4.5 хувьтай тэнцэх хэмжээнд нэмэгдэнэ гэж тооцоолсон. Гэвч 2011-2013 оны дунд хугацааны төс­вийн тооцооллоор 2011 онд ДНБ-тэй харьцах төсвийн зардал 12.1 хувиар өсөх тооцоо бас бий. Зардал өсөх гол шалтгааныг улс тө­рийн намуудын иргэн бүрт их хэмжээний бэлэн мөнгө тараах амлалттай шууд холбоотой гэж Дэлхийн банкны мэргэжилтнүүд үзжээ. Урьдны тайлангуудад ч эдийн засгийг сөхрүүлж буй инфляцийн өсөлтийн гол буруутнаар хавтгайрсан халамжийг нэрлэж байсан билээ. Ирээдүйд учрах эрсдэлийг эргэцүүлээгүйгээс үүдэлтэй улс төрийн намууд хийгээд Засгийн газрын уг шийдвэр богино хугацаанд том гай тарьсан учраас одоо­хондоо бага зэргийн өнгөлөн далдлалт хийгээд байгаа. Бэлнээр тараах мөнгөнийхөө хэмжээг багасгаж, хэлбэрийн хувьд харж үзэхээр болсон. Үүнийгээ манай төрийнхөн үнийн өсөлтийг нам дарсан өөрсдийнх нь гавьяа мэ­тээр тайлбарлаж буй. Үнэн хэрэгтээ нийгэм, улс тө­рийн идэвхтэй цаг дуусч, ам­рал­тын улирал эхэлсэнтэй хол­боо­тойгоор өндөрт мацаж байсан үнэ түр ч болов саарч, олны анхаарал ондоо зүйлд төвлөрсөн нь тэднийг аварсан гэвэл илүү оновчтой тайлбар болно. Одоо ганцхан сарын дараа гэхэд л өнөө айхтар зүйлүүд оволзоод эхлэхийг үгүйсгэх газаргүй. Дэлхийн банкныхан ч инфляци дахин өсөх магадлал өндөр бай­гааг сануулсан байна. Бүр тодорхой хэлбэл, хэрэв на­мууд сонгуулийн амлалтаа заавал   биелүүлэх  гэж улай­рах юм бол инфляци хурдтай өсч, макро эдийн засгийн эм­зэг байдал нэмэгдэнэ гэ­жээ. Өнгөрсөн хугацаанд инф­ляци хурдтай өссөн өнгөн та­лын шалтгаанаар зуд тур­хан, мах, эрчим хүчний үнийн өсөлтийг нэрлэсэн ч хам­гийн гол нөлөөний эзнээр нө­гөө л намуудын амлалт гэ­сэн хоёрхон үг тодорсон хэ­вээрээ. Ер нь ирээдүйд уул уурхайн орлого тасралтгүй нэмэгдлээ ч инфляци оны эцэс гэхэд 20 хувь давах хандлагатай гэсэн таагүй мэдээг ч дуулгажээ.

Ч.ДАШДЭЛЭГ

Зохиогчийн эрх:
"Улс төрийн тойм" сонин