"Эмэгтэйчүүдийн улс төрийн оролцоог дэмжих нь Монголын ардчиллын төлөвшилд чухал"

Улсын Их Хурлын гишүүн, Эрүүл мэндийн сайд, Нийгмийн ардчилал Монголын эмэгтэйчүүдийн холбооны ерөнхийлөгч Д.Сарангэрэл Европын аюулгүй байдал, хамтын ажиллагааны байгууллагын Ардчилсан институт, хүний эрхийн газрын Улс төрийн намын шинжээчдийн мэргэшсэн багийн гишүүн, Ноттингeмийн их сургуулийн Улс төр, олон улсын харилцааны дэд профессор Фернандо Касал Бэртуаг өнөөдөр (2019.12.04) хүлээн авч уулзлаа.

Тэрбээр Монголын улс төрийн намын тогтолцоог ардчилсан, нээлттэй хариуцлагатай болгох чиглэлээр Улс төрийн намын тухай хуулийн төсөлд зөвлөмж өгч байгаа олон улсын мэргэжилтэн юм.

Уулзалтын үеэр УИХ-ын гишүүн Д.Сарангэрэл “Жендэрийн тэгш байдлыг хангах, улстөр дэх эмэгтэйчүүдийн оролцоог нэмэгдүүлэх, гэр бүлийн хүчирхийллийг бууруулах чиглэлээр эмэгтэйчүүд идэвхтэй ажилладаг. Улс төрийн намын тогтолцоог хариуцлагатай болгох, намуудыг төлөвшүүлэх, шийдвэр гаргах үйл явцад нийгмийн цөөнх, эмэгтэйчүүд, хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн оролцоог нэмэгдүүлэх чиглэлээр таны өгсөн зөвлөмж, саналуудыг дэмжиж байгаа. Дэлхий дахинд эмэгтэйчүүдийн улс төр дэх тэгш байдлыг хангах үүднээс олон төрлийн дэмжлэг, зохицуулалт байдаг бол Монгол Улсын хувьд зөвхөн нэр дэвшүүлэх квот болон зарим улс төрийн намын дүрэмд заасан квотууд л байдаг. Тиймээс дэлхийн нийтийн хөгжлийн жишиг болсон улс төрийн шийдвэр гаргах түвшинд эмэгтэйчүүдийн оролцоог дэмжих чиглэлээр бидэнд олон улсын байгууллагуудын дэмжлэг, хамтын ажиллагаа чухал” хэмээн онцлов.

Европын аюулгүй байдал, хамтын ажиллагааны байгууллагын Ардчилсан институт, хүний эрхийн газрын Улс төрийн намын шинжээчдийн мэргэшсэн багийн гишүүн, Ноттингeмийн их сургуулийн Улс төр, олон улсын харилцааны дэд профессор Фернандо Касал Бэртуа “Европын аюулгүй байдал хамтын ажиллагааны байгууллага бол хүний эрх, тэр дундаа эмэгтэйчүүдийн эрхийг хангах, ялгаварлан гадуурхалтыг зогсоох, улс төр дэх эмэгтэйчүүдийн оролцоог дэмжих чиглэлд анхаарал хандуулж ажилладаг. Эмэгтэйчүүдийн улс төрийн оролцоог дэмжихийн тулд зөвхөн сонгуульд нэр дэвших квот олгоод зогсохгүй урт хугацааны бодлого, хөтөлбөр хэрэгтэй. Хөгжиж буй олон оронд эмэгтэйчүүдийг дорд үзэх уламжлалт хандлага хүчтэй байдгаас эмэгтэй улс төрчдөд гарааны тэгш боломж байдаггүй. Иймд төрийн бодлогоор эмэгтэйчүүдийн оролцоог урамшуулан дэмжих механизмуудыг хэрэглэх нь үр дүнтэй” гэлээ.

Улс төрийн намуудад төрийн олгож буй санхүүжилтийн тодорхой хэсгийг эмэгтэй нэр дэвшигчдийг сургаж, бэлтгэхэд зарцуулах, эмэгтэй нэр дэвшигчдийг олноор дэвшүүлсэн улс төрийн намуудад хөнгөлөлт урамшуулал олгох зэрэг олон механизм байдаг байна. Тухайлбал, Хорватад парламентад сонгогдсон эмэгтэй гишүүдийн тоогоор тухайн намд төрөөс олгох санхүүжилтийг 10 хувиар нэмдэг бол Гүржид эмэгтэйчүүдийг олноор нэр дэвшүүлсэн намд төсвийн 30 хүртэл хувийн урамшуулал олгодог жишиг тогтжээ.

Улс төрийн намын тухай хуулийн төсөлд намын санхүүжилтийг ил тод, хариуцлагатай болгох талаар сайн заалтууд орсон. Одоо хүчин төгөлдөр мөрдөгдөж буй Улс төрийн намын тухай хуулиар УИХ-д суудалтай намуудад төрөөс олгож буй санхүүжилтийн зарцуулалтад тавих хяналт сул, зориулалтыг зааж өгөөгүй зэрэг сул талтай байсныг шинэ хуулийн төслөөр нарийн зохицуулсан. Гэвч эмэгтэйчүүдийн улс төрийн оролцоог нэмэгдүүлэх зохицуулалт дутагдалтай байгааг ноён Фернандо Касал Бэртуа хэлсэн юм.

Тэрбээр хуулийн төсөлд өгсөн зөвлөмждөө намын гүйцэтгэх албан тушаалд эмэгтэйчүүдийн эзлэх тоог тогтоох, нэр дэвшигчдийн жендэрийн харьцааг тэнцвэртэй байлгах, эмэгтэйчүүдийг тааламжгүй тойрогт нэр дэвшүүлэх эсхүл намын нэрсийн жагсаалтад хэт доогуур эрэмбэлэхгүй байх, санхүүгийн урамшуулал нэвтрүүлэх зэрэг асуудлыг тусгах шаардлагатайг дурджээ.

Уулзалтын төгсгөлд ноён Фернандо Касал Бэртуа эмэгтэйчүүдийн улс төрийн оролцоог нэмэгдүүлж, жендэрийн тэгш байдлыг бий болгох нь Монголын ардчиллын төлөвшилд чухал гэдгийг онцлон тэмдэглээд энэ чиглэлээр төрийн болон төрийн бус байгууллагуудтай хамтран ажиллахад бэлэн буйгаа илэрхийлэв гэж УИХ-ын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтсээс мэдээлэв.