Хотын зам үндсэндээ зам биш, зогсоол болж хувирсанд иргэд бухимдаж буй. Албаны хүмүүс 2025 оноос тэг зогсолт эхэлнэ гэж сануулах болсон ч нийслэлд аль хэдийнэ тэг зогсолт хийж эхэлсэн бололтой. Ийм үед замын ачааллыг хэрхэн зохицуулж буй талаар Тээврийн цагдаагийн албаны Урьдчилан сэргийлэх хэлтсийн мэргэжилтэн, цагдаагийн ахлах дэслэгч Ч.Чимэдбатаас тодрууллаа. 

-Тээврийн цагдаагийн албанд иргэдээс түгжрэлийн улмаас гарсан гомдол мэдээлэл, ослын дуудлага өдөрт хэчнээн ирж байна?

–Замын ачаалал нэмэгдэж, хөдөлгөөний урсгал ихсэж, түгжрэл эхлэхэд зам тээврийн осол гарах нөхцөл үүсдэг. Тээврийн цагдаагийн албанд хоногт дунджаар 320 дуудлага ирж байна. Үүний 90 орчим хувь буюу 290 нь зам тээврийн ослын шинжтэй дуудлага, мэдээлэл эзэлж байгаа юм.

–Улаанбаатар хот өнөөдөр зам дээр тэг зогсолт хийгээд удаж байна гэж иргэд бухимдах боллоо. Энэ асуудалд дэлгэрэнгүй тайлбар өгөхгүй юү?

-Нийслэлд нэг сая орчим тээврийн хэрэгсэл бүртгэгдсэн. Үүний 900 орчим мянга нь автомашин. Эдгээрийн 500-400 гаруй мянга нь нийслэлд замын хөдөлгөөнд идэвхтэй оролцдог. Иймд цагдаагийн алба хаагчдын бие бүрэлдэхүүн, орон тоо хүрэлцэхгүй байна. Анх хот төлөвлөлтийг байгуулахад ийм хэмжээний автомашин тээврийн хэрэгсэлд оролцоно гэж тооцоогүй учраас 800 орчим  км асфальтан зам дээр түгжрэхээс өөр аргагүй.

Бид зохицуулагч замд камерын хяналтад үндэслэн зохион байгуулалтаа хийн ажиллаж байгаа юм. Хэдийгээр хотын бүх замын хөдөлгөөний урсгал ачаалалтай, түгжрэлтэй байгаа ч тэг зогсолт эхлээгүй.

-Хотын аль чиглэл хамгийн их ачаалалтай, түгжирдэг вэ. Замын ачааллыг бууруулахад ямар зохицуулалт хийж байна?

-Хичээлийн шинэ жил эхэлсэн үед Энхтайваны өргөн чөлөө, Нарны зам, Залуучуудын гудамж, Их тойруу, Бага тойруу гээд ихэнх л ачаалалтай, түгжирч байна. Замын түгжрэл өглөө 07.30 цагаас эхэлдэг болохоор иргэд цагаа зөв төлөвлөж, аль болох эрт гарвал түгжрэхгүй байх боломжтой.Мөн орой цэцэрлэг сургууль, ажил тарах үе 18:00 цагаас замын ачаалал эрс нэмэгдэж байгааг та бүхэн сайн мэднэ. Нөгөө талаас иргэдийн ухамсар, замын хөдөлгөөнд оролцож буй соёл түгжрэл үүсч буй шалтгаан болж байна. Ямар нэгэн байдлаар зохиомол түгжрэлийг үүсгэж, зорчих хэсэг рүү хүн буулгадаг, шалтгаангүйгээр хэт удаан зорчих, хувиараа такси эрхлэгчид зөрчил гаргах нь түгээмэл.

Иргэд замын хөдөлгөөнд соёлтой оролцож, нэгийгээ хүндэлдэг, ухамсартай байж чадвал түгжрэлийг 25 хувиар бууруулах боломжтой.

-Хичээлийн шинэ жил эхлэх үед хотын замын ачаалал эрс нэмэгддэг. Одоо замын ачаалал буурсан уу?

–Хичээлийн шинэ жил эхлэхэд Нарантуул, Бөмбөгөр, Хар хорин гэх мэт томоохон худалдааны төвүүдийг чиглэсэн 100 гаруй мянган тээврийн хэрэгсэл зорчдог гэх судалгаа бий. Хичээлийн шинэ жил эхэлсэн 14 хоногийн өмнөх үетэй харьцуулахад замын ачаалал буурсан. Гэхдээ баасан гаригт, амралтын өдрүүдэд болон дугаарын хязгаарлалттай үед замын ачаалал ихсэж байна.

-Хөшигтийн хөндий дэх нисэх онгоцны буудлыг холбосон Монголын анхны хурдны замын хөдөлгөөнийг нээсэн. Гэхдээ хурдны замаар зөвхөн нисэх буудал руу л зорчих боломжтой юу? Жолооч нар хурдны замаар зорчиж байхдаа юуг анхаарах ёстой вэ?

-Тухайн зам нь нисэх буудал руу холбогдсон ч нисэх буудлаасаа салж, Дундговь руу явах боломжтой. Тухайн зам дээр тээврийн хэрэгсэл 100 км хүртэл хурдтай хөдөлгөөнд оролцож болно. Гэхдээ тээврийн хэрэгслийн хурдыг хэтрүүлнэ гэсэн үг биш. Хэдийгээр зам нь сайхан ч замын хөдөлгөөнд оролцож буй жолооч нарын ихэнх нь тээврийн хэрэгслийн бүрэн бүтэн байдлыг хангаагүй учраас зам тээврийн осол хэрэгт холбогдох нөхцөл байдал үүсэх аюултай. Жолооч нарт хурдны замаар зорчиж байхдаа түр буюу удаан зогсох, буцаж эргэх, ухрахыг хориглож байгаа. Монголын анхны туушин зам учраас иргэд хэрхэн зорчихоо мэдэхгүй байгаа нь ажиглагддаг. Төв аймаг руу зорчиж болно гэж эндүүрдэг. Үүнээс болж замын дунд ухрах, буцаж эргэх зөрчил гарч байна. Дээрээс нь хурдны зам дээр эхлэл төгсгөл дунд хэсэгт камер байрлуулсан. Хэрэв 100 км цагаас илүү хурдтай хөдөлгөөнд оролцвол торгуультай зөрчилд тооцогдоно гэдгийг жолооч нар санах хэрэгтэй.

-Хурдны зам дээр хөдөлгөөнд оролцож буй тээврийн хэрэгслүүд ухрах, буцаж эргэхээс гадна ихэвчлэн ямар зөрчил илэрч байна?

-Жолооч нар маршрутаа мэддэггүй. Төв аймаг орно гэж эндүүрдэг төдийгүй хурдны зам дээр хэт удаан явах, дундаа зогсч сельфидэх, зургаа авахуулах тохиолдол гарч байна. Энэ бол их эрсдэлтэй. Гадны орнуудад туушин зам нь зориулалтын талбайтай болохоор түр зогсож болно. Харин Монголын анхны хурдны туушин замд түр зогсох зориулалтын талбай байхгүй. Тиймээс ямар нэгэн байдлаар замын дунд зогсох, явган зорчигч явах, 40 км/цагаас доош хурдтай хөдөлгөөнд оролцох нь хориотой.

-Монголын анхны хурдны зам олон улсын стандартад нийцсэн гэх атал яагаад зориулалтын түр зогсох талбайгүй байна вэ?

-Дэлхийн улс орнуудтай харьцуулахад харьцангуй богино буюу 32 км, дээд хурд нь 100 км цаг, маш богино хугацаанд туулах боломжтой зам учраас түр зогсох талбай байхгүй. Өнөөдрийн байдлаар хурдны замаар Хөшигтийн хөндий дэх шинэ нисэх онгоцны буудлаар дамжин Дорноговь руу зорчих боломжтой. Харин Төв аймаг руу зорчиж болохгүй гэдгийг жолооч нартаа сануулъя.

Б.ЦЭЦЭГ