Тайландын хааны ордонд хулгай хийсэн гурван монголыг өнгөрсөн долоо хоногт Бангкок хотын цагдаагийнхан баривчилжээ. Түүний өмнөх долоо хоногт Бангкок хотын нисэх онгоцны буудалд гурван монголыг мөн хулгай хийсэн хэргээр баривчилсан. Мэдээлэгдсэн нь энэ болохоос Европын орнууд, Орос, АНУ, Азийн орнуудад монголчууд шиг зартай хулгайчид үгүй болсон. Энд тэндэхийн  Монголын Элчин сайдын яамныхны хамгийн их толгойг нь өвтгөж, нэр нүүрийг нь бардаг зүйл бол хулгай хийсэн монгол иргэдийнх нь асуудал.

Монголдоо байгаа монголчуудын дунд ч энэ төрлийн гэмт хэргийн гаралт хангалттай өндөр болохыг статистик харуулна. Хулгайн гэмт хэргийг Өмчлөх эрхийн эсрэг гэмт хэргийн бүрэлдэхүүнд оруулан тооцдог бөгөөд 2016 онд хулгайн гэмт хэргийн тоо 13336 бүртгэгдсэн бол 2017 онд 18176 болон бараг 5000-аар жилийн дотор нэмэгдсэнийг Үндэсний Стаитистикийн хорооны тайлангаас харж болно. Хулгайн хэргийн 96 хувь нийслэл Улаанбаатар хотод бүртгэгджээ. Гэмт хэргийн гаралтад нөлөөлж байгаа гол хүчин зүйл нь ядуурал, ажилгүйдэл, боловсролын түвшин, гэр бүлийн хүмүүжил гээд олон шалтгааныг энд тэндэхийн албан тайлангуудад дурддаг ч гэмт хэргүүдийн дундаас хүний ухамсарт зөв нөлөөлж, төлөвшүүлж чадвал хазаарлаж болох гэмт хэргийн нэг бол хулгай.

2017 онд гарсан 18176 хулгайн гэмт хэргийн ард төдий тооны хүн эд хөрөнгөөрөө хохирсон гэсэн үг. Хулгайн хэргийн дотор жин дардаг нь хувийн өмчийн хулгай бөгөөд энэ төрлийн гэмт хэрэг Өмчлөх эрхийн эсрэг гэмт хэргийн бараг 60 хувь байгаа бол бусдын эд хөрөнгийг залилан авах 17.4 хувь, бусдын эд зүйлийг дээрэмдэх 7.4 хувь, малын хулгай 5.2 хувийг тус тус эзэлж байна.

Хулгай хийгчдийг өөгшүүлэхийг хүсэхгүй байгаа ч үнэндээ эрх мэдэл албан тушаалаа ашиглан татвар төлөгчдийн мөнгийг “хуулийн хүрээнд” хулгайлан хувьдаа завшдаг, шамшигдуулдаг, улс төрийн зорилгоор ашигладаг цагаан гартны төрийн хулгайн гэмт хэргийн хажууд хулгайн гэмт хэргийн хор хөнөөл өчүүхэн.

Төрийн хулгайн хамгийн том нь эдүгээгийн УИХ-ын гишүүдийн холбогдоод байгаа ЖДҮ-гийн зээл юм. Эрх мэдэл, албан тушаалаа ашиглан хувийн хомхой сэдлээр татвар төлөгчдийн мөнгийг жирийн иргэдээс дээрэмдэн авсан нь ил болчихоод байхад хариуцлага тооцохгүй байгаа нь төр шударга биш байгаагийн хамгийн тод илрэл. Төрийн хулгайн хамгийн сүүлийн жишээ нь “Эрдэнэт” үйлдвэрийн 51 хувийг гадаадын хувийн банкинд барьцаалсан байсны төлбөрт 40 сая ам.доллар шилжүүлэн хэргийг дарж байгаа явдал. 100 мянган төгрөгийн үнэтэй гар утас хулгайлсан хүн хоёр жил хоригдох ял авч байхад улсын өмчийг гадаадын банкинд барьцаалсан “Жаст” компанийн эзэн Ш.Батхүү, энэ барьцааг зөвшөөрсөн “Эрдэнэт” үйлдвэрийн тухайн үеийн захирал Ч.Ганзориг, Ерөнхий сайд С.Баяр нар хариуцлага хүлээх ёстой байтал та бидний сарын цалингаас суутган авдаг татварын мөнгөөр өрийг төлж төрийн хулгайг дархалж байгаа нь ҮАБЗ-д хамаагүй юу? Уг нь энэ асуултад өөр газрууд хариулт өгөх ёстой ч ҮАБЗ-д төрийн эрх мэдэл албан бусаар шилжээд арав гаруй хонож байгаа учраас ингэж асуухад хүрлээ.

Сүрийг үзүүлэн “Эрдэнэт” үйлдвэрт онцгой дэглэм тогтоосны учир 40 сая ам.доллараар тайлагдаж байна. Уул уурхайн компаниудад хатуу хандаж, төрийн сүр хүчийг үзүүлэхээ ҮАБЗ-ийн гишүүд болоод ҮАБЗ-д ойр эрх мэдэлтнүүд удаа дараа мэдэгдэж байгаа нь төрийн хулгайг улам дархалж буй хэрэг болох нь.

Иргэдийн хулгайн мөр гарт баригдаж нүдэнд үзэгдэн ногдох ялаа төрөөс хүртдэг бол төрийн хулгай гарт баригдаж, нүдэнд үзэгдэхгүй яг л зэрэглээ мэт. ЖДҮ-гийн 60 тэрбум, төрийн албыг наймаалсан 60 тэрбум, “Эрдэнэт”-ийн өрөнд өгсөн 40 сая ам.доллар танай гэрт идэх хоол, өмсөх хувцас, хүүхдийнхээ боловсролд зарцуулах мөнгө, байрны урьдчилгаандаа нэмэрлэх хуримтлал болон очих ёстой байсан юм.

Автобусны буудал, хүн ихтэй захуудад наасан байдаг “Халаасны хулгайчаас болгоомжил” гэдэг зараас илүүтэй “Нүдэнд үзэгдэхгүй, гарт баригдахгүй төрийн хулгайгаас болгоомжил” гэсэн зарыг хүмүүсийн ой тойнд хийх хэрэгтэй болжээ.