“Shark Tank Mongolia” нэвтрүүлгийн хоёрдугаар улирлын оролцогч, “Бөбүнэ” органик ааруулан чихрийн үйлдвэрийн үүсгэн байгуулагч Э.Анхгэрэлтэй ярилцлаа.

Тэрбээр одоо 28 настай бөгөөд таван хүүгийн ээж. Хөдөлмөрч бүсгүй маань “Shark Tank Mongolia”  реалити шоуны үеэр шаркуудад өөрийн бизнес төслөө танилцуулснаар Д.Энхтүвшин, Л.Чинбат нарын шаркаас 50 сая төгрөгийн хөрөнгө оруулалт авч чадсан билээ. 

ШАРК Д.ЭНХТҮВШИН, Л.ЧИНБАТ НАР ДЭМЖИНЭ ГЭХЭД БАЯРЛАСАНДАА УЙЛЧИХСАН

-Би “Бөбүнэ” ааруулан чихрийн үйлдвэрээ анх 2016 онд байгуулсан. Үйлдвэрийнхээ үйл ажиллагаагаа явуулж байгаад тоног төхөөрөмж маань эвдэрч, үйлдвэрлэлээ түр зогсоосон. Нөхөр бид хоёрт бизнесийн эргэлтийн хөрөнгө дутагдаж, банкнаас зээл авах гэхээр барьцаа хөрөнгө шаардаад зээл авч чадахгүй байсан. Бид “Монгол HD” телевизээс бизнес эрхлэгчдийг дэмжсэн “Шарк танк” реалити шоу нэвтрүүлгийн эхний улиралд мэдээлэлгүй байсан учраас оролцож чадаагүй. “Шарк танк” нэвтрүүлгийн хоёрдугаар улирлын бүртгэл эхэлсэн гэдгийг дуулаад, өнгөрөгч арваннэгдүгээр сард анх төслөө өгсөн юм. Миний хувьд нэвтрүүлэгт оролцож, шаркуудаас хөрөнгө оруулалт авсан нь маш том боломж. Тиймээс маш их баярласандаа болоод уйлчихсан. Би энэ том боломжийг алдалгүй, шаркуудын итгэлийг дааж сайн ажиллах юмсан гэсэн чин хүсэл эрмэлзэлтэйгээр ажлаа хийгээд явж байна.

Намайг дэмжиж буй хоёр шарк маань 50 сая төгрөгийн санхүүжилтээ өгчихсөн. Би хөрөнгө оруулалтын мөнгөөрөө БНХАУ-ын Гуанжоугаас тоног төхөөрөмж захиалж аваад, гаалиар оруулж ирэх гээд завгүй байна. Ажлын байраа томруулж байгаа учраас шинэ ажлын байрандаа засвар үйлчилгээ хийх, түүхий эд материалаа бэлдэх гээд нэлээд завгүй явна.

БУУРАЙ ЭМЭЭГЭЭСЭЭ БИЗНЕСИЙН САНААГАА АВСАН

-Би Завхан аймгийн Идэр суманд төрсөн. Тэнд есөн нас хүртлээ амьдарч байгаад гэр бүлээрээ хотод ирж амьдарсан. Миний бага нас хөдөө өнгөрсөн дөө. Байнга л эмээ, өвөөгийндөө очиж, амарна. Зуны улиралд эмээтэйгээ ааруул, цайгаа аваад хонинд, жимсэнд хамт явна. Би өөрөө багаасаа аарц, ээзгийнд их дуртай хүүхэд байлаа. Эмээ маань хүүхдүүддээ тараг өгөхдөө нэрсний шүүс хийж, өнгө оруулж өгөх ч юм уу, илүү амттай болгож цагаан идээ бэлтгэдэг байсан. Цагаан идээ идэж өссөн болохоор одоо ч миний шүд хорхойтоогүй.

Завхан аймагт 100 гарсан настай буурай эмээ маань амьдардаг. Буурай маань манай хүүхдүүдэд зориулж жимстэй ааруул хийж өгч явуулдаг юм. Учир нь хүүхэд маань чихрийн харшилтай учраас хүүхдүүддээ аль болох чихэр өгдөггүй. Тэгээд надад анх яагаад ааруулыг илүү боловсронгуй болгож, чихэр хийж болохгүй гэж гэсэн бодол төрж эхэлсэн дээ. Өнөөдөр бидний хүүхдүүд дандаа импортын чихэр идэж байна. Энэ зах зээлийг яагаад органик уламжлалт хүнс буюу ааруулан чихрээр орлуулж болохгүй гэж бодсон юм.

ААРУУЛАН ЧИХЭР ГЭХЭЭР ЧИХЭРТЭЙ ААРУУЛ ГЭЖ ОЙЛГОДОГ

-Анх хүмүүст "Ааруулан чихэр хийнэ” гэж хэлэхээр “Чихэртэй ааруул юм уу” гээд ойлгодоггүй байсан. Би бүтээгдэхүүнийхээ стандартыг авахаар Стандарт хэмжил зүйн газарт очиж “Манайх ааруулан чихэр хийж байгаа юм” гэхээр хорхой ааруул гэж хүлээж авч байсан. Хүмүүс ааруулан чихрийг маань амсаж, барьж үзэх хүртлээ ойлгохгүй байсан л даа. Зарим нь “Ааруулыг ийм гоё чихэр болгож болдог юм байна” гэж хүлээж авсан шүү.

Бид аарцыг дулааны аргаар боловсруулж, амин дэмийг нь хадгалж чадсанаараа онцлог. Ааруулыг чихэр шиг болгохын тулд технологи ашиглана. Бүтээгдэхүүний найрлагад ямар нэгэн өнгө, амт, үнэр оруулагч химийн бодисгүй, нэмэлт хугацаа уртасгагч бодис ороогүй. Бид байгалийн зэрлэг жимсээр өнгө оруулж, зөгийн балаар чихрийн амт оруулж байгаа. Тиймээс ааруулан чихэр маань 100 хувь байгалийн органик чихэр гэсэн үг. Савлагааны хувьд яг чихэр шиг савлана. Одоогоор ааруулан чихэр худалдаанд гарч эхлээгүй байгаа. Ирэх дөрөвдүгээр сарын сүүлчээр худалдаанд гарч эхэлнэ.

“БӨБҮНЭ” ГЭЖ ЮУ ГЭСЭН ҮГ ВЭ?

-Манай дөрөв дэх хүүгийн өхөөрдсөн нэр л дээ. Хүүг маань Б.Билгүүн гэдэг. Ах нь багадаа дүүгээ Билгүүнээ гэж хэлж чадахгүй Бөбүнэ гэж дууддаг байсан юм. Миний ханийг Д.Баатархүү гэдэг. Бид таван хүүтэй. Би анх 20 насандаа ээж болж байлаа. Манай том хүү есөн настай. Хоёр насны зөрүүтэй. Бага маань нэг ой гарантай. Нөхөртэйгөө ээлжлээд л ажлаа зохицуулдаг. Хоёр том маань дүү нараа ээлжлэн харчихдаг. Нөхөр маань өөр ажил хийдэг байж байгаад хамтарч ажиллаж байгаа юм.

ХЭРЭГЛЭГЧИД ҮНИЙН ХУВЬД ӨӨРСДИЙГӨӨ БЭЛДЭХ ЁСТОЙ ЮМ БОЛОВ УУ

-Одоохондоо ааруулан чихрийн үнээ эцэслэн тогтоогоогүй. Үйлдвэрийн шинэ тоног төхөөрөмжөө дөнгөж оруулж ирээд байна. Хүмүүс дотооддоо үйлдвэрлэж буй бараа бүтээгдэхүүний үнэ хэт өндөр байна гэж шүүмжилдэг. Хэрэглэгчид гадаадын импортын барааны үйлдвэрлэл, дотоодын үйлдвэрлэл хоёрыг харьцуулж харах хэрэгтэй. Миний бодлоор хэрэглэгчид маань үнийн хувьд өөрсдийгөө бэлдэх ёстой юм болов уу.

Дотоодын үйлдвэрлэгчид түүхий эдээ үйлдвэрлэх гэж технологийн дагуу боловсруулна. Мөн ажлын байрны түрээс, ажилчдын цалин гээд тодорхой хэмжээний үнэ шингэхээс өөр аргагүй. Гадаадын томоохон үйлдвэрүүд хэдэн мянган ширхэгээр үйлдвэрлэдэг бол дотоодын үйлдвэрлэгчид цөөн тоогоор, чанартай бүтээгдэхүүн зах зээлд нийлүүлдэг. Тиймээс зах зээлд үнийн ялгаа үүсч байна. Зарим иргэд маань дотоодын сүү, зөөхийг 3-4 мянган төгрөг гэхээр үнэтэй гэдэг. Тэгсэн хэрнээ ОХУ-ын зөөхий гэхээр үнэтэй байсан ч авч хэрэглэдэг шүү дээ.

"БӨБҮНЭ ААРУУЛАН ЧИХЭР АВЪЯ” ГЭЖ УЙЛДАГ БОЛООСОЙ 

Анх бизнесийн судалгаа хийж, 2017 оны эхээр анхны үйлдвэрлэлээ эхэлсэн. Дутуу судалгаа болон санхүүдээ баригдаад хүчин чадал муутай төхөөрөмж авснаас үйлдвэрлэл маань зогссон. Тэр үед бид хоёр шантарч байсан. Гэхдээ ааруулан чихрээ үйлдвэрлэх хүсэл, зорилгоосоо буцах бодол төрж байсангүй ээ. Ааруулан чихрийг маань худалдаж авах зах зээл нь байгаад байдаг. Бидэнд санхүүгийн боломж байдаггүй. Тэгээд л “Шарк танк” шоу нэвтрүүлгийн хоёрдугаар улиралд бүртгүүлж, сонгон шалгаруулалтад оролцсон. Энэ л бидний боломж гэж бодсон. Намайг шантрах бүрт хань минь дэргэд байж дэмждэг. Хоёулаа тулгарч буй асуудлаа хамтдаа ярилцаж, төлөвлөгөөгөө гаргаад л ажлаа хийдэг. Түүхий эдээ Өвөрхангай, Архангайн нөхөрлөлийн сүүний фермээс худалдан авдаг. Нэвтрүүлгийн үеэр Л.Чинбат захирал түүхий эд нийлүүлэх талаар ярьсан.

-“Бөбүнэ” ааруулан чихрээрээ Монголынхоо зах зээлд импортын чихрийг орлуулна гэж бодож зүтгэж яваа. Тийм болохоор хүүхэд багачууд дэлгүүрт ороод “Пороро авъя” гэж уйлдаг бус “Бөбүнэ ааруулан чихэр авъя” гэж уйлдаг болоосой гэж хүсэж байна. Миний хувьд зах зээлээ томоор харж, боломж байгаа гэж бодож байна. Бид 100 хувь органик бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэж байгаа учраас импортын чихэр шиг үнэтэй байхгүй ч бас хямд үнээр борлуулахгүй ээ. Тиймээс аав, ээжүүддээ биднийг ойлгож, ааруулан чихрээ худалдан авч, зөв хэрэглээг хэвшүүлээрэй гэж уриалмаар байна.

Гэрэл зургийг Э.Энхбат