УИХ-ын даргад нэр дэвшигч Г.Занданшатар гэж хэн бэ?

2016 оны УИХ-ын сонгуулиар МАН үнэмлэхүй ялалт буюу түүхэндээ 65 суудал авсан олонхын бүлэг хоёр жил гаруйн хугацаанд Засгийн газраа нэг унагаж, мөн өөрсдийнхөө сонгосон УИХ-ын даргаа өөрсдөө унагаалаа. Одоогоос яг хоёр жил зургаан сарын өмнө МАН-ын Удирдах зөвлөл М.Энхболдыг УИХ-д нэр дэвшүүлэх шийдвэр гаргасны дагуу түүнийг нэр дэвшүүлж, нийт гишүүдийн 86,8 хувийн саналаар сонгож байсан ч түүний бүрэн эрхийг нь дуусгалгүйгээр намын нөхөд нь чөлөөлсөн юм.

Ингэснээр УИХ-ын даргын оронд хэн очих вэ гэсэн асуудал өнгөрсөн хоёр өдөр улс төрийн хүрээнийхний анхаарлын төвд байлаа. УИХ-ын даргад горилогчдод хэд хэдэн хүний нэрс дуулдаж байсан ч өчигдөр МАН-ын Удирдах зөвлөл хуралдаж, Ерөнхий сайдын зүгээс ЗГХЭГ-ын дарга Г.Занданшатарын нэрийг дэвшүүлсэн юм. Намын даргын бүрэн эрхийнхээ хүрээнд УИХ-ын даргад ЗГХЭГ-ын дарга Г.Занданшатарын нэрийг дэвшүүлснээр Удирдах зөвлөлийн гишүүдийн 100 дэмжлэгийг авч мөн УИХ дахь намын бүлэг нь 100 хувийн саналаар түүнийг дэмжив.

Төрийн байгуулалтын байнгын хороо өнөөдөр 09.00 цагт уг асуудлыг хэлэлцсэнээр УИХ-ын чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар орж санал баталгаажих учиртай. Ингээд УИХ-ын даргад нэр дэвшиж буй Г.Занданшатарыг хэн болох талаар товчхон өгүүлье.

Баянхонгор аймгаас гаралтай түүнийг нутгийнхан нь Норов тайжийн гуч, сум нэгдлийн дарга, Хөдөлмөрийн баатар Д.Гомбожавын хүү гэдгээр нь андахгүй. Г.Занданшатар улс төрийн карьераа 1998 онд одоогийн МАН-д элссэнээр эхлүүлж, намын дэргэдэх залуучуудын байгууллагад ажиллаж байгаад 2004 оны УИХ-ын сонгуулийн долдугаар тойрогт өрсөлдсөнөөр анхны ялалтаа байгуулжээ. Харин 2016 оны УИХ-ын сонгууль түүний гурав дахь удаагийн ялалт нь болсон. Ерөнхийлөгч Х.Баттулгатай нутаг нэгт төдийгүй холын хамаатан гэх яриа нутгийнхных нь дунд бий.

Г.Занданшатар гишүүн У.Хүрэлсүхийн танхимд Засгийн газрын хэрэг эрхлэх газрын даргаар ажиллаж байна. Өөрөөр хэлбэл, У.Хүрэлсүхийн “гал тогоог" барьж ирсэн гол хүн нь. Ж.Эрдэнэбатын танхимыг унагаж, дээрх албан тушаалд очсон түүнийг "нөхрөөсөө урвасан" гэх нь ч бий.

Учир нь С.Батболдын Засгийн газрын үед Гадаад харилцааны сайдаар ажиллаж байсан учир Ж.Эрдэнэбатын эсрэг ажиллахгүй гэж улстөрийн хүрээнийхэн таамаглаж байсан ч тэрбээр хэдийнээ одоогийн 37-ын бүлэглэлд багтсан нь гайхшрал төрүүлсэн. Хаа нэгтээ лекц тавихдаа Засаглалын тогтвортой байдлыг чухалчилж ярьдаг байсан учир хэлснийхээ эсрэг Засгаа унагах юм чинээ хэний ч ой тоонд багтаагүй.

Удам судар, боловсролын төвшингөөрөө МАН-ын 64 дотроо толгойд бичигдэх улстөрчийн нэг яах аргагүй мөн ч “Хадгаламж” банкнаас дутсан 14 тэрбум төгрөгийн хэрэгт нэр нь холбогдсон байдаг. Дээрх хэргийг үйлдсэн гэх Ц.Чимэдцэрэнг ял авахад тухайн үед "Г.Занданшатарыг сугарч үлдлээ” гэж хэвлэлүүд шүүмжилж бичиж байв. Мөн энэ үеэр казино тоглосон гэх дуулиан гарсан нь түүнийг дагах муу нэрийн хуудас нь болсон.

Тэрбээр 2012 онд УИХ-ын сонгуульд ялагдал хүлээснийхээ дараа МАН-ын Ерөнхий нарийн бичгийн даргаар хэсэг хугацаанд ажиллаж байгаад АНУ-ыг зорьсон. Тэнд 2013 оны арванхоёрдугаар сараас Стэнфордын их сургуулийн Зөвлөлдөх ардчиллын хүрээлэнд судлаачаар ажиллажээ. Санхүү, эдийн засагч мэргэжилтэй тэрбээр ажлын гараагаа Зах зээлийн коллеж (ХҮДС) Маркетинг бизнес судалгааны төвд судлаач, Санхүү-Эдийн засгийн тэнхимд багшилснаар эхэлж байсан. Харин 1996 оноос тухайн үеийн Хөдөө аж ахуйн банкинд Гадаад тооцооны газрын эдийн засагч, гадаад тооцооны менежер, улмаар тус газрын захирлаар, залгуулан Зээл, мөнгөний бодлогын газрын захирлаар ажиллаж байгаад 1999 онд Монголбанкны Сургалтын төвийн захирлаар томилогджээ.

Мөн тус онд тэрбээр Хөдөө аж ахуйн банкин дахь Монгол банкны бүрэн эрхт төлөөлөгчөөр томилогдон очсон. Тэрбээр энэ ажлыг аваад тус банкинд бүтцийн өөрчлөлт хийх төлөвлөгөөг боловсруулж, банкийг сэргээн босгох, дахин хөрөнгөжүүлэх үйл ажиллагааг удирдан ажиллаж байв.

Г.Занданшатарын хувьд өдгөө УИХ-д гурав дахь удаагаа сонгогдон ажиллаж буй улс төрийн болон намын ажлын туршлагаараа дээгүүр жагсана. Намын даргатайгаа үг зөрүүгүй, эвлэлдэн хамтарч ажиллах шалгуурыг хангасан нь магадгүй УИХ-ын даргад нэр дэвших визийг түүнд өгсөн байх.

Тэрбээр сүүлийн үед орд газруудын үйл ажиллагаанд хяналт шалгалт тавьж төрийн мэдэлд авах тусгай ажиллагааг явуулсан. Тухайлбал өнгөрсөн оны сүүлээр Салхитын ордод тусгай ажиллагаа явуулж, тус ордын ашиглалтын тусгай зөвшөөрлүүдийг цуцалж, цаашид энэ төрлийн татвараа нуун дарагдуулсан компаниудтай хатуу тэмцэхээ мэдэгдэж төр эзэнтэй гэдгээ харуулна гэх утга бүхий тайлбарыг хэдэнтээ хэвлэлд өгсөн.

Ямартай ч намын даргатайгаа ижилдэн дасч, эвлэлдэн нэгдсэн түүнийг УИХ-ыг хэрхэн удирдаж, хагарсан бүлгээ эвлүүлэх, УИХ-ын нэр хүндийг өсгөж чадах эсэхийг цаг хугацаа харуулах биз ээ. УИХ-ын нэр хүнд тийм ч сайнгүй байгаа энэ үед түүнд өндөр хариуцлага оногдож байгаа нь тодорхой.

ТӨГССӨН СУРГУУЛЬ, МЭРГЭЖИЛ:

1987 онд 10 жилийн 77-р дунд сургууль
1992 онд ОХУ-ын Эрхүү хотын Улсын Ардын Аж Ахуйн дээд сургуулийг Санхүү эдийн засагч
2012 онд ОХУ-ын Байгалийн Эдийн засаг, эрх зүйн улсын их сургууль

АЖИЛЛАСАН БАЙДАЛ:

1992-1995 онд Зах зээлийн коллеж (ХҮДС) Маркетинг бизнес судалгааны төвд судлаач, Санхүү-Эдийн засгийн тэнхимд багш
1995-1998 онд Хөдөө Аж Ахуйн банк Эдийн засагч, Валютын хэлтсийн ажилтан, бүтцийн өөрчлөлтийн менежер, Валютын хэлтсийн захирал,
1998-2000 онд Монгол Банк Сургалтын төвийн менежер, Хөдөө Аж Ахуйн банкинд Монгол банкны бүрэн эрхт төлөөлөгч, Эрх хүлээн авагчийн багийн гишүүн
2000-2003 онд ХААН Банк Дэд захирал
2003-2004 онд Монгол Улсын Хүнс Хөдөө аж ахуйн дэд сайд
2004-2008 онд Монгол Улсын Их Хурлын гишүүн
2008-2012 онд Монгол Улсын Их Хурлын гишүүн
2009-2012 онд Гадаад харилцааны сайд
2012-2013 онд Монгол Ардын Намын Ерөнхий нарийн бичгийн дарга
2013-2015 онд АНУ-ын Стэнфордын их сургуулийн Хөгжил, Ардчилал Хуулийн засаглалын хүрээлэнд судлаач
2016 оноос Монгол Улсын Их Хурлын гишүүн
2017 оноос Монгол Улсын Засгийн газрын гишүүн, Монгол Улсын сайд, Засгийн газрын Хэрэг эрхлэх газрын дарга