National Geography of Mongolia

1.     Баян-Өлгий аймгийн нутаг дэвсгэрт: Баян-Өлгий аймгийн нутаг дэвсгэрийн хилийн зурвас газрын шугам нь Ховд, Баян-Өлгий аймгийн хилийн зааг дээрх Морин Чулуут даваанаас эхлэн шулуун шугамаар Алаг уулын 2864.4 тоот, Хүйтэн хошуу уулын 2267.5 тоот, Цагаан Бургаст уулын 2627.1 тоот, 2553.3 тоот, Хөтлөг улаан уулын 2777.9 тоот, 2538.9 тоот, Дээд Шар богочийн 3062.0 тоот, Цал Буурал уулын 3126.8 тоот, Булаг уулын 3645.2 тоот, 3003.5 тоот, Ангирлаг уулын 3121.5 тоот, Гишүүн уулын 3062.0 тоот, Сагсайн голын бэлчир, Түргэн голын 2468.8 тоот, Сагсай гол, Дээд даваат голын бэлчирийн 2335.0 тоот, Улаан Өлх уулын 2661.5 тоот, Шар Говь уулын 3205.2 тоот, 2736.5 тоот, Алтан Салаагийн давааны 2805.7 тоот, Ямаатын Өндөр уулын 2783.6 тоот, 2345.9 тоот, Дөт уулын 2554.9 тоот, Нүцгэн уул 2552.5 тоот, Модот Өндөр уулын 3245.5 тоот, Хотон нуурын 2083.6 тоот, 2113.2 тоот, Дөнгөрөх уулын 3131.0 тоот, Тахилбайн Хайрхан уулын 3466.0 тоот, Цагаан хайрхан уулын 3628.2 тоотуудыг дайран явж, Нөмрөг уулын 3369.5 тоот, 2890.1 тоот, Цагаан Шовх уулын 3042.4 тоот, Шивээт уулын 2886.1 тоот, Элст уулын 2671.3 тоот, Чокугийн 2664.6, Хадат уул, Их Жаргын хөтөлийн 2618.0 тоот, 3030.5 тоот, Хартын Дэвсэг уулын 3303.0 тоотуудыг дайран явж, Бөхмөрөн голын гарам дээр Баян-Өлгий Увс аймгийн хилийн зааг хүрнэ.

2.      Увс аймгийн нутаг дэвсгэрт:

Увс аймгийн нутаг дэвсгэрийн хилийн зурвас газрын шугам нь Баян-Өлгий Увс аймгийн хилийн зааг болох Бөхмөрөн голын гарамаас эхлэн шулуун шугамаар Бөгтрөгийн даваа 2742.3 тоот, Сарангийн хөдөөгийн замын уулзварын 1530.0 тоот, Салаан Зүрх уулын 3245.9 тоот, Шар хадны голын бэлчирийн 2012.0 тоот, Шар Бурааны адагийн хөндийн 1262.7 тоот, Овоот Хүрэн уулын 1526.3 тоот, 1313.1 тоот, Балцгар толгойн 1538.7 тоот, Зүүн Тэрмис уулын 1587.8 тоот, Модот уулын 1295.4 тоот, туурь, 778.2 тоот, Увс нуурын Тэсийн голын цутгал, 818.1 тоот, гадаад голын салаа, 863.9 тоот, 880.5 тоот, Нарийны голын бэлчирийн 879.6 тоот, Тайжийн булаг, Давхарын сүв, 1291.5 тоот өндөрлөг, 1315.9 тоот өндөрлөг, Ац Ухаа толгойн 1502.0 тоот, Ац Ухаа толгойн 1502.0 тоотуудыг дайран явж Тэс голын тохой дахь Товгорын гармын 1195.5 тоот цэг дээр Увс Завхан аймгийн хилийн зааг хүрнэ.

3.      Завхан аймгийн нутаг дэвсгэрт: Завхан аймгийн нутаг дэвсгэрийн хилийн зурвас газрын шугам нь Увс, Завхан аймгийн хилийн зааг болох Товгорын гармын 1195.0 тоотоос эхлэн шулуун шугамаар Их Дүүрэн уулын 1515.5 тоот, 1956.9 тоот, 1659.0 тоот, Гурван Замтын Орой уулын 2006.0 тоот, 1525.0 тоот, Тавтын Овоот толгойн 1621.0 тоот, Дунд Цагаан толгойн 1735.0 тоотуудыг, дайран явж, Цагаан дарийн модны баруун үзүүр дээр Завхан, Хөвсгөл аймгийн хилийн зааг хүрнэ.

4.      Хөвсгөл аймгийн нутаг дэвсгэрт:

Хөвсгөл аймгийн нутаг дэвсгэрийн хилийн зурвас газрын шугам нь Завхан, Хөвсгөл аймгийн хилийн зааг болох Цагаан дарийн модны баруун үзүүр дээрээс эхлэн шулуун шугамаар 2090.0 тоот, Хул Азаргын давааны 2350.0 тоот, Зүрх уулын 2607.4 тоот, Зүрхийн Дүмбэн уулын 2536.0 тоот, Хар Чулуут уулын 2406.8 тоот, Архагч уулын 2422.5 тоот, Улаан давааны 2184.0 тоот, Доод Шарс уулын 2384.0 тоот, 2402.6 тоот өндөрлөг, 2395.4 тоот, Шар уулын орой, Гадар Өлөнгийн давааны 1981.6 тоот, Шар Орхоо уулын 2859.1 тоот, 2559.7 тоот өндөрлөг, Их Шанайн уулын 2731.0 тоот, Гясалгана давааны 2331.0 тоот, 2756.0 тоот өндөрлөг, Жолго гол, Шишгэд голын бэлчирийн 1312.0 тоот, 2656.0 тоот өндөрлөг, Үзэглэг давааны 2372.0 тоот, Тэнгисийн голын бэлчир, 2452.6 тоот өндөрлөг, 2777.3 тоот өндөрлөг, Доод Тошдог голын бэлчир, 2844.2 тоот өндөрлөг, 2445.0 тоот, Зүүн Эмээл уулын 2639.8 тоот, Зат толгойн 1852.0 тоот, 2351.4 тоот, Урт Өндөр уулын 2422.0 тоот, 2147.9 тоот өндөрлөг, 1707.0 тоот өндөрлөг, Соёд уулын 1921.0 тоотуудыг, дайран явж, Ногоон уулын 1724.3 тоот дээр Хөвсгөл, Булган аймгийн хилийн зааг хүрнэ.

5.      Булган аймгийн нутаг дэвсгэрт:

Булган аймгийн нутаг дэвсгэрийн хилийн зурвас газрын шугам нь Хөвсгөл, Булган аймгийн хилийн зааг болох Ногоон уулын 1724.3 тоотоос эхлэн шулуун шугамаар Бургастай уулын 1799.5 тоот, 1546.0 тоот өндөрлөг, 1737.0 тоот өндөрлөг, 1862.0 тоот өндөрлөг, 1800.3 тоот өндөрлөг, 1305.0 тоот өндөрлөг, 1098.0 тоот өндөрлөгийг дайран явж, Баруун Хужиртын голын салаан дээр Булган, Сэлэнгэ аймгийн хилийн зааг хүрнэ.

6.      Сэлэнгэ аймгийн нутаг дэвсгэрт:Сэлэнгэ аймгийн нутаг дэвсгэрийн хилийн зурвас газрын шугам нь Булган, Сэлэнгэ аймгийн хилийн зааг болох Баруун Хужиртын голын салаанаас эхлэн шулуун шугамаар 836.3 тоот өндөрлөг, Дээд хүрэн толгойн 840.7 тоот, Баруун Номт уулын 1227.6 тоот, Хавчиг уулын 1086.3 тоот, 1373.7 тоот, 810.0 тоот, Ногоон Суварга Хайрхан уулын 1095.0 тоот, Орхон гол, Сэлэнгэ мөрний бэлчир, 721.0 тоот, 791.0 тоот, 792.0 тоот өндөрлөг, Ухуурын уулын 843.0 тоот, 824.0 тоот, Хилийн 650 дугаар тэмдэг, Хилийн 654 дүгээр тэмдэг, Хадат уулын 877.2 тоот, 1277.2 тоот, Чагтай, Эрээн уул, Сэрүүн булаг уулын 1163.4 тоот, 1135.3 тоот, Хойд Булаг голын бэлчир, Алтан уулын 1488.5 тоот, 1815.1 тоот, Өлөнт уулын 1450.0 тоот өндөрлөг, 1283.0 тоот, Цонжийн Чулуут уулын 1817.6 тоот, 1404.3 тоот, 1611.0 тоот, Нуртын Өндөр Цагаан уулын 9 м ургаа чулууны 2001.7 тоот, 1884.0 тоот, 1503.0 тоот, Бага Сухилаг уулын 1618.0 тоотуудыг дайран явж Өлөнт уулын 1450.9 тоот дээр Сэлэнгэ, Хэнтий аймгийн хилийн зааг хүрнэ.

7.      Хэнтий аймгийн нутаг дэвсгэрт:Хэнтий аймгийн нутаг дэвсгэрийн хилийн зурвас газрын шугам нь Сэлэнгэ, Хэнтий аймгийн хилийн зааг болох Өлөнт уулын 1450.9 тоотоос эхлэн шулуун шугамаар 1422.0 тоот, Цонжийн Чулуут уулын 1817.6 тоот, Их уулын 1738.0 тоот, 1694.0 тоот, Бага Сухулиг уулын 2011.1 тоот, 1508.0 тоот, 1593.0 тоот, 1526.5 тоот, 2015.0 тоот, Максим уулын 1550.0 тоот, 1721.0 тоот, Хөх Чулуу уулын 1581.0 тоот, 1287.0 тоот, Дөрвөлж уулын 1654.4 тоот, Цагаан уул 1401.5 тоот, Сэрүүний нуурын 1127.0 тоот, 1271.6 тоот , Галттайн голын 1039.0 тоот, Галттайн голын 1006.0 тоот, 1082.0 тоот, Ёл толгойн 1208.0 тоот, Хөх Өндөр уулын 1421.0 тоот, Хонгор уулын 1347.6 тоот, Гилбэрийн овоо 1148.1 тоот, Баргалж толгойн 1134.1 тоот, 933.3 тоотыг дайран явж, Онон голын 858.9 тоот дээр Хэнтий, Дорнод аймгийн хилийн зааг хүрнэ.

8.      Дорнод аймгийн нутаг дэвсгэрт: Дорнод аймгийн нутаг дэвсгэрийн хилийн зурвас газрын шугам нь Хэнтий, Дорнод аймгийн хилийн зааг дээрх Онон голын 858.9 тоотоос эхлэн шулуун шугамаар Эрээн Өндөр уулын 1184.8 тоот, Майхан уулын 1138.9 тоот, 1256.8 тоот, Цагаан Зүрхт уулын 1238.4 тоот, Цагаан Чулуут уул, Сүүл толгой, 1147.3 тоот, Чулуут уулын 1172.5 тоот, 926.8 тоот, Дэврээ толгой 1022.6, Зүүн Балт уулын 1198.4, Дөч голын 851.0 тоот, 1010.2 тоот, Баян Овоо толгойн 887.0 тоот, Хутаг уулын 808.2 тоот, 835.8 тоот, Холын Баруун Ухаа толгойн 877.4 тоот, 850.2 тоот, Овоот толгойн 986.3 тоот, Хөх уулын 1045.9 тоот, 774.2 тоот, 694.8 тоот, 746.7 тоот, 651.2 тоот, 639.4 тоот, 625.6 тоот, 625.9 тоот, 605.5 тоот, 611.6 тоот, 607.7 тоот, Нам толгойн 677.2 тоот, 723.6 тоот, 612.2 тоот, Хонхорт нуурын 656.1 тоот, нуурын 659.4 тоот, Чингисийн далан 704.6 тоот, 605.8 тоот, Цагаан нуурын 656.6 тоот, Улаан толгойн 754.7 тоот, Хамар толгойн 761.2 тоот, Ланс толгойн 861.9 тоот, 747.3 тоот, 724.5 тоот, 818.8 тоот, 657.1 тоот, Дэлгэрцогт толгойн 701.9 тоот, 717.4 тоот, 774.2 тоот, 688. 7 тоот, 696.3 тоот, 605.9 тоот, 637.2 тоот, 637.1 тоот, 621.2 тоот, 618.2 тоот, 625.3 тоот, 621.8 тоот, 626.5 тоот, Дунд Шавар нуурын 584.8 тоот, Буйр нуурын 587.7 тоот, 590.2 тоот, 627.8 тоот, 656.8 тоот, 765.4 тоот, 707.8 тоот, Дунгар толгойн 681.3 тоот, 735.0 тоот, 769.2 тоот, 812.5 тоот, 915.8 тоот, 887.9 тоот, 919.8 тоот, Ханчандмань уулын 1384.5 тоот, 1154.9 тоот, 1153.5 тоот, Майхан толгойн 1129.7 тоот, Муруй уулын 1140.3 тоот, Зүүн Хавцал толгойн 969.8 тоот, Задгай толгойн 882.2 тоот, 1172.6 тоот, Замт Өндөр уулын 955.3 тоот, Сүүл толгойн 862.2 тоот, Тарвагат толгойн 885.1 тоот, 837.4 тоот, Аглуу Гурван толгойн 889.8 тоот, 820.3 тоот, Бичигт толгойн 917.0 тоот, Ац толгойн 912.0 тоотуудыг дайран явж, Харганын Сэрвэн толгойн 905.2 тоот цэг дээр Дорнод, Сүхбаатар аймгийн хилийн зааг хүрнэ.

9.      Сүхбаатар аймгийн нутаг дэвсгэрт: Сүхбаатар аймгийн нутаг дэвсгэрийн хилийн зурвас газрын шугам нь Дорнод, Сүхбаатар аймгийн хилийн зааг дээрх Харганын Сэрвэн толгой 905.2 тоот цэгээс эхлэн шулуун шугамаар 972.0 тоот, 893.4 тоот, Залаа уулын 1082.0 тоот, Барчин уулын 1134.4 тоот, Залаа уулын 1065.9 тоот, Өлзийт Хүрэн уулын 1194.2 тоот, Болцогт товог 1166.5 тоот, Ачаа толгой 1435.2 тоот, Баян Эрхт уулын 1731.8 тоот, Зүүн Хүнэг уулын 1488.9 тоот, Хүрээт толгой, Зүүн хөдөө нуурын 1355.0, Ухаа толгойн 1501.2 тоот, 1419.2 тоот, Мангал толгойн 1474.3 тоот, Цагаан Овоот уулын 1421.0 тоот, Үзүүр толгойн 1313.0 тоот, Зүүн Баян толгойн 1229.2 тоот, Хавирга уулын 1240.0 тоот, 1064.0 тоот, 1065.5 тоот, Зүүн хөөвөрийн худаг, Алаг толгойн 1191.9 тоот цэгийг дайран явж, Зүүн Уртын худаг дээрх Сүхбаатар, Дорноговь аймгийн хилийн зааг хүрнэ.

10.   Дорноговь аймгийн нутаг дэвсгэрт: Дорноговь аймгийн нутаг дэвсгэрийн хилийн зурвас газрын шугам нь Сүхбаатар, Дорноговь аймгийн хилийн зааг болох Зүүн Уртын худаг, дээрээс эхлэн шулуун шугамаар Хөтөлийн Баян овооны 1181.4 тоот, Шаргатын овоот уулын 1086.1 тоот, 1010.6 тоот, Хэрээгийн Бор толгой 1010.4 тоот, Далт Хар толгой 1020.8 тоот, 990.9 тоот , Их уулын гашуун худаг, 964.8 тоот, 986.4 тоот, Халзан толгойн 1012.9 тоот, Баян уулын 1206.8 тоот, Хадан хошууны худаг, 1114.9 тоот, Цэлийн хяр 1060.3 тоот, Шарга уулын 1091.1 тоот, Хар толгойн 989.8 тоот, Замын-Үүдийн эдийн засгийн чөлөөт бүсийн З, И, В, Г, Д-дүгээр цэгүүд, Хажуу толгойн 1000.4 тоот, Шивээ толгой, Могойт уулын 1126.7 тоот, 1151.6 тоот, Бор дов толгойн 1097.4 тоот, 1177.2 тоот, Хонгор толгойн 1081.3 тоот, Шивээний уулын 1048.1 тоот, Бор толгойн 1034.1 тоот, 1105.7 тоот, Модон Хар толгойн 1094.3 тоот, 1044.3 тоот, Хангийн булаг, Хулгарын худаг, Хар Өндөр толгойн 1350.7 тоот, 1323.0 тоот, ХаваржааУсны худаг, 1142.6 тоот, Оорцог толгойн 1121.5 тоот овоог дайран явж, Талын Харын толгойн 1094.5 тоот дээрх Дорноговь, Өмнөговь аймгийн хилийн зааг хүрнэ.

11.   Өмнөговь аймгийн нутаг дэвсгэрт:Өмнөговь аймгийн нутаг дэвсгэрийн хилийн зурвас газрын шугам нь Дорноговь, Өмнөговь аймгийн хилийн зааг болох Талын Хар толгойн 1094.5 тоотоос эхлэн шулуун шугамаар 1086.2 тоот, Хүрэн толгойн 1094.4 тоот, 1087.4 тоот, 987.7 тоот, Алдын Хонгор зооны 968.2 тоот, Дайчин Гүний худаг, 884.2 тоот, Гурван зээмгийн говь 846.3 тоот, Амгалангийн уулын 1318.7 тоот, Авдран толгойн 1009.9 тоот, 1018.0 тоот, Холбоо уулын 1105.0 тоот, Пэл Гүний уулын 1039.0 тоот, 918.4 тоот, Улаан толгойн 1002.6 тоот, Ончийн уулын 1128.1 тоот, Бичигтийн Гурван толгойн 1118.1 тоот, Хар Дэлийн толгодын 1170.8 тоот, 1211.0 тоот, Харуул Хар толгойн 1161.2 тоот, Улаан толгойн худаг 1118.0 тоот, 1133.2 тоот, 1229.6 тоот, 1373.4 тоот, Хэрэмт уулын 1341.9 тоот, Сэвхүүл толгойн 1262.8 тоот, Цагаан толгойн 1117.0 тоот, Цайлан Хүрэн уулын 1166.1 тоот, Хихэр толгойн 1244.0 тоот, 1166.6 тоот, 1188.5 тоот, 1183.6 тоот, Говь Гурван толгойн 1195.3 тоот, 1220.8 тоот, Баруун Бажуун толгойн 1313.1 тоотуудыг дайран явж, Талын Овоон 1166.0 тоот дээрх Өмнөговь, Баянхонгор аймгийн хилийн зааг хүрнэ.

12.   Баянхонгор аймгийн нутаг дэвсгэрт:Баянхонгор аймгийн нутаг дэвсгэрийн хилийн зурвас газрын шугам нь Талын Овоон 1166.0 тоотоос эхлэн шулуун шугамаар Хар толгойн 1300.4 тоот, Барзан Хар толгойн 1267.7 тоот, Энх толгойн 1575.6 тоот, Таван толгойн 1643.3 тоот, 1241.9 тоот, Хатан Суудалын талын 1180.9 тоотуудыг дайран явж, Улсын хилийн шугамаас Баянхонгор, Говь-Алтай аймгийн хилийн дагуу 15 км зайтай зааг дээрх цэг хүрнэ.

13.   Говь-Алтай аймгийн нутаг дэвсгэрт:Говь-Алтай аймгийн нутаг дэвсгэрийн хилийн зурвас газрын шугам нь Улсын хилийн шугамаас Баянхонгор, Говь-Алтай аймгийн хилийн дагуу 15 км зайтай зааг дээрх цэгээс эхлэн шулуун шугамаар Хатан Суудалын тал 1292.0 тоот, Хадатын сайрын 1366.5 тоот, Булганы талын 1298.0 тоот, Өнчин толгойн 1401.0 тоот, Шовх Улаан толгойн 1431.0 тоот, Зараатын Хүрэн нурууны 1422.5 тоот, Сухайтын худаг, Бага Дэл уулын 1827.0 тоот, Талын Улаан толгой, Эрхий толгойн 866.2 тоот, Эрээн толгойн 901.0 тоот, Загт их сайрын 688.8 тоот, Хар Тээгийн сайрын 1042.0 тоот, 971.0 тоот, 1349.0 тоот, Сухайтын аарагийн 1527.0 тоот, Сухайтын аарагийн 1528.0 тоот, Талын Хар толгойн 1511.0 тоот, 1286.3 тоот, 1161.3 тоот, Элст толгойн 1303.2 тоот, Алаг толгодын 1127.7 тоот, Улаан толгойн сайрын 1071.0, Майхан толгойн 984.4 тоот, Шовон уулын 1745.0 тоот, Хар Цахир уулын 2065.0 тоот, Зэстийн адагийн булаг, Хар Үзүүрийн Өндөр уулын 2085.2 тоот, Царгин усны худгийг дайран явж, Хойд Үзүүр толгойн 1883.0 тоот дээрх Говь-Алтай, Ховд аймгийн хилийн зааг хүрнэ.

14. Ховд аймгийн нутаг дэвсгэрт: Ховд аймгийн нутаг дэвсгэрийн хилийн зурвас газрын шугам нь Говь-Алтай, Ховд аймгийн хилийн зааг болох Хойд Үзүүр толгойн 1883.0 тоотоос эхлэн шулуун шугамаар Тайгын худаг, Хайчийн Хар уулын 1842.0 тоот, Бага Хүрэн уулын 1702.0 тоот, Урьд Сүүл толгойн 1622.0 тоот, Шовгор Улаан уулын 1563.3 тоот, Зүүн Уртын сайрын1368.0 тоот, Хар толгойн 1302.1 тоот, Майхан уулын 1606.0 тоот, Самнуур уулын 1597.1 тоот, замын 1527.0 тоот, Хомоолт уулын 1807.3 тоот, Нарийн Хар уулын 1452.4 тоот, Уушигийн Улаан уулын 1619.0 тоот, 1317.4 тоот, Мянгадын Цэврүү уул 1893.2 тоот, Зүүн Хаацын уул 1751.0 тоот, Билүүтийн давааны 1653.0 тоот, Худагийн Эрс хөтөлийн 1951.7 тоот, Чоно Төрдөг уулын 2660.0 тоот, Тошилтийн давааг дайран явж, Морин Чулуут даваан дээрх Ховд, Баян-Өлгий аймгийн хилийн зааг хүрнэ.

ТАЙЛБАР: Хилийн зурвасын шугам түүний эргэлтийн цэгүүдийг Geomedia Pro 4.0 программ дээр, Пулково 1942 эхлэл цэгтэй, Крассовский эллипсоид дээр газар зүйн холболт хийж оруулсан 1:100 000-ны 251 хуудас байр зүйн зураг ашиглан эргэлтийн цэг бүрд мэдээллийн сан үүсгэж, шугамаар холбон, аймаг тус бүрээр талбар болгон хилийн зурвас газрын талбайг тодорхойлов.