Түрээсийн эздийг хуультай болгоё

Хуучирсан мэдээ: 2013.11.18-нд нийтлэгдсэн

Түрээсийн эздийг хуультай болгоё

Зарын сонингуудын талыг нь орон сууцны түрээс, ажлын байрны түрээсийн зар дүүргэх болсоор удаж байна. Түрээсийн үйлчилгээ өнөөдөр Монголын хамгийн ашигтай бизнес, хамгийн их эрэлттэй салбар болчихоод буй учраас тэр. Үнийн өсөлт түрээсийн эздэд дарамт болохгүй, тэд зүгээр л төлбөрөө нэмчихнэ. Хэрэглэгчийн хүсэл зориг ч хамаагүй, түрээслэвэл түрээслэчих, үгүй бол дараагийнх нь хүн бэлэн байна гээд л асуудлыг шийднэ. Гол нь ихэнхи хувь түрээслэгчид татвар төлдөггүй. Уг нь Хувь хүний орлогын албан татварын тухай хуулинд хөрөнгийн орлогод хамаарах түрээсийн орлогоос татвар ногдуулах заалт бий. Гэвч хэн өөрийн байр сууцаа хэдээр түрээслүүлж, ямар орлого олж байгаа гэдгийг нь бүртгэж тооцдог зүйл гэж үгүй. Түрээсийн гэрээ түрээслүүлэгч түрээслэгч хоёрын хооронд л хамаатай гэрээ учир бусад хэн ч энэ тухай мэдэхгүй. Худалдаа наймаанаас, ажлын хөлснөөс, орлого зарлагаас гээд бүгдээс татвар авдаг хэрнээ эдгээр түрээслүүлэгчдийг үндсэнд нь орхичихож. Зарим нэг нь хэдэн арван хүн цалинжуулж тэд бүгдийнхээ нийгмийн даатгал зэрэгт татвар төлж байхад зарим нэг нь тав арван байраа түрээслээд л нэг ч төгрөгний татвар төлөлгүйгээр амьдарсаар л.

Хоёр зуун мянгын халаалтгүй оромжноос эхлээд хоёр тэрбумын түрээстэй харшыг бусдад түрээслэхдээ татваргүйгээр түрээслүүлсээр. Гэтэл төрийн бодлого нь түрээсийн байранд толгой хоргодож, авдаг цалингаа бүгдийг нь түрээсийн төлбөрт гөвчихдөг нөхдөд биш хөрөнгөтөй, түрээсийн эздэд таатай боломжийг нь бүрдүүлсээр. Найман хувийн хүүтэй орон сууцны зээлийн багагүй хэсгийг энэ мэт түрээслүүлэгчид авсан гэдэг ч оргүй үг биш. Хувь түрээслүүлэгчдээс татвар тооцох боломж нөхцөл нь бүрдээгүй тул тэд эхний байрнуудын түрээсийн орлогоос дараагийнхаа “мөнгөний машин”-ыг босгоцгоосоор.

Бизнес хийж байгаа бүгд татвар төлж байхад тэд яагаад төлөхгүй үлдэнэ гэж. Гэвч “Архины үнэ нэмэгдэх нь гэж баярласан хүүхэддээ, та нарын талхны чинь л мөнгө хасагдаж байгаа юм шүү дээ” гэх эцгийн онигоо шигээр түрээслүүлэгчдэд ногдуулах татвар нь түрээслэгчдийн нуруун дээр буучихгүй байлгах зохицуулалтыг л шийдэх ёстой мэт. Мэдээж түрээсийн энэхүү харилцаа нь түрээслүүлэгчийн хүсэл зориг давамгайлсан байдаг тул татварынхаа төлбөрийг нэмээд л түрээслүүлэх нь бараг ойлгомжтой. Үүнийг харин хэрхэн шийдэх хэрэгтэй бол.

Ямартаа ч хандлага яривал, дэлхийн хотуудын татварын ихэнхи хувь нь үл хөдлөх хөрөнгийн түрээсийн орлогоос бүрддэг гэнэ. Гэтэл Улаанбаатар хотын маань нийт татварын 94 хувь нь орлогын албан татвараас бүрддэг бөгөөд үл хөдлөх хөрөнгийн албан татвар 2,4 хувийг л бүрдүүлдэг гэхээр нэгийг хэлэх байх. 

Б.МАНД
NewsMN Гар утасны хувилбар Татах
NEWS.mn

Мэдээллийн эх сурвалж