Германы  “Bild am Sonntag” сонин албан ёсны баримтад үндэслэн  Америкийн Үндэсний аюулгүй байдлын агентлагийн (ҮАБА) тэргүүн Александр Хейг 2010 онд канцлер Меркелийн утсыг чагнаж байснаа АНУ-ын  ерөнхийлөгч Барак Обамад мэдээлсэн тухай бичжээ. ХБНГУ-ын Засгийн газрын тэргүүний тусгай хавтаст хэргийг Обама шаардсан гэнэ.  Харин үүнийг АНУ-ын Төрийн департамент ба ҮАБА албан ёсоор үгүйсгэж байна. Тэдний мэдэгдсэнээр зөвхөн энэ зун л Обама энэ тухай сонсоод тэр даруйдаа чагнах, тагнах ажиллагааг зогсоох үүрэг өгсөн аж. Одоо АНУ-ын ерөнхийлөгчид хүндхэн сонголт ирээд байна. Нэг бол тэрээр баримтад хэтэрхий хөнгөн хандлаа гэсэн шүүмлэл, буруутгал сонсох, үгүй бол тусгай албадаа хянаж чадахаа больсон гэдгээ хүлээн зөвшөөрөх л үлдэж байна. 

"Одоо олон нийтэд ил болсон энэ дуулиан намайг гайхашруулахгүй” хэмээн ҮАБА-т 18 жил ажиллаад, 2010 онд Trailblazer нэртэй кибер тагнуулын ажиллагааны материалыг хэвлэлд өгсөн  Томас Дрейк хэлжээ.

Хэзээ нэгэнтээ Дрейк тагнуулын онгоцноос хуучнаар Зүүн Германы удирдлагын утасныг яриаг тагнах ажиллагаанд оролцож иржээ. Тиймээс түүнд Меркелийн  гар утсыг чагнасан энэ хэрэг нь Зүүн Германы "штази" гэх тусгай албаны арга барилыг санагдуулж байгаа аж. Энэ нь олон улсын дипломат хэм хэмжээг ноцтой зөрчсөн хэрэг хэмээн Дрейк дүгнэв.

CBS  сувгаар ярьсан Washington Post сонины сурвалжлагч бөгөөд Уотергейтын  дуулианыг илчлэгч Боб Вудворт нууц албадын үйл ажиллагааг шинэчлэхийг шаардлаа.  АНУ-д  “нууц Засгийн газар” бий болжээ. Тэр нь хэмжээлшгүй эрх мэдэлтэй “автомат нислэгийн” дэглэмээр ажиллаж байна гэж тэр дүгнэв.

Британийн нөлөө бүхий  The Guardian  сонины ажилтан асан, Эдвард Сноудений илчлэлт дээр  нягт хамтран ажиллаж байсан Гленн Гринвальд, бусад орнуудын иргэдийг өргөн цар хүрээтэй цахим хяналтад хамааруулсан нь терроризмтай тэмцэх явдалд хамаагүй зүйл хэмээн CNN телевизээр ярьсан байна. “Ангела Меркель  террорист юм уу? Испани, францын 60, 70 сая хүмүүс террористууд гэж үү?" хэмээн  Гринвальд  асуугаад өөрөө хариулахдаа, “Энэ зөвхөн аж үйлдвэрийн тагналт ба улс төрийн нөлөөний тухай яригдаж байгаа хэрэг” гэсэн байв.

Америк, Германы хэвлэлүүдээр энэ нөхцөл байдалд Обама хэр үнэнч вэ гэсэн маргаан газар авч байна. Өнгөрсөн долоо хоногт Цагаан ордны албан ёсны төлөөлөгч Жей  Карни хоёр орны лидерийн утсаар ярьсан ярианаас “АНУ нь эрхэм хатагтай канцлерийн яриаг чагнаагүй, чагнах ч үгүй” гэсэн Обамагийн үгийг иш татан мэдээлсэн байв. Гэхдээ Ангела Меркелийн яриаг чагнадаг байсан уу гэсэн хариултыг Карни өгөөгүй өнгөрсөн билээ.

Ангела Меркелийн цахим мөрдлөг хийж байсан тухай Барак Обама  мэдээгүй гэж олон нийтэд итгүүлэх оролдлогод шинжээчид итгэхгүй байгаа юм. АНУ-ын Конгрессийн Төлөөлөгчдийн танхимын Тагнуулын асуудал хариуцсан хорооны орлогч дарга асан Пит Хекстр ярихдаа ерөнхийлөгч нь нууц албаны ажлын журмыг тогтоож өгдөг гэсэн байна.

"ҮАБА ч, тагнуулын албад ч ерөнхийлөгчөөс тогтоож өгсөн хил хязгаарыг зөрчдөггүй” хэмээн Хекстр онцолсон байна. Тусгай албадын ажлын талаарх мэргэжилтэн герман шинжээч Эрих Шмидт-Энбом (Erich Schmidt-Eenboom) үүнтэй санал нийлж байна. “Тушаалыг Цагаан ордон өгч, ямар зорилго чиглэл барихыг АНУ-ын ерөнхийлөгч шийддэг. Тиймээс энэ дуулиан бол ҮАБА-ийнх биш Обамагийн дуулиан юм” хэмээн тэр хэлэв.

“Обамагаас би одоо хуучин машин хүртэл худалдан авахгүй” гэж хэлсэн Германы хэрэглэгчдийн эрх ашгийг хамгаалах холбооны төвийн дарга Герд Биллений (Gerd Billen) үгээс dpa агентлаг иш татан онцолсон байна.

Кибер тагналтын талаар АНУ-ын ерөнхийлөгч удтал ам нээгээгүй байв. Харин Америкийн ерөнхийлөгч “Fusion”  телевизид ярихдаа бүх тусгай албадын ажиллагааг шалгана гэлээ. “Үндэсний аюулгүй байдлын  салбарын ажиллагаа нь америкчуудын аюулгүй байдлыг нэн түрүүнд хангаж надад зөв шийдвэр гаргахад туслах үүрэгтэй. Тэдний олдог бүх мэдээллийн хэрэглэгч нь би юм” хэмээн тэр өгүүлжээ.

Тусгай албад өргөн цар хүрээг хамардаг, харин тэдний улс төрийн ажиллагааг миний аппарат тогтоож өгдөг. Тиймээс би одоо шалгахыг хүсч байна” хэмээн Обама онцлон хэлсэн байлаа.