Ардчилсан намын за­луучуудын байгууллага бо­лох Ардчилсан залуучуудын холбоо /АЗХ/-ны үйл ажиллагаа сүүлийн хэдэн жил ерөнхийдөө унтаа байдалтай байсан гэхэд болно. Харин тус холбооны ерөнхийлөгчөөр гурван жил ажилласан УИХ-ын гишүүн Л.Гантөмөр ажлаа өгөхөө албан ёсоор мэдэгдсэн нь АН-ын фракцуудын залуу үеийнхнийг “амь оруулаад” байна. Түүний орыг өөрийн хүнээр залгуулж, залуучуудын байгууллагаа гартаа авахаар ах нар нь итгэлт дүү нараа зүтгүүлж эхэлжээ. Ямартай ч, АЗХ-ны ерөнхийлөгчид О.Магнай нэр дэвшихээр болсон. Түүнийг Ардчилсан хүчний холбооноос хүч үзэж байгаа гэх. Харин түүний өрсөлдөгчөөр тодроод буй Гадаад харилцааны дэд сайд Б.Болор нь Л.Гантөмөр гишүүний байгуулсан “Нэг ардчилал” клубынх аж.  Л.Гантөмөр гишүүн өөрийнхөө халааг түүнд өгөх эрмэлзэлтэй байгаа гэх яриа ч АН-ын залуучуудын дунд тархаад буй юм. Мөн “Алтангадас”-ынхан ч зарим залууг “сойж” байгаа дуулдана. АЗХ-нд анхнаас нь зүтгэсэн ч ерөнхийлөгч болж чадаагүй Ч.Аянга энэ удаад ч үзээд алдах бодолтой байгаа гэсэн. Түүнийг АЗХ-г үүсгэн байгуулагчдын нэг, тус холбооны ерөнхийлөгчөөр олон жил ажилласан Г.Батхүү гишүүнээс эхлээд дэмжих хүн олон байгаа аж. Эдний фракцид ихэвчлэн АЗХ-нд олон жил үнэнч явсан “хуучин” гэх тодолтой залуучууд байдаг бөгөөд холбооныхоо өнөөгийн үйл ажиллагаанд тун ч шүүмжлэлтэй ханддаг. Харин Л.Гантөмөр гишүүний “Нэг ардчилал”-д болохоор “шинэковууд” багтдаг гэцгээх юм билээ. Өнгөрсөн бямба гарагт болсон тус холбооны Бага чуулганы II ээлжит хуралдаан ширүүхэн уур амьсгалтай болж, “Нэг ардчилал”-ынхныг нэлээд шүүмжилсэн ч тэд нар нь авч хэлэлцээгүй байна. Өнөөгийн АЗХ-г голчлон бүрдүүлж буй “Нэг ардчилал”-ынхан өөлүүлж, шүүмжлүүлэх бол­сон шалтгаан нь Удирдлагын зөвлөлөө дүрмийн дагуу байгуулаагүй явдал гэнэ.

АЗХ-ны Удирдлагын зөв­лөл нь 51 хүний бүрэл­дэхүүнтэй бөгөөд дүрмээрээ бол 30 гишүүн нь 21 аймаг, есөн дүүргийн төлөөлөл байх учиртай аж. Гэтэл энэ зарчим алдагдаж, нэг үгээр хэлбэл АЗХ нь “Нэг ард­чилал” клуб болчихсон гэж зарим дүүргийн АЗХ-ны залуус гомдоллодог болоод байгаа. Басхүү АН анхнаасаа залуучуудын байгууллагаа хүчтэй байлгах бодлогоо алдсан. Намын дүрэмд ердөө “Намын дэргэд залуучууд, эмэгтэйчүүд, ахмадын бай­гууллага байж болно” гэсэн ганцхан өгүүлбэр байдаг нь АЗХ-гоор хэн дуртай нь оролдох болсон шалтгаан гэж тайлбарлах хүн ч байна. Ер нь АН-ын томчууд өөр хоорондоо хагарал үүсгээд байгаа нь залуучуудын бай­гууллагынхаа хүчийг ч багагүй тарамдуулж бай­гаа бололтой. Баянзүрх дүүрэгт л гэхэд хоёр нам тус бүр хоёр даргатай бол­сон нь “багачуулдаа” муу үлгэр дуурайл болжээ. Баянзүрх дүүргийн АН-ын даргаар Д.Пүрэвдаваа, С.Зо­ригтбаатар гэсэн хоёр хүн сонгогдож, хоёулаа тамга барьж буй. Энэ маргаан өнөөдрийг хүртэл эцэс­лэн шийдэгдсэнгүй. Тий­мээс залуус нь ч хоёр ху­ваагдчихаж. Хуваагдах ч юу байх вэ. Хуучин АЗХ-ныхон нь ажилладгаараа ажиллаж байтал Д.Пүрэвдаваа дар­гын намд бас нэг АЗХ шинээр байгуулагдсан бай­на. Түүнийг нь Т.Баясах гэдэг залуу тэргүүлж байгаа аж. Энэ мэтээр АЗХ-ны залуус эв зүйгээ нэг л олж чадахгүй байна. МАХН-ын залуучуудын байгууллагын хувьд удирдлагаа өөрчлөх болоход АН-ынх шиг ин­гэж бужигнаж байгаагүй. Үндсэндээ дээрээс нь сайн чиглүүлж өгдөг. Намын даргаасаа л хамааралтай байдаг гэхэд болно. АЗХ-ны энэ эмх замбараагүй байдал хийгээд ерөнхийлөгчийн төлөөх тэмцэл нь нэг талаас жинхэнэ ардчилсан үзэлтэйг илтгэж буй мэт боловч нөгөө талаас АН залгамж халаагаа бэлдэх нэгдсэн бодлогогүй болсныг илтгэх шиг.

Үүнээс гадна залуучуудын байгууллагыг удирдахын төлөө тал талаас зах замбараагүй өрсөлдөөд байгаа нь цаанаа их учиртай. Аливаа олон нийтийн байгууллага авч яваа хүмүүстээ ашиг орлогын үүдийг нээж өгдөг нэг “тийм” жишиг бий. Бидэнд олдсон мэдээллээр бол АЗХ-ны ээлжит бус IV чуулганыг зохион байгуулахад 21 сая төгрөг шаардагдах юм гэсэн. Харин ерөнхийлөгчөөр сонгогдсон хүн үүний 10 саяыг нь гаргах талаар дотооддоо яригдсан байдаг. Энэ чинь үндсэндээ намын ҮЗХ, улмаар УИХ-д нэр дэвших дайны “төлбөртэй” юм биш үү. Тэгэхээр АЗХ гэгч тун ашигтай байгууллага бололтой юм.
Ямартай ч тус холбооны ээлжит бус IV Үндэсний чуулган ирэх лхагва гарагт болно. Чуулганаар ерөнхийлөгч болон дэд ерөнхийлөгчийг сонгоно. АН-ын аль фракц хүчтэй байгаа нь энэ сонгуулиас тодхон харагдах биз ээ.

Ч.Дашдэлэг.
Зохиогчийн эрх: “Улс төрийн тойм” сонин.