Гэхдээ энэ сануулга бодит байдал дээр хэрэгжээд байх нь тун ховор. Засгийн газрын зарлага хэтэрсэн талаар Сангийн дэд сайд Т.Очирхүү “Орлогын төлөвлөгөө дутаж байгаа. Инфляцийн өсөлт болон Засгийн газрын зардлаас үүдээд манай улсын эдийн засгийн чадавхи хүндэрч байна. Үүнтэй холбоотойгоор Төсвийн тогтвортой байдлын тухай хуулийг батална. Гэхдээ нэгэнт намуудын сонгуулийн мөрийн хөтөлбөр Засгийн газрын мөрийн хөтөлбөр болж хувирсан учраас биелүүлэхээс өөр арга байхгүй. Гэсэн ч төсвийн шинэтгэлийг бид хийж байгаа. “Хүүхдийн хөгжлийн сан”-г төсвөөс тусгаарлаж, орлогын тусдаа эх үүсвэрээр санхүүжүүлэх тооцоо хийсэн. Эрсдэлийн сангийн тухайд 2012 оноос Тогтворжуулалтын санд шилжүүлж, Чилийн туршлагыг нэвтрүүлнэ. Ерөнхийдөө орлого олох эх үүсвэр болон хэрэгжүүлэх менежмент нь үндсэндээ Чилийн жишгээр явна” гэдэг мэдээллийг гадаад түншүүддээ өгсөн. Харин Дэлхийн банкныхны хувьд нөгөө л зардлаа бууруулах хэрэгтэй, монгол төрийн нийгмийн халамжийн бодлого хэрээс хэтэрч байгаа тухай зөвлөгөөгөө давтадгаараа давтана билээ.
Тэгвэл эсрэг талын хаалганд нь уул уурхайг түших олох орлогоо хэрхэн нэмэх тухай гишүүд Сангийн сайд болон Эрдэс баялаг, эрчим хүчний сайдыг тойглосон шигээ суусан. Гишүүдийн хувьд гэнэтийн ашгийн 68 хувийн татварыг ирэх оны нэгдүгээр сараас цуцлах нь зөв, буруу гэсэн байр сууринд удаан хугацааны турш толхилцож буй. Гэсэн ч Засгийн газраас дээрх татварыг цуцалж, оронд нь Өсөн нэмэгдэх ашигт малтмалын нөөц ашигласны албан татварын тухай буюу Рояльтийн хуулийг хэрэгжүүлэх саналаа Эдийн засгийн байнгын хорооны хурлаар дэмжүүлж чадсан. Энэ хуулийг хэрэгжүүлснээр гэнэтийн ашгийн 68 хувийн татварын хэмжээний орлого олохгүй ч эхний ээлжинд 80 орчим тэрбум төгрөг төсөвт нэмэр хандив болох тооцоо бий. Ингэхдээ ашигт малтмалын дэлхийн зах зээлийн үнэ хэд байхаас хамаарч 5-10 хувьтай байх гэнэ. Гэхдээ яг сүүлчийн хувилбар гээд байх оновчтой гаргалгаа хараахан үгүй бололтой.
Мөн энэ өдөр тус байнгын хорооны хэлэлцсэн нэг сэдэв нь Монголбанкны Хяналтын зөвлөлийн бүрэлдэхүүнийг шинэчлэхийг дэмжсэн явдал байлаа. Шинэ багт Сонгуулийн ерөнхий хорооны дарга асан Ж.Ядамсүрэн, Монголбанкны ерөнхийлөгч асан Ж.Үнэнбат, Д.Моломжамц, УИХ-ын гишүүн асан Я.Эрхэмбаяр, мөн Ч.Энхбаатар, Д.Нямаа нар орох гэнэ. Тэдгээрийг тус байнгын хорооны гишүүд 100 хувь дэмжиж, УИХ-аар хэлэлцүүлэхээр болов.
Ийн зөвлөж л байдаг, болж л байдаг гэсэн өнгө аястай, үр дүн нь тодорхой харагдаад байдаггүй Дэлхийн банкны мэргэжилтнүүд зөвлөдгөөрөө зөвлөж, Монголбанкийг нэгэн цагт удирдаж явсан хоёр экс ерөнхийлөгчийг нь Хяналтын зөвлөлд нэр дэвшүүлсэн нь төрийн ордны гол үйл явдлын нэг байлаа. Дээр нь, Сонгуулийн ерөнхий хорооны дарга асан Ж.Ядамсүрэн гэхээр хэнийг хэн хянах гээд байгаа нь нэг л ойлгомжгүй болох аж. УИХ дээр л эл асуудлыг нухацтай хэлэлцэхгүй бол олон ерөнхийлөгчийн үзэл бодлын зөрчил нь улс төрийн тоглолтыг хурцатгах ажээ.
Г.Отгонжаргал
Зохиогчийн эрх: “Улс төрийн тойм” сонин.