Үндэсний статистикийн хорооноос сар бүр нийгэм, эдийн засгийн үзүүлэлтүүдийг харуулсан статистик мэдээллийг гаргадаг билээ. Манай улсад хүн амын амьжиргааны түвшин хэр байгаа, ядуурал, хэрэглээний бүтээгдэхүүний үнийн өсөлт зэрэг олон хүчин зүйлсийг нэгтгэн гаргасан зарим судалгаанаас хүргэе.
АЖИЛГҮЙ ИРГЭДИЙН ТОО НЭМЭГДСЭЭР БАЙНА
Тухайн иргэний, өрх гэрийн цаашлаад улс орны эдийн засгийн хөгжилд хамгийн чухал иргэдийн сэтгэл ханамж. Иргэн бүр өөрийн гэсэн ажлын байртай, хөдөлмөр эрхэлдэг байвал маш том ахиц дэвшил. Ажилгүйдлийг арилгаснаар ядуурлыг арилгах болно. Нам, нэр дэвшигч бүрийн сонгуулийн мөрийн хөтөлбөрийн нэгдүгээрт шахам бичигддэг энэ асуудал олон сонгуулийн нүүр үзээд байгаа ч “од” болсоор л байна. Энэ оны эхний улирлын байдлаар ажил идэвхтэй хайж байгаа ажилгүй иргэдийн тоо 38.1 мянга болж өмнөх оны мөн үеийнхээс 3.8 хувиар өссөн байх юм. Үүний цаана хөдөлмөрийн биржид бүртгүүлээгүй өчнөөн олон ажилгүй иргэн байгаа нь тодорхой.
МАХНЫ ҮНЭ УРЬД ӨМНӨ БАЙГААГҮЙГЭЭР ӨССӨН
Нэг хүнд ногдох малынхаа тоогоор дэлхийд тэргүүлдэг манай улс удахгүй малынхаа махыг хамгийн өндөр үнээр авч иддэг орнуудын нэг болох нь ээ. Өнгөрсөн нэгдүгээр сарын байдлаар нэг кг хонины мах дунджаар ястай ясгүйгээсээ хамаарч 2590-2900 төгрөг, үхрийн мах 2900-3400 төгрөг, ямаа 1800, адууны мах 2400 төгрөг байсан юм. Харин дараа сард нь махны үнэ харьцангуй тогтвортой байв. Өнгөрсөн гуравдугаар сард тодорхой хувиар өсч эхэлсэн дүр зураг харагдаж эхэлсэн. Гэтэл өнөөдрийн байдлаар мах идэхгүйгээр амьдарч чаддаггүй монголчуудыг махнаас гаргахаас өөр аргагүй болгох үзүүлэлт гарчээ. Амьдрал дээр төдийгүй цаасан дээр ч бидний амьдрал өөдлөх биш уруудаж байгаа жишээ энэ. Үндэсний статистикийн хорооноос гаргасан судалгаанаас үзвэл хонины махны үнэ дунджаар 5540 төгрөг, үхрийн мах 6113-6450 төгрөг, ямааны мах 4000 төгрөг, адуу 4317 төгрөгийн үнэтэй байна. Энэ нь өмнөх сарын үнэтэй харьцуулбал зарим нь бага хэмжээгээр өсч, зарим нь бага хэмжээгээр буурсан ч оны эхний үеийнхтэй харьцуулбал хоёр дахин өссөн үзүүлэлт юм. Өмнө нь бидэнд махаа 7000 шахам төгрөгөөр авч идэж байсан түүх байхгүй гэхэд хилсдэхгүй. Үнээ нэмсэн шалтгаанаа зуд турхан, малын хорогдлоос л ийм юм боллоо хэмээн шалтаглаж байгаа ченжүүд, “эх дэлхийгээ аварч, цагаан хоолтон болцгооё” хэмээн уриалдаг хүмүүс махны үнийн энэхүү өсөлтөд баярлаж байгаа нь дамжиггүй. Зөвхөн махаар зогсохгүй хүнсний өргөн хэрэглээний бараа болох гурил, элсэн чихрийн үнэ ч энэ онд дээд хэмжээндээ хүртэл өссөн. Цагаан будааны үнэ одоогийн байдлаар 1800 орчим төгрөгт хүрчихээд байгаа нь нэг талаар бэлэн мөнгө ихээр тараасантай холоотой ч нөгөө талаар урд хөрш маань будаагаа экспортлохоо болисонтой холбоотой юм.
Статистик мэдээгээр энэ онд улсын хэмжээнд нийт найман сая гаран мал байгалийн гамшгийн улмаас буюу зүй бусаар хорогдоод байгаа. Нийт хорогдсон малын ихэнх нь ямаа, хонь хэмээн мэдээнд дурьджээ. Манай улс эрс, ширүүн уур амьсгалтай, хатуу өвөлтэй ч өмнөх жилүүдэд нүүрлэж байсан зудын гамшгийн хор, хохирол өдийн тооны малыг авч одсон тохиолдол байхгүй юм.
ӨРХИЙН ОРЛОГО ЦААСАН ДЭЭР Л НЭМЭГДСЭН
Үнийн өсөлт, амьжиргааны түвшний доройтол нь улсын төсвөөс их хэмжээний тэтгэвэр, тэтгэмж, хувь хишгийг тараасан явдал хэмээн эрдэмтэн, судлаачид үзээд буй. “Эх орны” хишиг буюу “Хүний хөгжил сан”-гийн мөнгийг энэ жилийн эхний улирлын хэмжээнд 2.3 сая иргэнд өгчээ. Тэгэхээр ард иргэддээ төсвийн мөнгөнөөс бэлнээр 162.3 тэрбум төгрөгийг тараасан гэсэн үг. Иргэд нэгэнт өгсөн мөнгийг авахаас яах вэ хэмээн хишгийг хүртсэн ч, эргээд төр засгийн буруу бодлогыг шүүмжилсээр байгаа. Хэдийгээр цаасан дээрх мэдээнд хүн амын орлого, цалин нэмэгдсэн гэж буй ч амьдрал дээр энэ нь өргөн хэрэглээний барааны үнийн өсөлтөд дарагдаад бодит өсөлт болж байгаа нь юу л бол.
Мөн нийгмийн халамжийд (тэтгэвэр, тэтгэмж) эхний улирлын байдлаар 170.9 мянган хүнд 15.4 тэрбум төгрөгийг өгсөн үзүүлэлтийг тус газраас гаргажээ. Харин улсын нэгдсэн төсвийн орлого, тусламжийн нийт хэмжээ энэ улиралд 781 тэрбум төгрөг байснаас нийт тэнцэл 190.1 төгрөгийн алдагдалтай гарсан байна. Мөн төсвийн урсгал орлого 753.7 тэрбум төгрөг, үүнээс урсгал зардал 763 тэрбум төгрөг болж урсгал тэнцэл 9.3 тэрбум төгрөгийн алдагдалтай гарсан хэмээн Статистикийн ерөнхий хорооны тайланд мэдээлжээ.
Т.Урангэрэл.
Зохиогчийн эрх: “Улс төрийн тойм” сонин.