3,415.19
Өнгөрөгч парламентын үед Сү.Батболдын Засгийн газраас баталсан “100 мянган айлын орон сууц” хөтөлбөрийн ээлжит “хохирогчид” өнгөрөгч долоо хоногт Сүхбаатарын талбайд суулт зарлав. Жилийн зургаан хувийн хүүтэй зээлд хамрагдахаар ОСКК-д хүсэлтээ гаргаж, материалаа бүрдүүлсэн иргэдийн тоо аль хэдийн 4000 даваад байгаа ч зээлээ авч чадсан нь тун цөөхөн. Тэдгээрийг төлөөлж “хөнгөлөлттэй зээлд хамрагдахаар хашаа байшингаа зарж байрныхаа урьдчилгааг төлсөн ч зээл олгогдоогүйн улмаас орох оронгүй боллоо” гэсэн 200 гаруй иргэд Сүхбаатарын талбайд суулт хийлээ. Тэдний энэ “улс төрийн” тэмцлээс болж Барилга хот байгуулалтын сайд Ц.Баярсайхан төрийн ордонд зарласан хэвлэлийн бага хурлаа цуцлан зугтахад хүрэв. Харин суултаа өлсгөлөн болгон үргэлжлүүлэхээ мэдэгдсэн иргэдэд Сүхбаатар дүүргийн Засаг дарга болон Цагдаагийн хэлтсээс зөвшөөрөл өгсөнгүй.Засгийн газар “100 мянган айлын орон сууц” хөтөлбөрийг санхүүжүүлэхийн тулд 200 хүртэл тэрбум төгрөгийн үнэт цаас худалдаалах, бонд гаргах эрхийг Хөгжлийн банкинд өгсөн байдаг. Харин худалдаалсан бондын хэмжээ 80 тэрбум төгрөгт хүрээд зогссон тул санхүүжилт байхгүйн улмаас 6 хувийн хүүтэй зээлийн олголт тасалдахад хүрээд байгаа аж. Нэгэнт Хөгжлийн банкны бондыг худалдан авагч олдохгүй бол зээл ч бас хэрхэн олгогдох билээ.
Төрийн банкнаас Барилга, хот байгуулалтын яаманд бичсэн танилцуулгаас үзвэл хөтөлбөр хэрэгжиж эхэлснээс хойш буюу өнгөрөгч оны зургадугаар сараас хойш нийт 1333 иргэнд 58,2 тэрбум төгрөгийн зээл олгосон байна. Үүнээс гадна Монголбанкнаас баталсан “Заавал байлгах нөөц тооцож, хяналт тавих журам”-ын дагуу тус банк нийт олгогдсон 80 тэрбум төгрөгөөс 12 хувиар бодож 9,5 тэрбум төгрөгийг заавал байлгах нөөцөд үлдээжээ. Үлдэгдэл 12.5 тэрбум төгрөгөөр ердөө 284 иргэнд зээл олгох боломжтой. Харин одоо ОССК дээр хүлээгдэж байгаа 4337 иргэдийн зээлийг шийдвэрлэхийн тулд дахиад 131 тэрбум төгрөг шаардлагатай юм байна.
Уг нь Барилга хот байгуулалтын сайд Ц.Баярсайхан ажлаа авсаныхаа дараа “ОССК дээр одоо материалаа бүрдүүлж, урьдчилгаагаа төлөөд байгаа 1500 иргэний зээлийг бид шийднэ. Түүнээс цааш бол 6 хувийн зээлийг дахин олгох боломжгүй. Үүний оронд арилжааны банкуудын өгч байгаа орон сууцны зээлийн хүүг буулгах чиглэлээр ажиллах ёстой” хэмээн мэдэгдсэн. Гэвч сайдын байр суурь салбарын бодлого болж гарахаас өмнө ОССК дээр бүртгэлтэй иргэдийн тоо 4000-аас хол давчихаад байна.
Асуудлыг эерэг талаас нь харвал өмнөх Засгийн газрын үед баталсан “100 мянган айлын орон сууц” хөтөлбөрийг Шинэчлэлийн Засгийн газар хараахан зогсоочихоогүй байгаа. Дээр нь тухайн үед салбараа хариуцаж байсан Х.Баттулга сайд ч бас энэ Засгийн газарт суудал эзэлж байгаа. Тиймээс одоогийн сайд Ц.Баярсайханы ажлаа хүлээж авсан даруйдаа хийсэн “Зургаан хувийн зээл чинь сонгуулийн шоу байсан байна, эдийн засгийн хувьд хэрэгжих ямар ч боломжгүй зүйл” гэдэг шүүмжлэлийг хүлээн зөвшөөрөхөөс аргагүй ч хэрэгжүүлэхийн төлөө явах нь энэ Засгийн газрын бас нэг үүрэг. Ялангуяа өмнөх Засгийн газарт алба хашиж байсан, одоо хашиж байгаа хүмүүсийн хувьд гаргасан шийдвэрийнхээ төлөө хариуцлага хүлээх хэрэгтэй гэсэн үг. Гэвч санхүүжилтыг яах вэ? Одоо хэрэгжүүлж байгаа 6 хувийн зээлийг олгохын тулд банкууд 3,0 хувийн орлого олж, 3,5 хувийн зардал гаргаж байгаа. Өөрөөр хэлбэл олж байгаа ашиг нь -0,5 хувь. Ийм ашиггүй бизнесийг хэн ч байлаа санхүүжүүлэхгүй. Өөрөөр хэлбэл Хөгжлийн банкны бондод худалдан авагч дахиад гарахгүй. Тиймээс зээл олгож буй банкуудад ядахдаа бага ч гэсэн ашиг үлдээхийн тулд 6 хувийн зээлийг буцаагаад жилийн 8 хувь луу шилжүүлэх саналыг Төрийн банк болон салбарын яамнаас санал болгож байгаа юм байна. Гэхдээ үүнийг ажил болгохын тулд Засгийн газар дахиад бодлогоо эргэж харах хэрэгтэй болно. Сонгуулийн шоу хэвээр байх уу, зээлийн бодлого болох уу? Зээл олгосон тоолонгоор барилгын үнэ буух биш, өсөөд байвал яах вэ? Ингэхэд энэ бодлого бага дунд орлоготой иргэдийг дэмжсэн бодлого уу, эсвэл барилгын компаниудыг дэмжээд байна уу?
