Дунд сургуулийн сөөсгөрхөн хүү хэдэн мөр холбон бичсэнийг “Буурал” Чулуунбаатар багш маань үзэж урам өгсөнөөс хойш уран зохиолын номноос салахаа байж, “Яруу найрагч болно” хэмээн үеийнхэндээ бардамнадаг болж билээ. Тэгээд анх удаа 1997 оны “Болор цом” яруу найргийн их наадмыг сар шинийн битүүний өдөр МҮОНТ-ээр шимтэн үзсэн юмдаг. Тухайн наадамд МЗЭ-ийн шагналт яруу найрагч Мөнхөөгийн Билэгсайхан “Гэгээн Монгол” шүлгээ гал цогтойхон уншиж, үзэгч олны сэтгэлийг байлдан дагуулж байсан. Түүнээс хойшхи “Цом”-уудыг зурагтаар жил алгасалгүй үзсэн бөгөөд тэргүүн найрагчдын нэр, тэдгээрийн түрүүлсэн шүлгийг бараг л  цээжээрээ мэддэг болсон доо. Ингээд оюутан болж ирээд яруу найрагч Авгаржин Жамсрангийн Баяржаргал ахтайгаа танилцан түүнийг дагаж, анх МЗЭ-ийн хаалгаар догдлонгуй алхаж байсан минь саяхан. Ер нь “Болор цом” дан ганц яруу найргийн уралдаан, тэмцээн бус бүх л уран бүтээлч, зохиолчдын жилдээ ганц удаа цуглаж, биесээ санасан сэтгэлээ дэвтээн, тухайн жилдээ туурвисан ном бүтээлээ гарын үсэг, сэтгэлийн нандин үгсийн хамт дурсгаж, шинэ бүтээлийн их онгодоо хөгөлдөг их баяр цэнгэлийн арга хэмжээ болохоос биш яруу найргийн хэм хэмжүүр биш хэмээн олон хүн хэлдэг. 

Харин “Болор цом” наадам маань  өдгөө 30 нас хүрч байна. Анх тэртээ 1983 онд МУХБаатар, АУЗохиолч, Төрийн шагналт Дэндэвийн Пүрэвдорж агсан санаачлан зохион байгуулж, “Хүн төрлхтөнд хэлэх үг” шүлгээрээ тэргүүн байрыг хүртэж байжээ. Дараа жил нь буюу 1984 онд АУЗ, ТШ, СГЗ Дөнгөтийн Цоодол “Нэр нь тодроогүй баатрууд” шүлгээрээ, 1985 онд нь АУЗ, ТШ, СГЗ Бавуугийн Лхагвасүрэн “Шагнал” шүлгээрээ тус тус тэргүүн байрыг эзэлж байсан байдаг. Эдгээр найрагчдын Болор цом авсан шүлгэнд тухайн үеийн нийгмийн захиалга хүчтэй илэрсэн байх нь ч бий. Жишээ нь яруу найрагч Б.Лхагвасүрэнгийн
“Шагнал” шүлэгт:

. . . Орчлонг хувьсгасан Ленин
Одонгүй байсан
Ленин өөрөө
Дэлхийг шагнасан
Мөнхийн одон . . . /Б.Л/ гэсэн байдаг.

Үүнээс гадна “Болор цом” наадмын сонирхолтой амжилтууд зөндөө байдаг. Хамгийн сонирхол татахуйц нь АУЗ, ТШ, СГЗ Д.Цоодол /1984, 1993, 1997/,  АУЗ, ТШ, СГЗ Б.Лхагвасүрэн /1985, 1992, 1998/ нар тус бүр гурван удаа энэхүү наадмын тэргүүн байрт шалгарсан явдал юм. Мөн Нацагдоржийн шагналт яруу найрагч Цоодолын Хулан /1994, 2010/ хоёр удаа, яруу найрагч Лхагвасүрэнгийн Хасар /2008/ нэг удаа тус тус түрүүлсэн нь аав охин хоёр нийтдээ таван түрүү, аав хүү хоёр нийлээд дөрвөн түрүү хүртсэн нь хоёр айл “Болор цом” наадмын есөн түрүү авсан сонин амжилтын эзэд болгожээ. Мөн СГЗ Цэндийн Чимэддорж 1989/Малчин/, 1999/Элсэн тасархай/ онуудад “Болор цом”-д түрүүлсэн нь Монгол бөхөөр бол Дархан аварга Д.Хадбаатарын амжилттай эн зэрэгцэхүйц амжилт юм. Түүнчлэн яруу найрагч Б.Ичинхорлоо хоёр жил /1990-Тэнгэр, 1991-Эх нутаг/ дараалан түрүүлсэн цорын ганц/одоогийн байдлаар/ яруу найрагч юм. Түүний ингэж хоёр жил дараалан түрүүлсэнийг Ардчилал эхэлж, залуу хүмүүсээ дэмжсэн гэж үзэх хүмүүс байдаг бол Монголын ард түмэн яруу найргаар ачааллаа тайлдаг байсан үед сайн шүлэг бичиж гарч ирсэн гэж ярих нь ч байдаг.

Түүний:
“Миний Монголын тэнгэрийг эсгэх гэж
Бусдын од харавдаггүй
Миний Монголын тэнгэрт эрхлэх гэж
Бусдын од шохоорхдог юм
Миний Монголын тэнгэрт өдөлсөн шувуу
Бусдын тэнгэрт өдөө цацдаггүй
Миний Монголын тэнгэрт өссөн бүргэд
Будант газар ясаа тавьдаггүй.” хэмээн өөрийн эрхгүй омогшуулсан “Тэнгэр” шүлгийг мэдэхгүй миний үеийн залуус бараг байхгүй гэхэд хилсдэхгүй. Энэ мэтчилэн сонирхолтой, түүхэн амжилтууд өдий төдий бий. Мөн 1986 онд Т.Очирхүү “Чулууны магтаал” шүлгээрээ, 1987 онд  АУЗ, ТШ, СГЗ Пунцагийн Бадарч “Тэмээ” шүлгээрээ, 1988 онд АУЗ, ТШ, СГЗ Тангадын Галсан “Жирмийн сүлжээгээ”-рээ, 1995 онд Барнангийн Доржпалам “Хөөрлийн шүлэг”-ээрээ, 1996 онд Дамбын Төрбат “Ижий шүлэг”-ээрээ тус тус түрүүлж Янжинлхам бурханы хөрөг, Болор цомын эзэн болцгоож байсан түүхтэй.

Ингээд 2000 онд яруу найрагч Гомпилдоогийн Мөнхцэцэг/ Янжинлхам бурханд гуйж мөргөх шүлэг/ түрүүлсэнээс хойш “ерээд оныхон”-ы “Болор цом”-ыг өргөх үе жинхэнэ ёсоороо ирсэн гэж болно. Учир нь 2003 онд яруу найрагч Дамдинсүрэнгийн Урианхай “Шөнийн онгоц” шүлгээрээ түрүүлснээс бусад түрүү нь “Мөнгөн үе”-ийнхэнийх болоод байгаа юм. Эдгээрийг дурьдвал: ”2001 онд Ц.Бавуудорж “Хүрэл чоно” шүлгээрээ, А.Эрдэнэ-Очир 2002 онд “Зам” шүлгээрээ, 2004 онд Ж.Баяржаргал “Арга билгийн ертөнц”-өөрөө, 2005 онд Ж.Мөнхбат “Бурхан хүсэл”-ээрээ, 2006 онд Б.Галсансүх “Англи хэлэнд итгэж зориулав” шүлгээрээ, 2007 онд Ш.Лхамноржмаа “Газрын үг”-ээрээ, 2009 онд Х.Эрдэнэбаатар нэргүй шүлгээр тус тус тэргүүн байр эзэлсэн нь бүгд нэгэн үеийн уран бүтээлийн андууд. Харин өнгөрөгч онд буюу “Болор цом-29”-д түрүүлсэн Д.Болдхуяг /Монгол хэл/ найрагч бол эдгээрийн арай хожуу үеийнхэний төлөөлөл болох юм.

Удахгүй шинэ он гаргаад Болор цом болдогоороо болно. Энэ удаагийнх гучин жилийн ой гэдэг утгаараа онцлог гэдгийн албаны хүмүүс нь хэлж байгаа. Болор цом наадам өнөөдөр хүнээр бол  сайн, муугаар хэлүүлээд үзчихсэн, бусдыг “хэн нь хэн бэ?”-г ялгахтайгаа болсон идэр насандаа явна. Гэсэн ч сүүлийн жилүүдэд уншигч, үзэгчид маань “Болор цом” наадмыг “Найрааны болсон, хэн түрүүлж, хэн айрагдах нь хэдэн сарын өмнөөс тодордог. Удирдлагууддаа хэр их мөнгө өгнө нь тэгж байж түрүүлдэг” хэмээн ярьцгаах болсон. Зарим жилийн наадмын шалгаруулалт, үр дүнг харж суухдаа надад ч гэсэн иймэрхүү бодол төрдөгөө нуугаад яахав. Тиймдээ ч 2000-аад он гарсанаас хойш “Цом”ын үзэгчид цөөрч, шүлэг, яруу найргаар сэтгэлээ хөгөлдөг байсан ард иргэд маань хошин шогийн үзвэр рүү хошуурах болсон гэдэгтэй санал нийлэх хүмүүс нилээд бий гэдэгт итгэнэ. Үгүй ч байж болно. Ямартаа ч “Болор цом” наадмын тэргүүн байрыг шалгаруулахдаа цахим хэлбэрээр үзэгч, уншигч олны саналыг авч, түүнийгээ ил тодоор зарлан, шүүгчдийн саналтай харьцуулж байж тодруулдаг болбол элдэв хардлаганд өртөхгүй, хэл амнаас холуур сайхан наадам болох болов уу? хэмээн санадагаа энд дурдъя. Эцэст нь хэлэхэд цаг төрийн ороо бусгаа энэ цаг үед ард түмнийхээ оюун санааг өөр зүйлээр сэргээж байх үүрэг хүлээсэн хүмүүс бол уран бүтээлчид байдаг. Тиймдээ ч “Болор цом” бол уран бүтээлчдийн цугларалтын, яруу найргийн их баяр болохоос биш тэмцэлдээн, уралдааны талбар биш билээ.