“Мөрөөдлийн театр”-ийн жүжиг­чин Соёлын тэргүүний ажилтан Г.Алтаншагайтай ярилцлаа.

-“Амьдрал өөрөө бэлэг” хошин шоугаа тоглоод нэлээд хэдэн хоног өнгөрчихлөө. Хүмүүс хэр хүлээж авч байна вэ?

-Амьдрал бол хүмүүст бурханаас өгсөн асар том бэлэг гэж би боддог. Хүн амьдралаас, аав ээж, хань ижил, үр хүүхэд, анд нөхөд, хамт олноо олж авдаг бөгөөд энэ бүхэн нь бэлэг болж ирдэг. Харин тэр бэлгийг хэрхэн яаж тогтоох вэ, хэр сэтгэл хангалуун байх вэ гэдэгт амьдралын утга учир оршдог юм болов уу.

Манай тоглолтыг үзсэн хүн бүр нэг орой ч гэсэн энэ амьдралдаа сэтгэл хангалуун болоод гарвал бидний үзэгчдэдээ бэлэг барьсны зорилго биелэх юм.  Тиймээс хүн бүр сонгосон амьдралдаа сэтгэл хангалуун байгаасай гэдэг үүднээс тоглолтоо “Амьдрал өөрөө бэлэг” гэж нэрлэсэн. 40 гаруй хүний бүрэлдэхүүнтэйгээр сар хэртэй тоглолоо. Хошин урлагийн нэрт жүжигчин Ш.Алтанцэцэг, гавьяат жүжигчин Ж.Оюун­дарь нар манай тоглолтонд урилгаар оролцож байгаа. Үзэгчид их сайхан хүлээж авч байна. 

-Мөрөөдлийн театрынхан өмнө нь “Миний нууц хүү”, “Хайртай бол эргэж хараарай” драмын жүжиг, “Ээжийн дайсан” кино хийж байсан. Энэ тоглолтын дараа юу хийхээ төлөвлөсөн үү?

-“Амьдрал өөрөө бэлэг” тоглолтоо хөдөө орон нутагт хийхээр төлөвлөж байна. Ажил төрлийн шалтгаанаас болоод эх орноо бүтэн тойрч бол чадахгүй байх. Тиймээс Өвөрхангай, Архангай, Баянхонгор, Хөвсгөл, Эрдэнэт, Дархан, Сэлэнгэ, Зүүнхараад очиж тоглоно гэсэн маршрут гаргасан. Арваннэгдүгээр сарын нэгнээс аялалдаа гарна. Ирээд шинэ жилийн нэвтрүүлгүүд бэлтгэх ажилдаа орно. Бүр хэтийн зорилго бол уран сайхны кино хийх бодолтой байна.

-Танай театр их сайхан нэртэй. Чухам яагаад ингэж нэрлэсэн юм бэ?

-Мөрөөдөл гэдэг бол өгөгдөхүүн өндөртэй үг л дээ. “Мөрөөдөхөд мөнгө төлөхгүй” ч гэдэг. Мөнгө төлдөг болсон ч хүн төрөлхтөн мөрөөдсөөр л байх болов уу. Яагаад гэвэл, мөрөөдөл хүний амьдралыг гэрэл гэгээ, зорилготой болгодог. Хүн мөрөөдлийнхөө төлөө хөдөлмөрлөдөг, хичээдэг, чармайдаг байх ёстой. Амьдралыг мөрөөдөлгүйгээр төсөөлөхөд бэрх. Тийм ч учраас “Мөрөөдлийн театр”  гэж нэрлэсэн. Театраа байгуулж, хамт олноо бүрдүүлэх нь миний мөрөөдөл байсан. Мөн тайзан дээр тавигдаж байгаа тоглолтууд миний мөрөөдөл байсан. Бид бол мөрөөдлөө л биелүүлж яваа залуус.

-Ажил төрөл тань бүтэмжтэй байна. Харин эгэл жирийн хүмүүний амьдрал дахь мөрөөдөл тань хэр биелж байна?

-Миний мөрөөдөл үргэлж биелдэг. Би бага байхдаа урлагийн хүн болохыг мөрөөддөг байлаа. Тэр мөрөөдөл маань биелсэн. Оюутан болоод Драмын театрт орохыг мөрөөддөг болсон. Бас л биелсэн. Дараа нь хамт олонтой болох юмсан гэж боддог болсон. Биелсэн. Надад одоо ч том мөрөөдөл байгаа. Гагцхүү тэр мөрөөдлийг  бодит зүйл болгох ёстой. Бодит зүйл болгохын тулд хөдөлмөрлөж л явна даа.  

-Та амьдралын энэ их хөдөлгөөнийг ямар өнгөөр төсөөлдөг вэ?

-Амьдрал бол тэр чигээрээ сонголт. Хүн алхам тутамдаа янз бүрийн сонголттой нүүр тулгарч байдаг. Тиймээс сонголтоо мэргэн хийх хэрэгтэй. Хамгийн гол нь хүн сонгосон сонголтондоо үнэнч байх хэрэгтэй. Гэтэл амьдралыг өнгөөр төсөөлөх юм бол үүний эсрэг юм. Амьдралын энэ их хөдөлгөөнийг би алаг эрээн өнгөөр төсөөлдөг. Зарим үед хар, заримдаа цагаан, зарим үед улаан, заримдаа бүр ямар ч өнгөгүй болно. Амьдрал оршиж л байгаа бол тэр өнгө байнга өөрчлөгдөнө гэж би боддог. Амьдралаа ямар өнгөтэй байлгах нь тухайн хүнээс л шалтгаална. Тиймээс ганцхан олдож байгаа амьдралаа хар бараан өнгөтэй болгохгүй яваасай, болж л өгвөл цагаан цэнхэр, гэрэл гэгээлэг өнгөөр чимээсэй л гэж боддог. Хэн нэгний худал хуурмаг өнгөөр биш өөрийнхөө бодож сэтгэсэн өнгөөрөө л амьдралаа будаасай гэж хүсдэг.

-Яг одоогоор таны амьдралын үнэ цэнэ юун дээр тогтож байна вэ?

-Гэр бүл, мэргэжил, хамт олон маань байна. Энэ бол хамгийн эрхэм зүйл. Мэдээж төрүүлж өсгөсөн аав, ээж минь байлгүй л яах вэ. Энэ л миний амьдралын хамгийн үнэ цэнэтэй зүйл юм даа.

-Залуу хүний хувьд хайр сэтгэлийн талаарх бодлоо хуваалцаач.

-Хайр бол энэ амьдралыг утга учиртай болгож, зөв гольдролд нь оруулдаг зүйл. Манайхан нэг буруу ойлголттой байдаг л даа. Эхнэр, нөхөр болох гэр бүлийн хайрыг юун түрүүнд авч үздэг, тэрийг л хайр гэж ойлгодог. Би энэ амьдралыг хөдөлгөгч хүч бүхэн хайр дээр тогтдог гэж боддог. Тиймээс хатаахгүйн тулд байнга усалж тордож байх хэрэгтэй. Ингэж л байх юм бол бат бөх байж, хүрээгээ тэлж, цэцэглэх болно. Аав ээж, эхнэр хүүхэд, байгаль дэлхийгээ хайрлан хүндэтгэж байж би болоод миний хойч үе оршин тогтнодог учир хайр гэдэг зүйлийг өдөр болгон усалж тордож байх хэрэгтэй. Хүнд сайхан үг хэлж, сайхан үгээр сэтгэл зүрхийг нь гэгээн болгож байвал хайр хүрч байгаагийн нэг илрэл юм болов уу.

-Та энэ цаг үеийн  маргаашийг ямраар төсөөлж байна?

-Би маргаашийн өдрийг амжилт эсвэл хөгжил дэвшлээр төсөөлдөг. Хүн амьдралаа сайн сайхнаар харж байж урагшаа тэмүүлдэг. Хар бараанаар бодоод байвал урагшаа гишгэж чадахгүй шүү дээ. “Урагшаа арван удаа хүчтэй алхсанаас зуун удаа нэг хэмээр алх” гэдэг дээ. Байнгын жигд хөдөлгөөнөөр урагшилж байвал хөгжилд хүрэхийн гол үндэс болдог гэж би ойлгодог. Хүн бодит юмны төлөө маргаашаа харах хэрэгтэй. Би хувьдаа миний амьдралын нэг өдөр эх орны минь хувьд амжилт дагуулсан өдөр байгаасай, амжилт, амжилт л гэж бодож явдаг хүн.

-Монголын драмын урлагийг тийм л түвшинд хүргэчих юмсан гэсэн хүсэл төрдөг үү?

-Би Улсын драмын эрдмийн театрт таван жил ажилласан. Хүмүүс надаас “Ямар дүрд тоглохыг хүсч байна вэ?” гэж их асуудаг байлаа. Би боддог л доо. Залуу хүн гэдэг хэн нэгний нэр хүнд, эсвэл алдар хүндийн халхавчин дор юмыг жижиг харж, жижиг сэтгэж болохгүй.

Би театраас гарсан. Шинэ театраа байгуулсан. Энэ их урлагт орон зайгаа бий болгохын тулд залуудаа л хөдөлмөрлөх хэрэгтэй. Би зорилгынхоо төлөө л энэ алхмыг хийсэн. Тиймээс Монголын үзэгчид өнөөдөр бидэнтэй хөл нийлүүлэн алхаж явна. Энэ зуун бол мэдээллийн эрин учраас Монголын иргэд дэлхийд алдартай киноны нээлтийг зэрэг л үзэж байна. Тиймээс бид үзэгчдэдээ гологдохгүйн тулд шинийг эрэлхийлж, цоо шинэ юм гаргаж ирж байх ёстой. Тэрнээс биш залуу хүн гэдэг далбаан дор хөгшчүүдээ хараад зүгээр суух юм уу, юу ч хийгээгүй байж хөгширсөн хойноо цээжээ дэлдэлтэй нь  биш. Бид шоу драм гэдэг жанраар тоглож байгаа. Энэ жанр бол өмнө нь Монголд байгаагүй цоо шинэ жанр. Энтертэйнментийг драмын урлагтай хэрхэн хослуулж болох вэ гэдгийг үзүүлэхийг л хичээж байна.

-Улс оршин тогтнож байж урлаг оршин тогтоно гэдэг. Улс хөгжиж  байвал урлаг хөгждөг ч гэдэг. Та ямар ч цаг үед урлагтаа л үнэнч байж чадах уу?

-Монгол хөгжиж байна. Хүн оршин тогтнож л байвал хөгжил явагддаг. Түүнтэй адилхан бид ч өнөөдөр хөгжиж л яваа. Хөгжлийн төлөө хамтдаа зүтгэж л явна. Гагцхүү энэ хөгжлийн төлөө хүн бүр өөр өөрсдийнхөө ажлыг л сайн хийх хэрэгтэй. Хүн бүр 76-гийн нэг болох албагүй. Цэвэрлэгч нь цэвэрлэгчээ, жүжигчин нь жүжигчнээ сайн хийх хэрэгтэй. Хүн болгон дор бүрнээ ажлаа хийгээд явж байвал улс хөгжинө. Тиймээс би ч бас жүжигчнийхээ ажлыг сайн хийх хэрэгтэй. Түүнээс бид нэр хүндийн хойноос хөөцөлдөөд байвал намагт л унана шүү дээ.  Сонгосон мэргэжил маань миний амь амьдрал, гэр бүл юм. Ний нуугүй хэлэхэд амьдрахын эрхэнд л ажиллаж байна шүү дээ. Тэрийг дагаад нэр хүнд явж байдаг. Нэр хүндийг баруун гартаа бат найдвартай барьж, цэвэрхэн авч явах хэрэгтэй. Миний нэр хүндийн баталгаа бол урлаг учир би урлагтаа үнэнч л зүтгэх ёстой. Урлаг бол миний сонгосон зам. Тиймээс би энэ сонголтондоо үнэнчээр зүтгэсээр л нөгөө ертөнцийг зорино.

-Та шүүмжлэлийг хэр хүлээж авдаг вэ?

-Миний хувьд шүүмжлэл гэдэг хамгийн сайхан зүйл. Юугаараа сайхан вэ гэхээр жүжигчний мэргэжлийг хүн судлаач мэргэжил гэдэг. Яагаад гэвэл олон дүрд хувирч, олон дүрийг судалдаг. Энэ ч утгаараа шүүмжлэлийг ямар хүн хэлж байна, би түүнийг хэрхэн хүлээж авах вэ гэж боддог. Үнэн шүүмжилж байна уу, доош нь хийх  гээд байна уу, эсвэл цаасан малгай өмсгөөд байна уу гэдгийг ялгаж салгах хэрэгтэй.

Б.Хадбаатар