Улаанбаатар хотын замын түгжрэл, бөглөрөл, утаа униар, хог тоосноос дутахааргүйгээр нийслэлчүүдийн аюулгүй амьдрах баталгаанд халдаж буй асуудал бол замбараагүй, зөвшөөрөлгүй баригдаж буй барилгууд. Нийслэлд алга дарамхан газар харагдах юм бол кран “сойгоод”, блок өрөөд эхэлдэг нь Монголын барилгын салбарт ердийн үзэгдэл болчихсон. Хэдэн жилийн өмнө ашиглалтад авахаар очсон улсын комисс нь барьж дуусан барилгын шат нь нурснаас амиа алдаж байсан хэрэг ч гарч л байсан. Гэхдээ зөвшөөрөлгүй баригдаж буй барилгуудыг цэгцлэх, тэдний үйл ажиллагааг зогсоох асуудал өнөөдрийг хүртэл яриа төдий байснаас албан ёсоор хэрэгждэггүй байлаа.
Мэдээж, хэн гэсэн гудамжаар зүгээр алхаж байгаад дээрээс нурж ойчсон кранд даруулж, зуурдаар амиа алдахыг хүсэх билээ. Улаанбаатар хотын нутаг дэвсгэрт барьж буй барилга угсралтын ажил эрхлэх үндсэн зөвшөөрөл (БУАЭҮЗ)-гүй 79 барилгын жагсаалт гарсан байна. Тодруулбал, “Гацуур”, “Авзага трейд”, “Орчлон констракшн”, “Өндөр буян”, “Жугамт өргөө”, “Наран урт”, “Эдшил”, “Бат трейд”, “Саруул шилтгээн”, “Гандирс од” зэрэг олон компани зөвшөөрөлгүй, хууль бусаар барилга барьж байсан аж.
Тухайлбал, МАН-ын том санхүүжүүлэгч гэгддэг Л.Чинбатын “Гацуурт” компани гэхэд л Сүхбаатар дүүрийн дөрөвдүгээр хорооны нутаг дэвсгэрт зөвшөөрөлгүйгээр 12 давхар барилга барьж байсан, Хүүхдийн урлан бүтээх төвийн дэргэдэх оффис, үйлчилгээний зориулалттай “Саруул шилтгээн” ХХК-ийн 12 давхар барилгыг “Журамт өргөө”, “Аганист” ХХК ямар ч зөвшөөрөлгүйгээр бариад бараг дуусч байгаа аж. Нийслэлийн Засаг даргын Тамгын газраас гаргасан судалгаагаар Сүхбаатар дүүрэгт 16 барилга, Сонгинохайрхан дүүрэгт 17 барилга, Баянзүрх дүүрэгт 18 барилга, Чингэлтэйд тав, Баянголд 12, Налайхад нэг барилга зөвшөөрөлгүй баригдаж байна. Нийслэлийн мэргэжлийн хяналтын газраас эдгээр барилгыг барьж буй болон захиалагч компаниудад хууль бус үйлдлээ таслан зогсоох шүүхийн албадан албан бичгийг хүргүүлсэн байна.
Түүнчлэн зөвшөөрөлгүй барьж буй барилгыг ус, дулаан цахилгаанаар хангахгүй байхыг Ус сувгын удирдах газар, УБДС ХХК-д мэргэжлийн байгууллагаас даалгасан байна. Албан шаардлага хүргүүлсээр байтал хууль зөрчин үйл ажиллагаа явуулбал хуулийн дагуу нийслэлийн Мэргэжлийн хяналтын газраас 2-10 сая хүртэл мөнгөн торгууль оногдуулах бөгөөд зохих арга хэмжээг авч ажиллахаар болжээ. Нэг метр квадрат талбайгаа 1.500.000-2.500.000-аар үнэлж байгаа барилгынханд 2-10 саяын торгууль гэдэг ёстой л үдийн будаа байлгүй. Тиймдээ ч их л сайндаа торгуулиад л өнгөрнө биз хэмээн дүлий царайлсан, ар талдаа бардсан нөхдүүдэд өнөөдөр л хууль дүрэм гэж юу байдгийг ойлгуулахгүй бол энэ явдал өөгшсөн хэвээр л байх болно. Зөвшөөрлийг нь дараа авчихья, тэгж байгаадл болно биз, мөнгө өгөөд аргалчихна гэсэн ойлголттой нөхдүүдийн зөвшөөрөлгүй баригдсан барилгыг нураах хэрэгтэй. Тэгж байж л энэ нь хууль зөрчдөг, барилгын салбарыг зоосны нүхээр харж, мөнгө олох талбар болгодог хүмүүст том сургамж болж чадах юм. Үнэндээ зөвшөөрөлгүйгээр барилга барьж байсан тэдний том хөрөнгөтэй нь ярихгүйгээр нэг нь шийтгэсэн, нөгөө нь шийтгүүлсэн болоод л өнгөрдөг болохоор барилгын салбар дахь хууль бус үйл ажиллагаа дээд цэгтээ хүртэл “хөгжсөн” биз. Бид бүтээн байгуулалт хийж байна гээд хэзээ мөдгүй нураад унах байшин барих бүр утгагүй. Бүтээн байгуулалт гэж болсон болоогүй барилгуудыг хэлдэг ч юм биш байх л даа. Ямар байсан, хотын мэр шийдвэртээ үнэнч, барилгын салбарт хууль дүрэм гэж юу байдгийг мэдрүүлээсэй гэж нийслэлийн ихэнх иргэн хүсч байгаа. Болсон болоогүй зөвшөөрөлгүй барилгуудыг нураахыг нь нурааж, хураахыг нь хурааж хууль дүрэм ямар байдгийг яс маханд нь шингэтэл ойлгуулаасай гэж иргэд хүлээж байна. Нэг хүний эрх ашгаас нийтийн эрх ашиг ямагт дээгүүрт тавигддаг гэдэг шүү дээ.