Гол үерлэснээс осол эндэгдэл ч олонтаа гарч байна. Усархаг борооны дараа хотын төв хэсгийн гудамж, явган хүн байтугай машин явах аргагүй болсоор байгааг бүгд харж байгаа.
Шавар, шороо холилдсон үерийн усыг авто машин голоор гарах шиг туулан явах нь хэвийн үзэгдэл болжээ. Хурдтай явсан машины дугуйнаас үсчих шавар, шалбааг явган зорчигчдыг норгоод өнгөрнө. Төрөл бүрийн хийц, загвартай усны гутлаар гангараад ч нэмэргүй. Хотын амьдрал ойрын өдрүүдэд нэг иймэрхүү.
Ус зайлуулах шугам, сүлжээ ч гэж алга. Жил бүр хүч хөдөлмөр зарж, засаж янзлах авто замд ус зайлуулах хоолой хийгдэхгүй байна гэж баймааргүй юм. Энэ талаар Нийслэлийн Авто замын газрын инженер Б.Маринагаас тодрууллаа.
-Нийслэлийн авто замд ус зайлуулах хоолой бүрэн хийгдсэн байдаг уу?
-Хотын хэмжээнд нийтдээ 73 километр орчим замд ус зайлуулах шугам, сүлжээ ашиглагдаж байгаа. Тухайлбал таван дүүргийн хэмжээнд гадаргуугийн ус зайлуулах, далд инженерийн шугам сүлжээ байна гэсэн үг.
Бага тойруу, МУБИС орчим, Цэцэг төв, МУИС, ШУТИС-ын уулзвар, Энхтайваны өргөн чөлөө, Хүнсний-4 дэлгүүрийн зам гээд хотын гол замуудад 2007 онд бүрэн засвар хийсэн Чингисийн өргөн чөлөө, Цагаан хаалга, Мишээл орчимд ус зайлуулах шугам байдаггүй. Ирэх жилээс төлөвлөлтөнд орж хийгдэх юм.
-Шугам сүлжээ ашиглагдаж байгаа хэрнээ зам дээр борооны ус тогтоол үүсгээд байгаагийн шалтгаан юунд байна вэ?
-Шинээр зам барьж, засвар хийх бүрдээ л ус зайлуулах шугам хийдэг. Иргэдэд сууулгасан зүлэг, хотын гэрэлтүүлэг гээд бүтээн байгуулалтыг хайрлаж, хамгаалах сэтгэлгээ байдаг. Харин ус зайлуулах хоолойг огтхон ч тоодоггүй. Түүнд хог шороогоо хийх, бүр ТҮК-ийн ажилтан ч хогоо шүүрдээд хийчихнэ. Машин угаалгын газрууд хайрга чулуутай усаа хийж, бөглөрүүлэх тохиолдол ч байна. Ширмэн хаалтыг нь хулгайлаад авчихдаг.
Эдгээр олон шалтгааны улмаас усаа бүрэн зайлуулж чадахгүйд хүрээд байгаа юм. Мөн замын эвдрэл, хотгор гүдгэр байдал ч тогтоол ус үүсэхэд нөлөөлдөг.
-Сүүлийн үед баригдаж буй байшин, барилга байгууламжид ус зайлуулах хоолой хангалттай хэмжээнд хийгдэж байна уу?
-Барилга баригдаж байгаа ч энэ талын шийдэл хангалтгүй байгаа. Зарим барилгын хувьд зөвхөн дээврийн усны хоолойг хийдэг. Усаа зайлуулах арга нь тодорхойгүй. Байшингийн дэргэд нь тунаад, авто гарааш руу орох, зам дээр асгарах жишээтэй.
Үүнээс гадна усны суваг байгаа хэсгийг ухаж аваад, барилга барих тохиолдол ч байна. Уг нь анхнаас нь л төлөвлөөд хийх хэрэгтэй шүү дээ.
-Ус зайлуулах хоолойны ус хаашаа асгардаг вэ?
-Ус инженерийн далд шугам сүлжээгээр явсаар уулын жалга, суваг, шуудуунд хаягддаг. Тухайлбал, Сүхбаатарын талбайн баруун талын шугам гэхэд Дунд голын хажууханд, 13 дугаар хороолол орчмынх Сэлбэ, Туул голын ойролцоо жалганд асгарна гэсэн үг. Энэ мэтээр хол замыг туулж хаягддаг учир хувь хүн, албан байгууллагууд замын ус зайлуулах хоолойг хамгаалж, зам зуур нь хогоо хиймээргүй байна гэлээ.
Хэдийгээр ус зайлуулах системд хог шороо дүүрч, ус урсахад саад болдог ч түр зуур орсон борооны усанд живчих шахсан нөхцөл үүсээд байгааг үүнтэй холбоод байж болохгүй юм. Хотын авто замд одоо байгаагаасаа илүү олон ус зайлуулах шугам сүлжээ шаардлагатай байгааг анхааралдаа авах цаг хэдийнэ болжээ.
Ингэснээр тогтоол ус үүсэхээ больж, замын эвдрэл багассанаар эдийн засагт ч хэмнэлт гарна гэдгийг мэргэжлийнхэн ойлгодог биз ээ.