Хонконгийн хөрөнгийн бирж дээр сүүлийн саруудад байнгын уналттай байсан “Саусгоби ресурс” компанийн хувьцаа өчигдөр 4,48 хувиар өссөн нь Хятадын төрийн өмчит хөнгөн цагааны үйлдвэр “Чалько”-гийн саналтай холбоотой юм байна. Учир нь гадаадын хэвлэлүүдэд дахиад л “Саусгоби ресурс”-ийн хяналтын хувьцааны 60 хувийг Хятадын “Чалько” өндөр үнээр авах санал тавьсаар байгааг, Өнгөрсөн долоо хоногийн баасан гаригт “Чалко” компанийн хувьцаа эзэмшигчид хуралдаж, “Саутгоби Ресурс”-ын хувьцааг худалдаж авахыг зөвшөөрсөн хэмээн “Wall Street Journal” мэдээлжээ. Хэрвээ энэ үнэн бол Хятадын төрийн өмчит компани “Чалько” болон Канадын “Айвенхоу Майнз” Монголын УИХ-аас саяхан батлагдсан Монголын стратегийн салбарт үйлд ажиллагаа явуулж байгаа аж ахуйн нэгжүүдэд гадаадын хөрөнгө оруулалтыг зохицуулах хуулиас айхгүй байгаа бололтой.

Уг нь энэхүү хууль  батлагдах болсон шалтгаан нь  дээрх яриа хэлэлцлээс улбаатай гэдгийг Хятадын төрийн өмчит хөнгөн цагааны үйлдвэр “Чалько” мэдэхийн дээдээр мэдэж байх ёстой. Тодруулбал, өнгөрсөн хавар Хятадын төрийн өмчит хөнгөн цагаан үйлдвэрлэлийн “Чалко” компани “Айвенхоу Майнз” компанийн эзэмшдэг “Саутгоби Ресурс” компанийн 60 хувийн хувьцааг худалдаж авах хэлцэл хийж байгаагаа зарлаж байсан билээ. Үүнээс болж “Саусгоби ресурс”-ийн охин компани болох Өмнөговь аймгийн Гурвантэс суманд орших Овооттолгойд үйл ажиллагаа явуулж буй “Саусгоби сэндс”-ийн лицензийг Ашигт малтмалын газраас түр түдгэлзүүлж, тус компани өдгөө олборлолтоо бүрэн зогсоогоод байгаа юм. Хятадууд 920 гаруй сая ам.доллараар буюу нэгж хувьцааг 65,97 хонконг доллараар худалдан авахыг канадуудад санал болгож байгаа гэх мэдээлэл байна.

Хэрвээ “Айвенхоу Майнз”, “Чалько” хоёрын хооронд яригдаж буй гэрээ хэлэлцээрийг баталгаажуулья гэвэл тэд Монголын Засгийн газар, УИХ-аас зөвшөөрөл авах хэрэгтэй болох нь. Сүүлийн саруудад гадаадын хөрөнгө оруулагчид Монголд болж буй сонгуулийн явцыг ажиглан хөрөнгө оруулалтаа хязгаарлаад байсан билээ. Тиймээс ч гадаадын хэвлэлүүдэд Монголын парламентын сонгуулийг уул уурхайн сонгууль хэмээн дүгнэн бичиж байсан юм.

Тэгэхээр хятад, канадуудын хооронд дээрх асуудлаар наймаа өрнөлөө гэхэд ямар ч байсан Монголын шинэ парламент, шинэ Засгийн газраар хэлэлцүүлэх шаардлагатай болж таарах нь. Гадаадын хөрөнгө оруулалтыг хязгаарлах хууль баталсаар байхад “Айвенхоу Майнз”, Хятадын “Чалько”-гийн хоорондох яриа хэлэлцээр зогсохгүй бүр шургуухан өрнөж байна гэхээр хятадууд Овооттолгойн нүүрсэнд хэр их шунаж буй нь тодорхой юм.