Н.Энхбаяр, түүний гэр бүлийн тухай бидний мэдэхгүй баримтууд судлаач П.Дүгэр дахин дэлгэлээ. 24tsag.mn-д өгсөн түүний энэ ярилцлага гурав дахь нь. Эхний ярилцлагаараа тэрээр Н.Энхбаярыг өлсгөлөн зарлаж байхдаа нэмэлт тэжээл, аминдэм хэрэглэж байсныг илчилсэн бол удаахад нь экс ерөнхийлөгчийн эхнэрийн орны аравчаас авахуулаад халимаг амраг зэрэг гэр бүл, хувийн амьдралын нууцыг нь дэлгэж орхисон юм. Харин энэ удаа П.Дүгэр “гурав дахь”-ийн гуравдагч орнуудад байдаг үл хөдлөх хөрөнгүүдийн талаар мэдээлэл цуглуулснаа хуваалцаж байна.

-Таны өмнөх хоёр ярилцлага тодорхой хүрээнд дуулиан болсон. Гэхдээ удахгүй болох сонгууль, эсвэл Н.Энхбаярын шүүх хурлын өмнөх PR, захиалгат нийтлэл гэж үзэгсэд ч байна?

– 24tsag.mn дээр гарсан ярилцлагыг бусад сайтууд, зарим сонин дамжуулж нийтэлсэн байсан. Н.Энхбаярын гадна дотны олон үнэтэй өмгөөлөгчдийн нэг Баасанхүү намайг 24tsag.mn сайттай хамтран ажиллах гэрээтэй эсэхийг ч албан бичгээр асуулгасан байна билээ. Надад Баасанхүү шиг нэр дэвших, улс төрд орж уран цэцнээ гайхуулах сонирхол байхгүй. Тийм болохоор 24tsag.mn сайттай хамтын ажиллагааны гэрээ, мөнгө төгрөгний өгцөө авцаа байхгүй ээ. Яг үнэндээ ганц нэг сайтад хандаж үзсэн ч “Уучлаарай, сонгууль болох гэж байна. Манай сайт МАХН, Н.Энхбаяртай гэрээ байгуулах гэж байгаа юм аа” гэдэг хариу сонссон юм. Буруутгах арга алга. Н.Энхбаяр мөнгөтэй хүн. Сэтгүүлчид тэр мөнгөнөөс нь сонгуулиар далимдуулж аваг л дээ. Нэг сайттай 5-10 сая төгрөгийн гэрээ хийж байгааг нь мэдэхгүй байна гэж Баасанхүү бодоод байгаа юм байх даа. 24tsag.mn-ийг битгий зовоо гэж пастор Баасанхүүгээс залбиран гуйж байна. Би 24tsag.mn-тэй биш эх орныхоо ирээдүйтэй хамтран ажиллах зүрх сэтгэлийн гэрээтэй юм. Сэтгэлийн энэ гэрээгээрээ би эх орноо Н.Энхбаяр шиг хүмүүсээс хамгаалах үүрэг хүлээсэн хүн. Сонгууль болох, Н.Энхбаярыг шүүх нь чухал уу гэж асуувал  судлаачийн хувьд ч, иргэний хувьд ч би “Тийм” гэж хариулна. Гэхдээ энэ үйл явдлуудтай шууд холбоотойгоор би байр сууриа илэрхийлээд байгаа юм биш. Магадгүй, иргэн хүн шиг, эр хүн шиг дуудсан цагт нь очоод, эхнэр хүүхдээрээ шоудалгүй, эгэл олныг хууралгүй шалгуулчихсан бол энэ гэр бүлийн тухай хүнд хэлэхэд ичмээр зүйлсээ би өөртөө хадгалаад өнгөрөх байсан биз. Гэхдээ сүүлийн 2 сар гаруй хугацаан дахь түүний жүжиглэл, луйвар, дайралт, тансаглалыг хараад “Хонх” хамтлагийн дуунд гардагчлан “Би загас шиг дуугүй байж чадсангүй”.

– Энэ удаа та ямар мэдээллийг бидэнтэй хуваалцах гэж байна вэ?

– Н.Энхбаярыг сонины байшин, зочид буудал, ГОК-д шахсан ган бөмбөлөгийн хэргээр байцааж байна. Харин түүний болон түүний гэр бүлийнхний нэр дээр байдаг, асар үнэтэй үл хөдлөх хөрөнгүүдийг ямар эх үүсвэрээр авсан болохыг хэн ч сонирхохгүй байгаа нь гайхалтай. Н.Энхбаяр нэгэнтээ Ц.Нямдоржийн хоёр хүүгийн зуслангийн байшинг илрүүлэн шоудаж байсан. Гэтэл Ц.Нямдоржийн хоёр хүүгийн Монголд байдаг зуслангийн байшин Н.Энхбаярын ганц хүүгийн АНУ-д байдаг 3 хаусын аль нь үнэтэй болохыг тэнэг хүн ч анзаарахаар. Ингэснээрээ би Ц.Нямдоржийг зөвтгөж байгаа юм биш. Өөрийнхөө толгой дээрх эврийг харахгүй байж, өрөөлийн толгой дээрх өвсийг харна гэгчээр хулгайч “хулгайчийг бариарай” хэмээн чанга хашгирсан нь энэ.

– Гурван байшин Америкт байдаг гэдгийг нь та батлаж чадах юм уу?

– Батлах, шалгах үүрэг нь иргэн П.Дүгэр, ганц нэг сайт, хэдэн сэтгүүлчид байдагггүй биз дээ, уул нь. Гэхдээ хаягийг нь хэлье. Зургийг нь өгье. Өөр ямар баталгаа хэрэгтэй юм? Э.Батшугар гэдэг хүн  АНУ-ын Калифорни мужийн Геркулес хотын Топаз-ийн 124 (124 Topaz Court, Hercules CA 94547)  хаяганд 4 давхар хаустай. Энэ хаус нь унтлагын 4 өрөө, ариун цэврийн 3 өрөөтэй, 2 060 ам дөрвөлжин фийт буюу 630 кв.м  хэмжээтэй хааны ордон шиг л саруулхан өргөө. Үл хөдлөх хөрөнгийн үнэлгээ нь 773 мянган доллар. Үл хөдлөх хөрөнгийн үнэ оргилдоо хүрч байсан үед 850 мянган доллараар үнэлэгдэж байсан байна.

Массачусеттс гэж муж АНУ-д бий. Америктаа амьжиргааны өртөг өндөртэйд тооцогддог энэ мужийн Уолтем хотын Staerns Hiil 5006 хаягтай байшинг олоод өндөр үнэтэй энэ байр хэнийх вэ гэдгийг нь асуучих. Яг энэ хотдоо  Staerns Hiil 2909 хаяган дээр мөн л тэр хүн үл хөдлөх хөрөнгө эзэмшдэг юм. Энэ ноёнтон бол Энхбаярын Батшугар. Хорин тавхан настай энэ жаал энэ их хөрөнгийг яаж олсон байх вэ? Эдгээр үл хөдлөх хөрөнгүүдийн үнэ чухам хэдэн сая доллар гэдгийг шударга даруугаасаа болж хохирч яваа гэж матрын нулимс унагадаг Н.Энхбаяр ба түүний гэр бүл л мэдэж байгаа байх.

– Америкт төдийгүй Европт ч байшин савны сураг гараад байдаг? Танд мэдээлэл байдаг юм биш биз?

– ОХУ-ын нийслэл Москва хотын Кутузовын өргөн чөлөөнд сая шахам долларын үнэтэй байрыг Н.Энхбаярын дүү эзэмшиж байгаад хэл амнаас айхдаа зарсан байдаг юм. Мөн эхнэр О.Цолмонгийнх нь нэр дээр Лондонд хэдэн давхар харш бий. Зургийг нь та нарт өгье. Энэ тансаг харшид эдний гэр бүлийн хэдэн зуун кв метр байр байдаг, хэдэн паундын үнэтэй болох, ямар мөнгөөр өөрийн болгосон гэдгийг “Шударга ёс” эвслийн толгойлогчоос асуугаарай. Үүнээс гадна саяхан хэвлэгдсэн “Аалзны тор-6” нийтлэлд БНХАУ-ын нийслэл Бээжин хотын чинээлэг дүүрэгт түүний дүү Н.Энхтуяагийн нэр дээр сая доллараар үнэлэгдэх үл хөдлөх хөрөнгө байгааг илчилж бичсэн байна билээ. Америк, Ази, Европт үл хөдлөх хөрөнгийн цуглуулгатай хүнийг “Улсаасаа баян” гэх нь арга ч үгүй биз. Хүү Э.Батшугар, эхнэрийнх нь дүү О.Алтан нар Швейцарьт 2007 онд ямар учиртай компани байгуулж, юун арилжаа хийгээд байсныг ч дурдаж болно. Ээжийнх нь дүү гэх 70 гарсан хөгшний нэр дээр алт, газрын ховор элементийн таван лизенц байсан нь нэгэнт ил болсон. Үүнээс ч ноцтой олон баримт бий, гэхдээ энэ удаа азная даа.

– Ил гарахгүй, далдаас ярилцлага өгөөд байгаа нь таны дэлгэсэн мэдээлэлд итгэх итгэлийг бууруулаад байх шиг байна. Та яагаад зурагаа бидэнд өгч болохгүй байгаа юм бэ? П.Дүгэр гэж таны жинхэнэ нэр мөн үү? Та хаана ажилладаг вэ?

-П.Дүгэр гэж өмөөрөх ард түмэн, өмөлзөх үр хүүхэдтэй жирийн нэг хүн. Надад онцгой содон юм юу ч байхгүй. Н.Энхбаяр гэдэг хүний талаар надад хангалттай мэдээлэл байгаа. Дахин хэлье, эхнэрийнх нь орны ард ямар зураг өлгөөтэй байдгаас авахуулаад ил далд хумсалж нуусан зүйлсийнх нь тухай хангалттай мэдээлэл. Ийм чухал эх сурвалж ил гарч болдоггүй юм. Энэ бол нэгдүгээрт аюултай. Надад ямар Н.Энхбаяр шиг өд төддүгээр зэргийн өч төчнөөн буутай комиссарууд байх биш. М.Энхсайхан, Н.Энхбаяр хоёрын Бүх ард түмний их хуралдай гэдэг аймшигтай арга хэмжээний бичлэгийг youtube-ээс хараарай. “С.Баярын толгойг шонд дүүжлэе! Ерөнхий сайдыг цаазлая! Цуст тэмцэлд уриалж байна! Өөрийн шүүх байгуулъя!” гэж ил тод уриалж байгаа улсуудын өөдөөс ил гарч болох уу? Өөр ямар ч улсад экстремистүүд, нацистууд гэж тодорхойлох тийм л намын хурал “Их хуралдай” нэрийн доор болсон. Хоёрдугаарт, ил гарсан эхний мөчөөсөө энэ заваан улс төрийн тоглоомонд өөрийн эрхгүй татагдан орж ашиглуулна гэдгээ би мэдэхтэйгээ хүн. Ямар Баасанхүү шиг сонгуульд өрсөлдөж яваа биш. Баасанхүү гэснээс тэд миний ярилцлагад дурдсан баримтыг няцааж нэг ч үг хэлэхгүй байгаа биз дээ? “Тийм биш, ийм юм” гээд няцаа л даа.