-“Ноён Ерөнхийлөгч өө, танд АНУ-ын Ерөнхий­лөгчийн сон­гуульд ялалт байгуулсанд тань баяр хүргэе” гэсэн үгийг сонсох тун ойрхон байна. Тийм үү?

-Америкчуудад итгэж байна. Ард түмэндээ зүтгэхэд бэлэн байна.

-Тэгэхээр та саяхан зарим му­жуудад Ерөнхийлөгч болоход нө­лөөлөхүйц томоохон ялалт бай­­гуулж чадсан. Эдгээр ээлж да­раалсан ялалтууд таныг Цагаан ордон руу хөтөлж буй. Та өөрийн мөрийн хөтөлбөрөөс дэлгэрэнгүй танилцуулаач?

-Би хоёр долоо хоногийн өмнө та бүхэнд амлаж байсан. Ха­рин одоо амлалтаа биелүүлээд мө­рийн хөтөлбөрөө дэлгэрэнгүй та­нилцуулъя. Нэгдүгээрт би АНУ-ын эдийн засгийн шинэ бодлого явуулна. Тодруулбал, манай улсын сонгогчдын олонхи нь эдийн зас­гийн чиг баримжаатай хүмүүс бай­даг. Бүгд л энд тэнд хувийн ал­баны болон бизнес эрхэлж их хэмжээний хөрөнгө эргэлдүүлдэг. Үүнийг Засгийн газраас ойлгож, бодлогын шинэ төлөвлөгөө явуу­лах хэрэгтэй. Бодлогын шинэ тө­лөвлөгөө гэдэг нь өөрсдийнх нь мөнгөөр улсын “санхүүгийн хөдөл­гүүр” хийх явдал юм. Онцлог нь эрсдлийг улс хариуцна. Гэх мэт олон жижиг төлөвлөгөөний тайлбар дэлгэрэнгүйгээр хийж болно. Өнөө­дөр АНУ-ын хөрөнгийн зах зээлд америк үндэстэн л хамгийн их ашиг хүртэж, хамгийн бага эрсдэл үүрэх боломжийг Засгийн газраас олгож байгаа юм. Гашуун бөгөөд үнэн үг. Сонгогчдын улс төрийг харах эхний өнцөг нь түүний эдийн засгийн амьдралд сайнаар болон муугаар нөлөөлж байгаа эсэх дээр л сонголтоо хийдэг. Б.Обамаг Ерөн­хийлөгч бол­госон цорын ганц шалтгаан нь тун инээдтэй. Да­вид Канторын хийсэн статистик судалгаагаар Америкийн нийт хар арьст сонгогчдын 95 хувь, испани гаралтай сонгогчдын 67 хувь нь Обамагийн төлөө саналаа дугуйлсан байх жишээтэй. Арьс өнгөний давуу талаар ялалт байгуулж байсан гэхэд хилсдэхгүй байгаа биз. Би ганц Б.Обамаг нэг жишээгээр шүүм­жил­мээр байна. Одоо болж буй эдийн засгийн их хямралаар ажилгүйдлийн тоо нэмэгдэж, цалин хөлсний хоорон дох зөрүү асар их байна. Үүнийг Засгийн газраас, Ерөнхийлөгчийн зүгээс зохицуулахгүй байж олон улсад айлчлал хийгээд яваад байгаа нь хачирхалтай.
-Уучлаарай, таны яриаг тасал­дуулсанд. Та богино хугацаанд нийг­мийн дундаж давхаргаас доош ажилчин анги буюу “blue collar” гэх хөх захтнуудын дэмж­лэгийг ихээр аваад байгаа. Энэ таны тактикийн нэг хэсэг. Өөрөөр хэлбэл, ажилгүй, нийгэмд идэвх­гүй байгаа ард иргэдээс маш их дэмжлэг авч байна гэх гэсэн юм?
-Тийм ээ. Би энэ нийгэмд, энэ улсад болохгүй байгаа зүйлийн талаар өөрчлөлт хийх талаар ярьж байна. Түүнээс биш ямар нэг ажил­чин ангиас санал авах гэж орол­доогүй. Болохгүй, бүтэхгүй байгаа зүйлийн талаар асуудлыг тавьж байна. Гарах арга замыг нь зааж байна. Ийм учраас америкчууд на­дад итгэл хүлээлгэн дэмжлэг үзүүлж байгаа байх. Нөгөө талаасаа ерөн­хийлөгч болоход дээрх дэмжлэгүүд хангалтгүй байгаа нь үнэн.

-Мөн таныг маш их эмэг­тэйчүүд дэмжиж байгаа. Энэ бас л жендерийн асуудал хөндсөн сон­гуулийн сурталчилгааны нэг дүр зураг ажиглагдаад байх шиг?

-Жендерийн асуудал өнөөгийн нийгэмд тодорхой байр суурь эзэлсээр байгаа нь үнэн. Жишээ нь ажилгүйдлийн эгнээнд элссэн эмэгтэйчүүдийн дийлэнх нь дахин ажил хайх хүсэлгүй, гэртээ байх хүсэлтэй болдог. Тиймээс эдгээр эмэгтэйчүүдийг нийгэмд идэвхтэй байлгаж, ажлын байраар хангах асуудал манай намын, миний өмнө тулгарсан. Бизнесийн салбарт, сан­хүүгийн асар том орон зайд ихэвч­лэн эрэгтэйчүүд байдаг. Эмэг­тэйчүүдийн орон зай дутагдаж байна. Улс төр, бизнес, эрүүл мэндийн салбарт тэдний оролцоо багассаар байна. Манай намаас явуулсан судалгаагаар эмэгтэйчүүд гэртээ маш их цаг өнгөрөөх нь элбэг болсон. Энэ нь цаашлаад эрчүүд гэр бүлийнхээ санхүүг бүрэн хариуцах чадвартай болсонтой шууд холбоотой. Хангалттай сайн цалин авдаг болсон гэсэн үг л дээ. Үүнээс жендерийн ялгааны эхлэл үүсч байгаа юм.

-Коммунизмын дараахь дэл­хийн эдийн засгийн хямрал нь ардчилсан орнуудын улс төрчдөд шинэ шалгуурыг авчирч байгаа нь энэхүү хямралыг шийдэх ме­нежментийн шийдэл нь юу вэ гэдгийг олон нийтэд дэлгэх нь чухал. Менежментийн шийдэл нь намын бодлогоос зөрөөд байгаа юм шиг ажиглагдсан. Энэ тал дээр тайлбар өгөхгүй юу?

-Харамсалтай нь одоогоор аль ч орны улс төрчид төгс шийдлийг гаргаж чадаагүй байгаа болов уу. Гэхдээ Обамагийн нэр хүндийн уналт, Европын холбооны мухардал, Итали, Орос, Грекийн хямрал гээд хангалттай эдийн засгийн мухардалт бий болсоор байна. Жинхэнэ өөрч­лөлтийг хийх цаг ирсэн.

-Сонгогчдын 72 хувь нь Б.Оба­маг “change” буюу өөрчлөлт хийж чадалгүй дөрвөн жилийг ардаа хий дэмий үлдээсэн гэж үзсэн. Та үүнд санал нэгдэх үү?

-Тийм ээ. Би санал нэгтэй байна. Учир нь түүний хийж бүтээсэн зүйл өнөөдөр АНУ-ын нийгэмд өөрч­лөлтийг авчирч чадаагүй. Үүнийг л өөрчлөхийн төлөө би нэр дэвшсэн. Ажилгүйдлийн төв­шин, цалин хөлсний тогтвортой байдал, нийгмийн хамгаалалт, эрүүл мэндийн дэмжлэг зэрэг олон зүй­лийг Б.Обама Ерөнхийлөгч байх хугацаандаа хийж болох байлаа. Хайран дөрвөн жил. Харамсалтай байна. Гэвч одоо бүх зүйл шинээр эхлэх гэж байна. Жинхэнэ өөрч­лөлтийн төлөө нэгдэцгээх хэрэгтэй байна.

-Таны сонгуулийн нэгэн сур­талчилгаанд “Танилц, АНУ-ын ирээ­дүйн Ерөнхийлөгч, ухаалаг, Митт Ромни” гэсэн байсан. Сур­талчилгаанд нууц биш бол хэчнээн ам.доллар зарцуулсан бэ?

-Тодорхой хэмжээний хөрөнгө зарсан. Гэхдээ харамсах зүйл үгүй. Сурталчилгаа үр дүнгээ өгтөл сурталчилсаар л байх болно. Дээрх сурталчилгааг үзсэн сонгогчдын 20 гаруй хувь нь намайг “Өмнө нь Америкийн Ерөнхийлөгч байсныг санаж байна” гэсэн сонирхолтой хариултыг өгсөн байна лээ.

-Галлапийн судалгаагаар та ирэх арваннэгдүгээр сард болох Ерөнхийлөгчийн сонгуульд ялалт байгуулах нь тодорхой болсон. Галлапийн судалгаа сүүлийн 70 гаруй жилийн сонгуулийн урьд­чилсан тааврыг зөв таамаглаж байсан. Тэгэхээр энэ судалгааны хариу таныг багагүй баярлуулсан байх?

-Яг одоогийн байдлаар сонгуу­лийн талаар ярих хаа ч байсан юм. Өмнө байгаа урьдчилсан санал хураалтад тэргүүлэх нь миний зо­рилгын нэг хэсэг. Галлапийн су­далгаа үнэнийг заадаг шиг миний бодол худал заахгүй. Б.Обамагийн бодлого анхнаасаа буруу гэдгийг намынх нь зарим гишүүн хүртэл мэдэж байсан шүү дээ. Харин миний танилцуулаад байгаа бодлого Б.Обамагийн на­мын­ханд хүртэл таа­лагдсан гэж дуулсан. Тэгэхээр суурь бодлого зөв, төлөвлөгөөг цаг алдалгүй нарийвчлан дагах нь чухал гэдгийн илрэл болов уу.