Манай сонин нэгэн шинэ ажил эхлүүллээ. Энэ нь “Редакцийн айлчлал юм. Анхныхаа айлчлалыг ЗТБХБ-ын сайд Ц.Дашдоржийн ажлын өрөөнд хийлээ. Энэ салбарт хамаарах цаг үеийн асуудал, тэр дундаа “100 мянган айлын орон сууц” хөтөлбөр тойрсон асуудлаар бид ярилцсан юм. Сайд биднийг сайн мэдээгээр угтав. Төрийн банкнаас тус хөтөлбөрийн эхний шалгуур хангасан хүмүүст зээлийн батламжийг нь өчигдөр олгожээ. Ингэснээр хөтөлбөр бодитойгоор хэрэгжээд эхэллээ гэж ойлгож болох нь. 2016 он хүртэл Монголын мянга мянган гэр бүл тохилог орон сууцтай болох боломж нээгдэж буйд салбарын сайдын хувьд баяртай байгаагаа хэлсээр сэтгүүлч бидний асуултад хариулж эхэлсэн юм.
-Орой бүр айл бүрт өрнөж буй 100 мянган айлын орон сууц тойрсон асуудлаар шинэ мэдээлэл дуулгана уу гэсэн асуултаар ярилцлагаа эхлэх үү?
-Тэгье ээ. Орон сууцны асуудал үнэхээр нийгэмд хүлээлт үүсгээд байна. Салбарын хэмжээнд тулгамдсан, шийдвэрлэх маш олон асуудал бий. Түүн дотроос хоёр том, чухал асуудлынх нь нэг бол орон сууц яах аргагүй мөн.
Энэ нь нийгмийн чиглэлийн, харин төмөр замын асуудал бол эдийн засгийн агуулгатай, Монгол орны хөгжлийг тодорхойлох үндсэн хөдөлгүүр нь юм. Тэгэхдээ асуудлыг нийгэмд хүлээлт үүсгээд байгаа дарааллаар нь авч үзвэл орон сууц өнөөдөр илүү тулгамдаж байна. Тийм болохоор айл бүрт орой болгон энэ сэдвийн яриа өрнөх нь аргагүй, зүйн хэрэг. Аливаа юмыг эхэлнэ гэдэг хамгийн чухал. Бид ямар ч байсан эхэлсэн, алдаа гаргахгүйн төлөө ажиллаж байна.
-Янз бүрийн шүүмжлэл байх юм…
-Шүүмжлэлүүд байна. Тэднээс хүлээж авах үндэслэлгүй нь ч бас байх юм. Гэсэн ч шүүмжлэлээс айх биш, аливаа зүйлийг зөв голдиролд нь яаж оруулах вэ гэдэгт анхаарлаа төвлөрүүлэн ажиллах ёстой. Эхний ээлжинд гарч ирж байгаа асуудлуудад цэг тавиад явах нь зүйтэй гэж үзэж байгаа. Барилгын салбарын бүтээн байгуулалтын улирал эхлэхээс өмнө асуудлаа гаргаж ирснээр хөрөнгө мөнгийг анхаарлын төвд аваачиж байна. Зургаан хувийн хүү бол өнөөдөр Монгол Улсын хэмжээн дэх хамгийн бага хүү. Анх орон сууцны Моргежийн зээлийг 24 хувийн хүүгээр эхлүүлсэн. Намайг дэд сайд байх үед бид хүүг нэг хувь хүртэл буулгаж байсан. Төрийн албан хаагчдын орон сууцны хүү найм байсан бол одоогийнх зургаа. Нийгмийн зорилтот сектор руу чиглүүлсэн энэ зургаан хувийн хүүг цаашид ч багасгах ёстой гэсэн зарчим баримталж байгаа. “100 мянган айлын орон сууц” хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх УИХ болон Засгийн газрын тогтоолд нэг өгүүлбэр бий. Энэ нь орон сууцны 15 хувийг бага, дунд орлоготой өрхүүдэд өөрийнх нь өртгөөр олгоно гэсэн өгүүлбэр. Хөтөлбөрийн хүрээнд хөдөө орон нутагт 25 мянга, Улаанбаатар хотод 75 мянган айлыг орон сууцтай болгох ёстой юм. Үнийн тухайд тодорхой чиглэлтэй байж, шийдэлд хүрэх ёстой. Зах зээлийн эдийн засгийн харилцаанд эргэлт буцалтгүйгээр орсон өнөө үед эрэлт, нийлүүлэлтээр үнийг тодорхойлоод явах ёстой. Гэлээ гэхдээ бид тухайлсан сектор буюу анх удаа орон сууцанд орох гэж байгаа иргэдийн байрны хувьд төр тодорхой хэмжээний зохицуулалт хийх ёстой гэж үзэж байгаа. Тэр үүднээс гурван газар судалгаа явуулсан. Нэгдүгээрт, зах зээл дээр ямар нөхцөл байдал үүсээд байгааг судалсан. Засгийн газраас 100 мянган айлыг орон сууцжуулах шийдвэр гаргаж, зургаан хувийн хүүтэй зээлийг арилжааны банкуудаар дамжуулан иргэдэд олгох хөрөнгийг Засгийн газраас 200 тэрбум төгрөгийн бонд гаргаж шийдвэрлэх гэж байна. Эрэлт, нийлүүлэлт тэнцвэргүй байгаа учраас үнэ хөөсрөөд байна. Зүй нь нийлүүлэлт нь хангалттай байж үнэ тэнцвэржих учиртай. Гэтэл барилгын улирал эхлээгүйтэй холбоотойгоор нийлүүлэлт хоцорсон. Тиймээс өнөөгийн нөхцөл байдалтай уялдуулаад асуудлаа хоёр талаас нь нэгэн чигт барьж, жолоодох бололцоогоо нээх учиртай юм. Саяхан яам, МҮЭХ, Шударга өрсөлдөөн, хэрэглэгчийн төлөө газар, Хэрэглэгчийн эрх ашгийг хамгаалах нийгэмлэг хамтран судалгаа явуулсан. Одоо зах зээл дээр байгаа барилгуудад үнийн судалгаа хийлээ. Хоёрдугаарт, Орон сууцны санхүүжилтийн корпорацийн “Буянт-Ухаа” хороололд хэрэгжүүлж байгаа орон сууцны төсөлд мониторинг хийж, нэг метр квадратын үнэ хэд байна гэдгийг судалж үзсэн. Гуравдугаарт, анх удаа барилга босгоход ордог 20 гаруй мянган нэр төрлийн бараа бүтээгдэхүүнээс гол 500-г нь ялгаж үнийн өсөлт хэр байгааг судалсан. Орон сууцны үнийн өсөлтөд барилгын материалын үнэ, техникийн норм, цаг, үйл ажиллагаа яаж нөлөөлөөд байна вэ гэдгийг судалж дууслаа. Суурь судалгаа болсон. Цаг хугацаа ч нэлээд орлоо. Ийнхүү судалснаар орон сууцны кв.м-ийн үнэ 1,193,000 сая төгрөг байх нь зах зээлийн шаардлагад нийцсэн бодит үнэ юм гэдгийг гаргалаа.
-Үүнд юу юуны үнэ багтаж байгаа бол?
-Барилгын материалын, зураг төслийнх нь ч үнэ багтаж байна. Мөн дэд бүтцийн зардал шингэж байгаа юм. Барилгын компанийн ашиг ч мөн адил. Манай барилгын компаниуд биеэ даасан нь ч байна, тодорхой хэмжээний банкны зээлээр явж байгаа нь ч байна. Ер нь дунджаар аваад үзэхэд 18 сар буюу жил хагасын хугацаанд барилга ашиглалтад орж байна. Тэр хугацаанд арилжааны банкнаас авсан зээлийн хүү ч тэнд нь сууж өгөх ёстой. Тэр бүх зээлийн хүүг тооцоод гаргаж ирсэн үнэ бол энэ. Энэ үнийг зорилтот сектор руу чиглүүлж мөрдүүлье гэж байгаа юм. Анх удаа байр хүсч байгаа бага, дунд орлоготой иргэд 55 метр кв-аас доош талбайтай орон сууцаа сонгоод ирлээ, банкных нь зээлийг олгоё. Харин бусад хүмүүс арилжааны шугамаар орон сууцтай болох зам нь нээлттэй. Хүн 55, 200, 300, 500 метр кв талбайд амьдрах эрх нь чөлөөтэй байх ёстой шүү дээ. Тэр улсууд зах зээлийнхээ зарчмаар асуудлаа шийдээд явна гэсэн үг. Тэгэхээр бид дундаж үнэ ханшийг ингэж тодорхойлж байна. Энэ шийдвэрээ зорилтот хөтөлбөрт хамрагдаж байгаа компаниуддаа танилцуулж гэрээ хийхийг санал болгож байгаа юм.
Улаанбаатарын хэмжээнд нийт хүн амын 66 хувь нь орон сууцанд ороогүй байна. Аав ээжийнхээ нэр дээрх байранд байгаа хүн байхад, цаана нь эцэг эх нь ч байшинд амьдарч үзээгүй нь олон. Бид тэр хүмүүсийн эрх ашгийг хөндөхөөс биш анхны гаргасан журмаасаа хазайх ямар ч шаардлага байхгүй. Өөрөөр хэлбэл, бидний чиглэсэн зорилго, үндсэн үүрэг бол гэр хорооллын айл өрхийг орон сууцжуулж, Улаанбаатар хотыг утаанаас нь салгах. Бид орон сууц гэж л ганц асуудлыг хөндөж яриад байгаа юм. Гэтэл орон сууц тойроод их олон асуудал багтдаг. Нийт хотын дэд бүтэц, тэнд амьдрах иргэдийн эрүүл мэндийн асуудал, сургууль, цэцэрлэг гээд цогц ойлголт юм. Бид ил харагдах зүйлийг нь яриад үүнд оруулах хөрөнгийг нь хүртэл хоёр хувааж үзэж байна шүү дээ. Нэг нь Моргежийн зээл, нөгөө нь газар доорх системийг нь шийдвэрлэх. Төрөөс Моргежийн зээл, цэвэр бохир усны системийг нь шийдээд өгчихлөө. Гэтэл нөгөө талаас үүний дулааныг нь хангах станцын асуудал гарч ирнэ.
-“100 мянган айлын орон сууц” хөтөлбөр хэрэгжүүлснээр одоогийн эрчим хүчний эх үүсвэр хангалттай байж чадах уу?
-Манай мэргэжлийн хүмүүсийн хэлж, миний тооцоолж буйгаар Улаанбаатарын хэмжээнд 127 мянган айлын орон сууц бүртгэгдчихээд байна. Одоогийн байгаа эрчим хүчний эх үүсвэрээ өргөжүүлэхгүй бол орон сууцны тоог нэмэх тохиолдолд дэд бүтцийн хувьд даах чадваргүй. Тэгэхээр эрчим хүчний тавдугаар эх үүсвэрээ харах хэрэгтэй. Ялангуяа, Улаанбаатар зүүн зүг рүүгээ тэлэх бололцоогүй болчихоод байна. Тэнд дулааны хангамж нь хүрэлцээгүй. Тэгэхээр эрчим хүчний тавдугаар эх үүсвэрийг тэр зүгт чиглүүлэх ёстой. Мөн эрхзүйн орчныг нь цэгцлэх ёстой. Өнөөдрийн эрхзүйн орчин нь санхүүгийн нөхцөл байдлаасаа шалтгаалсан шинж чанартай болчихоод байгаа юм. Гэтэл үүнийг тогтвортой оршин тогтнох эрхзүйн орчин болгох шаардлага тулгараад байна. Ингэж байж урт хугацаанд компаниуд хөрөнгө оруулалтаа шийдэж, иргэд ч үүсч буй хүлээлтэд өөрсдийгөө зохицуулаад явах учиртай болох юм.
-Тухайлбал, яг ямар зохицуулалт хийх хэрэгтэй байгаа юм бэ?
-Гадны орнууд иргэдээ орон сууцжуулахдаа хоёр зүйлээр шийдэж байж. Нэгдүгээрт, орон сууцны чиглэлээр дагнасан банк байгуулах. Энэ нь сонгодог агуулгаар нь орон сууцны асуудлыг шийдэх юм. Иргэдэд 20-30 жилийн хугацаатай зээл олгож үүнийгээ эргүүлэн авч багцлаад хоёр дахь зах зээлд гарган мөнгө босгоод дараагийн зээл хүсэгчдэд олгодог. Ерөнхийдөө энэ чиглэлээс орж ирж буй бүх хөрөнгө мөнгө тэнд төвлөрч байх ёстой. Гэтэл бид өнөөдөр асуудлаа багш нарын 50 айлын орон сууц, эмч нарын 20 айлын орон сууц гэсэн байдлаар шийдэж байна шүү дээ. Ийм байдлаар бус нэгдсэн журмаар асуудлыг шийддэг болох шаардлагатай. Хоёрдугаарт, стандартыг өндөр түвшинд тавих ёстой. Хөгжсөн орнуудыг харж байхад тэдний зүгээс тавьдаг стандарт нь одоогийн байгаа түвшнээс өндөрт байдаг юм билээ. Тиймээс тэрхүү стандартад хүрэх гэж ажиллах хугацаандаа одоогийн тулгамдаж буй бүх асуудлынхаа гаргалгааг гаргачихдаг юм байна. Бидний зураг төсөл, орон зайн төлөвлөлтийн норм гээд бүгдээрээ тэр стандартаа дагаад шинэчлэгдэхийн зэрэгцээ гүйцэтгэж буй хүмүүсийн оюун нь мөн задарч хөгждөг.
-Өндөр стандарт тавьж ажилладаг ямар улс байна вэ?
-1970-аад оны үед элсэн цөл байсан Арабын орнуудыг харъя. Тэд өнөөдөр Америкийнхаас өндөр түвшний стандартыг тавьж байна. Яг үүн шиг бид барилгын салбар гэлтгүй төмөр замдаа ч ийм төрлийн стандарт нэвтрүүлэх нь зүйтэй гэж ойлгож байгаа. Ирээдүйгээсээ хөрөнгө татаж өнөөдөртөө оруулж байгаа бол бид ирээдүйн стандартыг нь баримтлах ёстой. Тиймээс бид сайн, муу ч бай шаардлагатай ажлуудыг эхлүүлэх ёстой гэсэн зарчим барин ажиллаж байна. Энэ утгаараа бид орон сууцны хөтөлбөрөө эхлүүллээ, бодлогоо тодорхойллоо.
-Аймгийн төвүүдийг Улаанбаатартай холбосон зам барих ажил ямар шатандаа явна вэ?
-Бүх аймгийн төвөөс нийслэлийг чиглэсэн автозамын ажил энэ сарын 25-наас тавдугаар сарын 1-нд эхлэхээр боллоо. Үүний хөрөнгө мөнгөний асуудлыг шийдлээ. Ирэх сарын дундаас хоёр чиглэлийн төмөр замынхаа ажлыг эхлүүлэхээр бэлтгэл ажил нь явж байна. Санхүүжилтийн схемээ болон зохион байгуулалтаа зөв хийвэл тодорхой түвшинд асуудлыг нь шийдвэрлэх боломжтой. Төмөр замын ач холбогдлыг та бүхэн ойлгож байгаа. Харин орон сууцны хувьд бол Үндсэн хуульд заасан үүргээ төр нь биелүүлж байгаа л гэсэн үг шүү дээ. Иргэдийнхээ тав тухтай, аюулгүй амьдрах орчныг нь төр бүрдүүлж өгч байгаа хэрэг. Харин цаашаа хэрхэх нь иргэн хүнд үлдэж байгаа юм. Зах зээлийн харилцааны нийгэмд хүн өөрөө өөрийнхөө л төлөө зорилго тавьж ажиллах хэрэгтэй.
-“100 мянган айлын орон сууц” хөтөлбөрийн босго үнэ буюу дээд хязгаарыг 1.19 сая төгрөг байлгахаар болсон шүү дээ. Барилгын компаниудыг татвараас чөлөөлөх, газрын асуудлыг нь шийдэх зэрэг аргаар босго үнийг бууруулах боломж хэр байгаа бол?
-Уг нь барилгачдын зөвлөлгөөнийг арай эрт хийхээр төлөвлөсөн юм. Би үүний товыг хойшлуулсан. Орон сууцны үнийн судалгааны дүнг харж энэ талаар барилгачидтайгаа санал бодлоо ний нуугүй солилцъё гэж бодсон. Тиймээс би саяхан босго үнийн талаар тушаал гаргалаа. Учир нь үүнийг шийдвэрлэх эсэх нь салбарын сайдынх нь эрхийн асуудал юм. Үүнийгээ маргааш (өнөөдөр) зөвлөлгөөнд танилцуулна. Мэдээж стандартын талаар хөндөнө. Үүний хариуд мэргэжлийн хүмүүс санал бодлоо хэлэх байх. Энэ дундаас шийдвэрт хүрнэ гэж бодож байна.
-Орон сууцны үнийг хямдруулахад юу голчлон нөлөөлөх вэ?
-Хэд хэдэн зүйлээс шалтгаалан орон сууцны үнэ буурах боломжтой. Барилгын материалын үйлдвэрлэлийг бодлогоор Монголд нутагшуулж, үйлдвэрлэлийг нь эхлүүлэх эрхзүйн орчинг бүрдүүлэх хэрэгтэй. Өнөөдөр бид гурван зүйлд л анхаарлаа хандуулах хэрэгтэй байгаа юм. Арматур, цемент, барилгын дүүргэгч материалд анхаарах ёстой. Ялангуяа, цементийн үйлдвэрлэлийг бүсчилж хөгжүүлэх нь зүйтэй. Өнөөдөр манай цементийн үйлдвэрүүд босоо тэнхлэгийн төмөр замыг дагасан байгаа юм. Гэтэл нэг шуудай цементийг баруун аймаг руу зөөгөөд очиход үнэ өсөх нь тодорхой. Үүнээс Улаанбаатарт барих байрны өртөг болон баруун аймгийн барилгын өртөг хоорондын ялгаа гарч ирнэ. Тэгэхээр эхний ээлжинд энэ асуудлыг шийдэх хэрэгтэй болж байгаа юм.
-Та эрхзүйн зохицуулалт хийх зайлшгүй шаардлагатай гэж ярьж байна. Таны харснаар одоогоор хэчнээн хууль, дүрэм, журамд өөрчлөлт оруулах шаардлагатай байна вэ. Энэ талаар нарийвчилсан судалгаа хийсэн үү?
-Одоогоор Орон сууцны тухай хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах тухай, Хот, суурины ус хангамж, ариутгах татуургын ашиглалтын тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгыг УИХ-аар батлуулж, Барилгын тухай, Хот байгуулалтын тухай хуулиудад оруулах нэмэлт өөрчлөлт, Хотыг дахин хөгжүүлэх тухай хуулийн төслийг боловсрууллаа. Сая л гэхэд Ерөнхийлөгчөөс нэг хуулийн төсөл буцаад орж ирлээ. Энэ нь Хот байгуулалтын тухай хууль. Хамгийн гол нь бид эндээс хотын ерөнхий болон хэсэгчилсэн ерөнхий төлөвлөгөөг УИХ-аар оруулж батлуулах юм. Өмнө нь бид энэ асуудлыг Засгийн газраар оруулаад тогтоол хэлбэрээр гаргуулдаг байсан. Харин одоо хуульчлах гэж байна.
-Үүний давуу тал нь юу юм бэ?
-Жишээ авъя л даа. Улаанбаатар хотыг 2020 он хүртэл хөгжүүлэх ерөнхий төлөвлөгөө гэж гарсан байгаа. Үүнийг УИХ-аар оруулаад батлууллаа гэхэд орон зайн хийгээд газар төлөвлөлтийн тухай асуудал хүртэл хуульчлагдаад гараад ирэх юм. Ингэснээр хот хаашаа хөгжих вэ, гэр хорооллыг яаж орон сууцжуулах вэ гэдэг асуудал урган гарч ирэхээс гадна суурь хууль болох Газрын тухай хуулийг цэгцлэх зайлшгүй шаардлага гарч ирнэ. Тухайлбал, газар чөлөөлөх тухай асуудал яах аргагүй анхаарал татаж байгаа. Манай урд хөршид гэхэд газар нь төрийн мэдэлд байдаг учраас зохицуулах боломжтой. Гэтэл манайд эсэргээрээ. Бид хүний хувьчилж авсан газар буюу тодруулж хэлбэл, хувийн өмчид нь халдах болж байгаа юм. Энэ тохиолдолд олонхийн жишгээр жишиг үнэ гаргаж иргэдээс өмчийг нь авах зохицуулалт хэрэгтэй байгаа. Нэг нь нийтийнхээ төлөө гэсэн зарчмаар шүү дээ.
-Таны хэлж байгаа энэ зарчмаар иргэдээс нэлээд газар авсан шүү дээ?
-Тийм ээ, яг энэ жишгээр туршаад хийгээд ирсэн хэд хэдэн ажил байгаа. Жишээ нь намайг дэд сайдаар ажиллаж байхад эхэлсэн зарим ажил өдгөө нааштайгаар шийдэгдээд явж байгаа. Тухайлбал, VII-XIV хороолол гэхэд сууриа тавиад дэд бүтцийн тухай асуудлыг ерөнхийд нь шийдчихлээ. Гэвч цаг хугацааны хувьд удаан байгааг хэлэх хэрэгтэй. Тав зургаан жил гэдэг их хугацаа шүү дээ.
-Амьдралаас урган гарч байгаа бас нэг асуудал нь шинээр сүндэрлэж буй хотхонуудад цэцэрлэг сургууль алга байна шүү дээ?
-Тийм, хот төлөвлөлтийн тухай асуудалд нийгмийн дэд бүтэц гэдэг асуудал яах аргагүй анхаарал татаж байна. Сургууль, цэцэрлэг, эмнэлэг гээд. Сүүлийн үед сайхан сайхан хороолол босч байгаа. Тухайлбал, “Баянмонгол”. Харамсалтай нь очоод үзэхээр сургууль, цэцэрлэг, эмнэлэг аль аль нь байдаггүй. Тэгэхээр цогоцолбороор нь асуудлыг яаж шийдэх вэ гэдэг асуудал анхаарал татаж байгаа. Хүн амьдрах газар юм бол хүний хэрэгцээ бүгд байх учиртай. Иймээс алдааг яаж залруулж вэ гэдэг асуудлыг ярих, үүний тулд эрхзүйн зохицуулалт шаардлагатай байгаа юм.
-Орон сууцны шинэ хорооллыг дагаад дэд бүтцийн асуудал анхаарал татаж байгаа?
-Хот гэдэг нь газар дээр доор, дээр гэсэн хоёр хэсэгтэй. Дээрх нь бол ойлгомжтой. Харин доорх нь тунелийн зарчмаар явах ёстой. Таны асуугаад байгаа дэд бүтцийг шийдэх гол асуудал энэ. Бүх зүйл өнөөдрийнх шиг байхгүй шүү дээ. Жишээ нь, өнөөдөр баригдаж буй барилгуудад гаазын хоолой тавьж байна уу үгүй юу. Шугамыг нь тавихдаа газар ухах уу эсвэл тунель дотуур хоолойг нь татаад байшин болгон руу оруулах уу гээд яривал их зүйл бий. Хамгийн гол нь бид орчин үеийн шаардлагад нийцсэн барилга барих гэж байгаа бол энэ зарчмаар л явах ёстой. Яах вэ мөнгө их орно. Гэхдээ энэ нь ирээдүйд зөв төлөвшил бий болгоно. Шинэ техник технологи нэвтэрч байгаа энэ үед бид ч бас хөл нийлүүлэх хэрэгтэй.
-Та ярилцлагын эхэнд Моргежийн зээлээр дагнасан банк байгуулна гэж хэлсэн. Гэтэл одоо зээлд хамрагдах гэж буй хүмүүс материалаа бүрдүүлж өгөхдөө “Капитал”, Төрийн банкинд хандаж байна. Эдгээр банкийг сонгосон уу, эсвэл өөрсдөө хүсэлт гаргасан юм уу?
-Өөрсдөө бидэнтэй хамтарч ажиллах санал тавьсан. Ингэснээр 200 тэрбумын бонд байрших болж байгаа юм. Энэ асуудлыг зохицуулахаар Сангийн яамны Төрийн нарийн бичгийн даргаар ахлуулсан ажлын хэсэг гарсан, ажиллаж байгаа.
-Та ОССК-ийг анхаарлынхаа төвд бүрэн байлгаж чадаж байгаа юу. Ингэж асууж буй шалтгаан нь өнөөдөр орон сууцны зээлд хамрагдах гэсэн иргэд бичиг баримтаа бүрдүүлээд очихоор аавынхаа юм уу эсвэл ээжийнхээ байрыг давхар барьцаанд тавихыг шаардаж байна гэсэн гомдол олон хүнээс ирж байна?
-Би ОССК-д гэнэтийн айлчлал их хийдэг. Энэ үеэр иргэдтэй уулзаж, санал бодлыг нь сонсдог. Иргэдээс мэдээлэл авдаг. Энэ бүгдийн дундаас асуудлын голыг олж шийдээд л явах нь зөв гэж үздэг. Энэ миний ажиллах зарчим. Миний хувьд ОССК-ийг анх байгуулалцаж байсан. М.Энхболд даргыг Ерөнхий сайд байх үед байгуулж байсан. Тэр ч утгаараа УИХ-ын танхимд сууж байхдаа ч энэ газартай тодорхой хэмжээгээр холбоотой ажиллаж ирсэн. Мэдээж иргэдийн дунд үүсээд байгаа асуудлыг шийдэж өгөхийн төлөө ажиллаж байгаа. Гэвч амьдрал баян шүү дээ. Хүндрэлтэй асуудал их байна. Жишээ нь, эхнэр нөхөр хоёрын нэр дээр байр байлаа гэхэд нөхөр нь эхнэрийнхээ нэр дээр байрныхаа бичиг баримтыг шилжүүлчихээд өөрөө орон гэргүй гэвэл яах вэ. Амьдрал баян шүү дээ. Бидний бодоогүй маш олон зүйл гарч ирж байна. Иймээс бид цагийн аясаар өөрчлөгдөх бус харин тавьсан чиг үүргийнхээ дагуу энэ ажлыг хийж байна.
-Зарим барилгын компанийн удирдлага босго үнэ тогтоохыг эсэргүүцэж байна. Зах зээлээ дагаад үнэ хувьсдаг. Тэгэхээр одоогийн үнэ хэр удаан настай байх бол?
-Сая хийсэн судалгаа болоод байрны үнэ нь зөвхөн 2012 оных. Энэ үнэ 2013 онд өмнөх үнийн өссөн дүнгийн индексээс хамаарч өөрчлөгдөнө. Барилгын компаниудын тухайд бид бүгдийг нь энэ үнийг барь гэж шахаагүй. Гэсэн хэдий ч тэд үүрэг хариуцлагаа ухамсарлах хэрэгтэй. Барилгын компаниуд 60 хувийн ашигтай ажиллах уу эсвэл төрөөс тодорхой хэмжээний дэмжлэг аваад нийгмийн сайн сайхны төлөө 20 хувийн ашигтай ажиллах нь дээр үү гэдгээ бодох ёстой.
-Уншигчдын маань таны амнаас сонсох гэсэн бас асуултын хариулт нь 2016 он гэхэд хэчнээн иргэн байртай болж амжих бол байх болов уу?
-Одоогоор 537 хүн банкны шаардлага хангасан байна. Тэдний материалыг үзэхэд 34 хувь нь метр квадратынхаа үнийг 1.2, бас нэг 30 орчим хувь нь 1.4, үлдсэн нь сая орчим төгрөгт багтаан барилгын компаниудтай гэрээгээ хийж. Тэгэхээр иргэд асуудал шийдэгдтэл буюу намар хүртэл тайван хүлээзнээд байж байх хэрэгтэй гэж хэлье. Эцэст нь хэлэхэд 2016 он хүртэл 100 мянган айлын орон сууцыг барина. Энэ зорилт биелнэ. Яагаад гэвэл одоогийн барилгын гүйцэтгэлээс харахад 11900 айлын орон сууц ашиглалтад орох бололцоо хангагдсан байна. Жил хагасын дараа 25 мянган айлын орон сууц ашиглалтад орно. Мөн бүртгүүлсэн орон сууцны 127 мянган айлын орон сууцны 30-90 хувийн гүйцэтгэлтэй байна. Тэгэхээр бүрэн шийдвэрлэгдэх бололцоотой юм.
“ӨДРИЙН ШУУДАН” сонин