Уржигдар Сибирьт нислэг үйлдэж байсан АТР-72 онгоц осолдож, зорчигчдынх нь дийлэнх нь нас барсан аймшигт осол гарлаа. Франц, Италийн хамтарсан компанийн үйлдвэрлэсэн энэхүү онгоцонд 43 зорчигч байжээ. Харин Оросын зорчигч тээврийн “ЮТ-эйр” компанийн онгоц Сибирийн баруун хэсгийн Тюмэн хотын нисэх онгоцны буудлаас гурван километрийн зайд осолджээ. Тухайн үед гэмтэл гарсныг анзаарсан нисэгч ослын буулт хийх гэсэн боловч амжилттай болж чадаагүй аж. Гэрчүүдийн нотолж байгаагаар онгоц унах үед хөдөлгүүрээс нь утаа гарч, нисэгч нь залуураа эргүүлэхийг хичээж байгаа нь харагджээ. Түүнчлэн онгоцны сэнс нь эвдэрсэн байж. Гал гарсны дараа онгоцны их бие гурван бүхэл хэсэгт хуваагдсан байна. Одоогийн байдлаар амиа алдсан хүний тоо 31 байгаа. Гэхдээ энэ тоо цаашид өсөх магадлалтай. Учир нь ослын дараа эмнэлэгт хүргэгдсэн хүмүүсийн биеийн байдал тун тааруухан байгаа юм.
“ЮТ-эйр” нь зорчигч тээврийн хувийн компани. Газрын тос, байгалийн хийгээр баялаг Сибирь, Уралын уулс руу хийдэг ихэнх нислэг “ЮТ-айр”-ээр дамждаг. Харин Сибирьт болсон ослын дараа тус компаниас мэдэгдэл гаргажээ. Түүнд дурьдсанаар бол осол болохоос өмнө нисэгч гэмтэл гарсан тухай мэдээллийг төв рүү өгсөн байжээ. Түүнчлэн хөөрөхөөсөө өмнө техникийн талаасаа ямар нэгэн гэмтэлгүй байсан гэх мэдээллийг өгсөн байна. Гэхдээ зөвхөн цаг агаар тогтуун, нартай байх үед нислэг хийхээр бэлтгэгдсэн нисэгч онгоцыг жолоодож байснаас үүдэж осол гарсан гэх тайлбар ч байгаа юм.
Энэхүү АТР-72 онгоц нь 1992 онд ашиглалтад оржээ. Түүнээс хойш 35 мянган цагийг нислэг үйлдсэн байна. Ихэвчлэн барууны компаниуд ашиглаж байжээ. Харин осолдсон онгоцны нисэгч нь 2500 цагийн нислэг үйлдсэн, дажгүй туршлагатай нэгэн гэнэ. Гэхдээ шинжээчдийн зарим нь онгоцны багийнхан туршлага дутсанаас болж энэ осол гарлаа хэмээн үзэж байгаагаа илэрхийлжээ. “Интерфакс” агентлагийн мэдээлснээр “Сургултнефтьгаз” газрын тосны компанийн төв байр руу чиглэн нисэж байсан уг онгоцонд “Сургултнефтьгаз”-ын удирдах зөвлөл, гишүүд болон ажилчид нь сууж явсан байна.
Одоогийн байдлаар шинжээчид ослын шалтгааныг тодорхойлохоор ажиллаж байна. ОХУ-ын Иргэний агаарын тээврийн агентлагийн тэргүүн Александр Нерадкогийн мэдээлснээр онгоцны багийн ажилчид хөөрөхөөс нь өмнө мөстөлтөөс сэргийлэх давсыг хангалттай хэмжээгээр цацаагүй бололтой. Гэхдээ энэ нь ослын шалтгааныг бүрэн тодорхойлж чадахгүй байна. Урьдчилсан байдлаар гаргасан шинжээчдийн дүгнэлтэд АТР-72 онгоц угаасаа техникийн доголдолтой байсныг онцолсон байна. Түүнээс гадна нислэгийн багийнхны ур чадвар муу, удирдлагын менежмент нь доголдолтой байгаатай холбон тайлбарлах хүмүүс ч байгаа юм. Оросын зорчигч тээврийн компаниуд аюулгүй байдлыг биш орлогыг чухалчилж эхэлснээс болж ийм явдал боллоо хэмээн “РИА Новосты” мэдээлжээ.
АТР-72 онгоц осолдож байгаа тохиолдол сүүлийн жилүүдэд нэмэгдэж байгаа. Кубад 2010 онд онгоцны осол болж байв. Тухайн үед 68 хүн нас барсан юм. Харин онгоц нь АТР-72 байжээ. Мөн Тайландын “Бангок Эйрвэйс” компанийн АТР-72 онгоц 2009 онд Самуй арлын буудал руу буух гэж байгаад осолдож, нисэг нь нас барсан билээ. Гэхдээ ослын шалтгааныг АТР-72 гэхээс илүүтэйгээр Оросын агаарын тээврийн салбарын аюулгүй байдал алдагдсантай холбон тайлбарлаж болох юм.
Оросын агаарын тээврийн салбарт сүүлийн жилүүдэд осол гарах нь ихэссэн. Өнгөрсөн онд л гэхэд ОХУ-ын хоккейн лигийн “Локомотив” клубын тамирчдын сууж явсан Як-42 онгоц Ярославль хотын ойролцоо осолдож, 43 хүн амиа алдсан билээ. Ослоос хоёр хүн амьд үлдсэн ч маш хүнд гэмтсэн юм. Тухайн үед гэрчүүдийн мэдээлснээр нисэх буудлаас хөөрсөн даруй онгоцонд гал авалцсан. Онгоцонд сууж явсан хоккейн багийнхан Беларуст улирлын эхний тоглолтод оролцохоор зорчиж явсан юм. Амиа алдагсдын зарим цогцсыг Туношна голоос олсон тухай эх сурвалж мэдээлэл ч бий. Амиа алдсан зорчигчдын дунд гадаадын 11 зорчигч байсны дотор Канадын хоккейн багийн дасгалжуулагч Брэд МакКриммон Шведийн тамирчин Стефан Лив нар байсан билээ. Ослоос амьд үлдсэн Оросын хоккейчин Александр Галимовын бие 80 хувь түлэгдсэн. Энэхүү аймшигт ослын шалтгаан нь техникийн гэмтэлтэй холбоотой гэдгийг шинжээчид нотолсон. Онгоцны хар хайрцагт хийсэн судалгаагаар нислэгийн үед онгоцны системд гэмтэл гарч, автоматаар тоорзолсон нь ослын шалтгаан болжээ. Хэдийгээр тухайн үед онгоцны нисэгчид хоорондоо маргалдсанаас болж ийм осол гарсан гэх тайлбарыг зарим хүн хийж байсан ч бүх зүйл Оросын агаарын тээврийн салбарын аюулгүй байдалд алдагдсантай холбогдож байв.
Өнгөрсөн оны есдүгээр сараас хойш Орост 30 удаа онгоц нислэгийн үед ослын буулт хийх зөвшөөрөл хүсчээ. Гэвч тэдний зарим нь амжилттай бууж чадсангүй. Өмнө нь “Локомотив” хоккейн багийн тамирчид, харин одоо “Сургултнефтьгаз” компанийн ажилчид амиа алдав. Одоо ашиглагдаж байгаа зорчигч тээврийн онгоцнуудын дийлэнх нь ЗХУ-ын үед бүтээгдсэн. Ихэнхийнх нь ашиглах хугацаа дууссан. Үүнтэй холбогдуулан ОХУ-ын Ерөнхий сайд Владимир Путин хуучин онгоцнуудыг “актлах” ажлыг хийх тушаалыг саяхан өгчээ. Түүнчлэн энэ оны эцэс гэхэд нисэгчдийг шалгах шалгуурыг өндөрсгөж, онгоцнуудыг стресс тестэд оруулахаар болсон байна.
"Улс төрийн тойм" сонин