Хөгжлийн банк Өрийн банк болжээ

Хуучирсан мэдээ: 2012.03.26-нд нийтлэгдсэн

Хөгжлийн банк Өрийн банк болжээ

Өнгөрсөн долоо хоногт Хөгжлийн банк хөрөнгийн зах зээлээс ихээхэн хэмжээний мөнгө босгож, дансандаа 580 сая ам.доллартай болсноо бүхий л хэвлэл мэдээлийн хэрэгслүүдээр зарлав.   Монгол Улсын эдийн засгийг хөгжүүлэх том, том төсөл хөтөлбөрүүдийг хэрэгжүүлэх санхүүгийн эх үүсвэртэй боллоо гэсэн сайхан мэдээгээр хачир хийсэн нөхдүүд Хөгжлийн банк багагүй хэмжээний өрөнд унаж байгаа талаар харин “а” ч гэсэнгүй. Тус банкныхан ч хэвлэлийн бага хурал хийлгэхдээ Монгол Улсын банк, санхүүгийн түүхэнд шинэ хуудсыг нээсэн чухал алхам боллоо гэдгээс өөрөөр энэ мөнгө ямар учиртайг, хэнд хэдий хэрийн хүү төлөхийг хэлээгүй нь бас л нэг  учир шалтгаантай байсан бололтой. Магадгүй хаалттай гэрээгээр, хаалттай хэлбэрээр арилжаалсан уг өрийн бичгийн хамгийн хаалттай сэдэв нь хэнд хэдий хэрийн хүү төлөх, хэр хэмжээний өрөнд Монгол Улсын Засгийн  газар  унаж байгааг нууцлах явдал байсан биз.  Монгол Улсын Хөгжлийн банк гадаад зах зээлээс 580 сая ам.долларын хөрөнгийг босгосныхоо төлөөсөнд хоногт 95 мянган ам.долларын өр төлөх юм байна. Хоногийн 95 мянган ам.долларыг жилийн 365 хоногт төлөхөөр, түүнийгээ мөн таван жилээр үржээд бодоход хэдий хэрийн мөнгөний өрөнд Монгол Улсын Засгийн газар унаж байгаа нь ойлгомжтой байх.   Албаны хэллэгээр Хөгжлийн банк 580 сая ам.долларын бондоо  таван жилийн хугацаатай, жилийн 5.75 хувийн хүүтэйгээр олон улсын хөрөнгө оруулалтын ING, Deutsche Bank, HSBC банкуудтай хамтран арилжаалжээ.  Ер нь товчхондоо, монголчууд гадаадынханд хоногийн 95 мянган ам.долларыг таван жилийн туршид төлөхөөр болж байгаа юм. Тэгэхээр ам.долларын ханш чангарах тусам бидний төлөх өр улам нь өснө. Тиймээс өнөөхөндөө монголчуудын залбирах юм  ам.долларын ханш тогтвортой байгаасай гэх. Гэхдээ таван жилийн туршид ам.долларын ханшийг Монголбанк тогтвортой барьж чадах болов уу даа.

Өнгөрсөн жилийн сүүлээр 600 сая ам.долларын өрийн бичгийг олон улсын зах зээлд гаргах эрхийг Засгийн газраас Хөгжлийн банкинд олгосон  бөгөөд энэхүү өрийн бичгийн баталгааг Засгийн газар хариуцсан билээ. Хаалтай гэрээгээр, хаалттай хэлбэрээр, өндөр хүү амалсан Монгол Улсын Засгийн газрын баталгаатай өрийн бичгийг худалдан авах сонирхол гадныханд нэлээд байсан гэсэн. Үүнийг ч  Хөгжлийн банкныхан өөрсдөө батална лээ. Монгол Улсын зээлжих зэрэглэл Италитай зэрэгцсэн гэх  тус банкны удирдлагууд Италийн улсын өрийн хэмжээ нь дотоодын нийт бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэлийнхээ 121 хувьд хүрээд буйг мэдэж  байгаа болов уу, ингэхэд.

Засгийн газрын баталгаатай Хөгжлийн банкны бондыг Ази, Европ болон АНУ-ын санхүүгийн зах зээл дээр арилжаалахаар санал болгоход нийт 300 гаруй хөрөнгө оруулагчид зургаан тэрбум гаруй ам.долларын бонд худалдан авах захиалгаа ирүүлсэн  юм байх.  “580 сая ам.долларын бондоос 10,7 дахин их худалдан авах санал ирсэн нь хамгийн онцлох үйл явдал.  Солонгосын Хөгжлийн банкны бондод гэхэд л хамгийн их­дээ 4,2 дахин их захиалга ирж байсан” гэсэн Хөгжлийн банкны удирдлагуудын үгнээс харахад байгуулагдсан цагаасаа хойш их мөнгөний бараа хараагүй тэднийг энэ мөнгө ихээхэн баярлуулсан бололтой.  Тиймдээ  ч  тэрхүү мөнгөний өнгөний сайхныг л голлож харснаас цаад асуудлыг нь бусдад дэлгэхийг хүссэнгүй.  Тэгэхээр Хөгжлийн банк хоногт төлөх 95 мянган ам.доллараа хаанаас , юунаас гаргах вэ гэдэг экспортын орлого шүтэж, уул уурхайн олборлолт дээр тулгуурлаж амьдардаг Монголын эдийн засагт хамгийн чухал асуулт юм. Тус банкны ТУЗ-ын дарга Б.Батжаргалын хэлснээр хоногт төлөх 95 мянган ам.доллараа гадаадын хөрөнгийн зах зээлээс босгосон гэх  580 сая ам.доллараасаа  гаргах юм байна.  Нөгөө “хойд хормойгоо авч урд хормойгоо нөхнө” гэдэг л  болох юм даг уу даа. Таван жилийн туршид хойдохоо авч урдахаа нөхөөд явна гэхээр Засгийн газар амлаад байгаа томоохон төсөл хөтөлбөрүүдээ хэрэгжүүлэхээс өмнө 580 сая ам.доллар өр хүүндээ л зарцуулагдах шинжтэй.  Төлөвлөгөөгөөр бол  Засгийн газрын бодлогын дагуу  төмөр зам, авто зам, Сайншандын аж үйлдвэрийн цогцолборыг барих төслүүдийг дээрх хөрөнгөөр санхүүжүүлэх гэсэн.  Тавдугаар цахилгаан станцыг барихад багахан хэмжээний мөнгө амсуулах  юм байна.  

УИХ-аас 5683.5 км төмөр замын суурь бүтцийг гурван үе шаттайгаар 1520 мм-ийн өргөн царигаар барихаар шийдвэрлэсэн байгаа. Эхний үе шатанд нийт 1100 орчим км, хоёр дахь үе шатанд 900 орчим км, гурав дахь үе шатанд 3600 орчим км төмөр замыг барих маршрутыг тогтоосон. Эхний ээлжинд Даланзадгад-Тавантолгой-Зүүнбаян, Сайншанд-Баруун-Урт-Чойбалсан чиглэлд төмөр зам барих ажлыг эхлүүлэх бөгөөд таван тэрбум ам.долларын хөрөнгө,  мөн  Сайншандын аж үйлдвэрийн цогцолборыг барихад дор хаяж арван тэрбум ам.доллар шаардлагатай гэхээр 580 сая ам.доллар дээрх хөтөлбөрүүдийг хэрэгжүүлэхэд ёстой л “аманд  ч үгүй, хамарт ч үгүй” хөрөнгө болчихоод байгаа юм.  Тэгэхээр хамарт ч үгүй, аманд ч үгүй хөрөнгөөр  хийсэн ч биш хийгээгүй ч биш “өөх ч  биш булчирхай ч биш” болгож байхаар  эхний ээлжинд дээрх  580 сая ам.долларыг газрын тосны үйлдвэр барихад зарцуулбал Монгол Улс  дээрх зээлийг эргэн төлөхөд санаа зоволтгүй  болно гэдгийг ч эдийн засагчид зөвлөж байна. Өөрөөр хэлбэл, мөнгө эргэлдэх, мөнгөө өсгөж болох  салбараа дэмжихгүйгээр  өндөр хүүтэй зээлийг  хөрөнгө, мөнгө хүн хүч ихээхэн шаардагдах салбарт зарцуулах   нь тийм ч оновчтой шийдвэр биш гэсэн. Монгол Улсын Засгийн газарт гадаадаас өндөр хүүтэй мөнгө зээлэхгүйгээр томоохон төсөл хөтөлбөрүүдээ хэрэгжүүлэх мөнгө байгаагүй гэвэл нүгэл болно.  Адаглаад л амлалтаа биелүүлэх нэрээр ард түмэнд тараасан 800 тэрбум төгрөгийг зөв зүйлд зарцуулсан бол өндөр хүүтэй мөнгө зээлж, өрөнд унахгүй л байлаа.  “Айлаас гуйхаар авдраа уудал аа” гэж нэг мэргэн үг байдаг даа.

Ж.НЯМСҮРЭН

NewsMN Гар утасны хувилбар Татах
NEWS.mn

Мэдээллийн эх сурвалж